Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 4 ára.
Mest hætta af innflutningi lifandi dýra, húsdýraáburði og ferðamönnum
Mynd / BBL
Fréttir 2. maí 2019

Mest hætta af innflutningi lifandi dýra, húsdýraáburði og ferðamönnum

Höfundur: Hörður Kristjánsson

Halldór Runólfsson, fyrrverandi yfirdýralæknir og skrifstofustjóri í atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneytinu, segir óhjákvæmilegt að Alþingi samþykki í öllum meginatriðum frumvarp til laga um dýrasjúkdóma.

Í umsögn vegna frumvarpsins rekur hann áhættuþættina og mótvægisaðgerðir sem gert er ráð fyrir. Hann segir þó jafnframt að Ísland hafi staðið frammi fyrir því að ef matvælalöggjöf ESB yrði ekki innleidd með viðunandi hætti, þá væri hætta á því að ESB gerði fisk frá Íslandi að þriðju ríkja vöru. 

Verið að fórna minni hagsmunum fyrir meiri

„Því varð að fórna minni hagsmunum fyrir meiri og þessi áhætta er í raun enn til staðar, ef ofangreint frumvarp nær ekki fram að ganga,“ segir Halldór m.a. í umsögn sinni. 

Mest hætta varðandi innflutning lifandi dýra

Að mati Halldórs eru áhættustigin samt nokkur. Þar er m.a. um að ræða innflutning lifandi dýra sem hann segir vera mestu áhættuna og nauðsynlegt sé að standa vörð um áframhaldandi bann við innflutningi á lifandi dýrum. 

Líklegt að leyfa þurfi innflutning á húsdýraáburði í frjálsu flæði

Þá nefnir Halldór að innflutningur á húsdýraáburði og rotmassa sem í er húsdýraáburður, sé talinn  næst hættulegastur. Í frumvarpinu sé gert ráð fyrir áframhaldandi banni við  þessum innflutningi.

„En það eru blikur á lofti, því  ESB hefur gefið út nýja  reglugerð um áburð, sem gildir líka um lífrænan áburð, það er að segja um húsdýraáburð og rotmassa. Þar sem Ísland hefur tekið upp samræmdar reglur  um áburð við gildistöku EES-samningsins, þá verðum við að innleiða þessa nýju reglugerð  og leyfa húsdýraáburð í frjálsu flæði, nema að Ísland muni  berjast fyrir að fá ákveðnar undanþágur frá slíku,“ segir Halldór. Hann hefur unnið sérstakt áhættumat  fyrir ráðuneytið um þetta mál og þar er lagt til að Ísland verði að krefjast þess að fá ákveðnar undanþágur frá því að „lífrænn áburður yrði í frjálsu flæði“.

Svínapest gæti borist til landsins með hrápylsum 

Halldór nefnir einnig mikla áhættu sem stafi af ferðamönnum. 

„Smygl á matvælum sem unnin eru úr afurðum af heimaslátruðum  eða villtum dýrum. Sem dæmi má nefna hrápylsur úr villisvínum, þar sem hætta er á að þau hefðu verið sýkt af afrískri svínapest, sem nú breiðist út í Evrópu. Ef þessum pylsum væri hent, þar sem svín á Íslandi kæmust í þær, gæti illa farið og sjúkdómurinn breiðst út hér á landi. Eftirlit með þessu máli á Keflavíkurflugvelli og Seyðisfirði hefur alls ekki verið nægjanlegt,“ segir Halldór. 

Frárennslismál ekki í lagi víða á ferðamannastöðum

Hann telur jafnframt að erlendir ferðamenn geti borið með sér sjúkdómsvaldandi og sýklalyfja-ónæmar bakteríur. Ef frárennslismál eru ekki í lagi, sem er nokkuð víða á landsbyggðinni, þá geta þessar bakteríur borist í dýr og fólk. Sem dæmi nefnir hann að rétt eftir aldamótin 2000 hafi greinst  slíkar bakteríur í frárennsli frá þekktum viðkomustað ferðamanna á Suðurlandi. 

Nauðsynlegt að herða reglur

„Varðandi áhættuna af komu ferðamanna, þá er bráðnauðsynlegt að  innleiða reglugerð (EB) nr. 206/2009 um innflutning ferðamanna á dýraafurðum til einkaneyslu. Það er löngu tímabært að innleiða þessa reglugerð, en það hefur reynst erfitt  meðan hráa kjötsbannið hefur verið í gildi. Með þessari reglugerð verða hertar reglur um eftirlit með farþegum við komu til landsins og þá sérstaklega frá löndum utan EES, svo sem með notkun hunda sérhæfðum í að finna smygl á kjöti og  aukinni notkun á tækjabúnaði til að gegnumlýsa töskur. [...]

Það er einnig áhætta sem fylgir innflutningi á hráu ófrystu kjöti og hráum eggjum og ostum sem eru unnir úr ógerilsneyddri mjólk. En það er í raun og veru ekki ýkja mikill munur á frystu og ófrystu hráu kjöti hvað varðaði sjúkdómsvaldandi  og sýklalyfja-ónæmar bakteríur, nema hvað varðaði alifuglakjöt mengað af kamfýlóbakter,“ segir Halldór m.a. í umsögn sinni. 

Halla tekur upp Íslenskt staðfest
Fréttir 28. mars 2024

Halla tekur upp Íslenskt staðfest

Halla Sif Svansdóttir Hölludóttir, garðyrkjubóndi og eigandi Sólskins grænmetis ...

Uppfærsla á stefnumörkun Bændasamtaka Íslands
Fréttir 27. mars 2024

Uppfærsla á stefnumörkun Bændasamtaka Íslands

Fjölmörg mál voru til afgreiðslu á nýliðnu Búnaðarþingi 2024, úr fimm nefndum, s...

Endurnýting heimil til 1. nóvember 2025
Fréttir 27. mars 2024

Endurnýting heimil til 1. nóvember 2025

Matvælaráðuneytið hefur tilkynnt um frestun á gildistöku banns við endurnýtingu ...

Horfið frá framleiðslutengdum stuðningi
Fréttir 27. mars 2024

Horfið frá framleiðslutengdum stuðningi

Fyrirkomulag landbúnaðarstuðningskerfis á Íslandi mun taka miklum breytingum ef ...

Hyggur á slátrun í haust ef leyfi fæst
Fréttir 26. mars 2024

Hyggur á slátrun í haust ef leyfi fæst

Fyrrverandi sláturhússtjóri á Vopnafirði ætlar ekki að láta deigan síga þrátt fy...

Niðurskurði lokið á fé úr Blöndudal
Fréttir 26. mars 2024

Niðurskurði lokið á fé úr Blöndudal

Niðurskurður á sauðfé frá bæjunum Eiðsstöðum og Guðlaugsstöðum í Blöndudal fór f...

Kornræktarfélag gengur í endurnýjun lífdaga
Fréttir 26. mars 2024

Kornræktarfélag gengur í endurnýjun lífdaga

Kornræktarfélag Suðurlands verður endurvakið sem viðskiptavettvangur ræktenda og...

Grípa þarf tækifærin
Fréttir 26. mars 2024

Grípa þarf tækifærin

Forseti Íslands, Guðni Th. Jóhannesson, telur að bændur eigi að leyfa sér að hor...