Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 4 ára.
Alvarlegur „kannibalismi“ í varphænum í Noregi
Fréttir 3. júní 2019

Alvarlegur „kannibalismi“ í varphænum í Noregi

Höfundur: Vilmundur Hansen

Óæskileg hegðun í varphænum sem lýsir sér í því að hænurnar gogga svo illilega hver í aðra að það veldur dauða, kannibalismi,  er orðið vandamál í Noregi. Þegar hefur öllum hænum á nokkrum búum sem klakist hafa út úr ákveðnum sendingum af eggjum til framleiðslu á varphænum verið eytt. Talið að um genagalla sé að ræða.

Hænurnar sem um ræðir eru allar úr sömu sendingu varphænsnaeggja frá þýska fyrirtækinu Lohmann sem er einn stærsti birgir eggja í heiminum til framleiðslu á varp- og kjöthænsnum í heimi. Langstærstur hluti hænsna, hvort sem það eru varphænur eða hænur til kjöteldis, á Íslandi koma frá Lohmann.

Talið vera genagalli

Erla Gunnarsdóttir, íslenskur eggjaframleiðandi rétt utan við Bergen í Noregi, segir óalgengt að þessi hegðun dýranna gangi svo langt að eina útleiðin sé aflífun á öllum flokknum. „Tvær aðrar innsetningar, á síðasta ári, í Rogaland, urðu fyrir því sama. Í öðru tilfellinu var um lausagönguhænur að ræða en í hinu búrhænsn og allir flokkar keyptir frá sama aðila.“

Erla segir að vanalega gangi þetta yfir í kringum kynþroskaaldur dýranna. „Í okkar tilfelli var það mat dýralæknis að vegna dýravelferðarsjónarmiða yrði að aflífa allan flokkinn þó um unga fugla hafi verið að ræða, rúmlega 30 vikna gamla, en líftími þeirra er að öllu jöfnu hátt í 80 vikur.

Dýralæknir telur að um genetískan galla sé að ræða og að um leið og slík hegðun hefjist sé í raun erfitt að vinda ofan af henni, þrátt fyrir að ráðstafanir séu gerðar varðandi ljós og fóður og annað.

Við fundum fljótlega fyrir því að meira stress var í þessum flokki en við höfðum haft áður. Það er búið að vera mjög erfiður tími að horfa upp á dýrin fara svona og illa leikin. Mest er hakkað í bakendann og svo kemur sár og sýking sem leiðir fljótlega til dauða.

Við erum með 7.500 varphænur og hleypur fjöldi hænsna sem hefur drepist á hundruðum og sárt að þurfa að aflífa svo ung dýr. Í samstarfi við fagaðila og dýralækni voru ýmsar ráðstafanir reyndar sem virkuðu í nokkra daga en síðan fór allt í sama farið aftur og stundum drápust tugir dýra á sólarhring.

Goggið kemur á engan hátt niður á gæðum eggjanna og þau eru pökkuð og seld áfram í verslanir.“

Hegðun sem er vel þekkt

Þorsteinn Sigmundsson, formaður Félags eggjaframleiðenda, segist hafa heyrt um þessa hegðun hjá hænum í Noregi og að hún þekkist einnig hér á landi og hafi verið talsvert vandamál fyrir tveimur árum. Hann segist þó ekki kannast við að hegðunin hafi verið meiri tengd einni sendingu af eggjum en annarri.
„Þessi óæskilega hegðun er vandamál sem allir fuglabændur þurfa að eiga við og hafa gert lengi. Íslenskir kjúklingabændur eru yfirleitt fljótir að sjá þessa hegðun fyrir og bregðast við henni.“

Goggun af þessu tagi tengist hjarðhegðun dýranna og valda­baráttu eða goggunarröð í samfélagi þeirra í eldi. Alvarlegur „kannibalismi“ hjá alihænum leiðir, eins og nafnið gefur til kynna, til þess að hænurnar hreinlega éta hver aðra. Hegðun af þessu tagi þekkist einnig hjá öðrum alifuglum eins og til dæmis kalkúnum.

Verið að breyta erfðaefninu

„Mér skilst að Lohmann sé að reyna að breyta hegðun varphænsna með erfðabreytingum vegna nýrra reglna um lausagöngu og að ætlunin sé að draga úr þessu óæskilega goggi hænanna hver í aðra. Hugsanlega hefur eitthvað farið úrskeiðis sem menn hafa ekki séð fyrir án þess að ég vilji fullyrða það.“

Halla tekur upp Íslenskt staðfest
Fréttir 28. mars 2024

Halla tekur upp Íslenskt staðfest

Halla Sif Svansdóttir Hölludóttir, garðyrkjubóndi og eigandi Sólskins grænmetis ...

Uppfærsla á stefnumörkun Bændasamtaka Íslands
Fréttir 27. mars 2024

Uppfærsla á stefnumörkun Bændasamtaka Íslands

Fjölmörg mál voru til afgreiðslu á nýliðnu Búnaðarþingi 2024, úr fimm nefndum, s...

Endurnýting heimil til 1. nóvember 2025
Fréttir 27. mars 2024

Endurnýting heimil til 1. nóvember 2025

Matvælaráðuneytið hefur tilkynnt um frestun á gildistöku banns við endurnýtingu ...

Horfið frá framleiðslutengdum stuðningi
Fréttir 27. mars 2024

Horfið frá framleiðslutengdum stuðningi

Fyrirkomulag landbúnaðarstuðningskerfis á Íslandi mun taka miklum breytingum ef ...

Hyggur á slátrun í haust ef leyfi fæst
Fréttir 26. mars 2024

Hyggur á slátrun í haust ef leyfi fæst

Fyrrverandi sláturhússtjóri á Vopnafirði ætlar ekki að láta deigan síga þrátt fy...

Niðurskurði lokið á fé úr Blöndudal
Fréttir 26. mars 2024

Niðurskurði lokið á fé úr Blöndudal

Niðurskurður á sauðfé frá bæjunum Eiðsstöðum og Guðlaugsstöðum í Blöndudal fór f...

Kornræktarfélag gengur í endurnýjun lífdaga
Fréttir 26. mars 2024

Kornræktarfélag gengur í endurnýjun lífdaga

Kornræktarfélag Suðurlands verður endurvakið sem viðskiptavettvangur ræktenda og...

Grípa þarf tækifærin
Fréttir 26. mars 2024

Grípa þarf tækifærin

Forseti Íslands, Guðni Th. Jóhannesson, telur að bændur eigi að leyfa sér að hor...