Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 5 ára.
Bráðið úr.
Bráðið úr.
Mynd / Salvador Dali, 1954.
Skoðun 14. ágúst 2018

Öndum inn, öndum út

Höfundur: Tjörvi Bjarnason
Í fréttum er það helst að sauðfjárbændur stíma í samningaviðræður við ríkisvaldið um endurskoðun á sínum búvörusamningi. Mikil umræða hefur verið um starfskjör sauðfjárbænda síðustu ár og staðan virðist síst fara batnandi. Nú er enn eitt haustið að nálgast þegar reiptog bænda og sláturhúsa hefst um skilaverð. Fátt virðist benda til mikils afkomubata hjá þeim fyrrnefndu á næstu mánuðum. Afurðastöðvarnar kveinka sér og ný skýrsla ráðgjafarfyrirtækisins KPMG sýnir að afkoma þeirra er síst vænlegri. Nýlegar fregnir af verðhækkunum á matvörumarkaði koma ekki alveg á óvart. Það er einhver undirliggjandi ólga og þrátt fyrir góðærið virðast blikur á lofti. Hundruð kjarasamninga á vinnumarkaði losna í vetur og margir hópar telja sig hafa borið skarðan hlut frá borði. Risavaxnar launahækkanir sem Kjararáð hefur skammtað „sínu fólki“ síðustu misseri eru ekki gleymdar. Það er eðlilegt að launafólk vísi í þær í þeirri baráttu sem fram undan er.
 
Hugmyndir endurskoðunarnefndar búvörusamninga eru athyglisverðar og verða vonandi ræddar í þaula við samningaborðið. Báðir aðilar bera mikla ábyrgð og það eru sameiginlegir hagsmunir að leita lausna hratt og vel. Það gengur ekki að teygja lopann líkt og gerðist í fyrra þegar bændur voru komnir í göngur, ríkisstjórnin sprakk og allt fór í hnút. En róttækar hugmyndir verður að ræða og það þarf kjark til að breyta hlutunum.
 
En hvað geta neytendur gert til að leggjast á árarnar með bændum? Þeir hafa sýnt að þeim er ekki sama um örlög stéttarinnar. Nýleg umfjöllun og áhugi á fyrirkomulagi viðskipta með bújarðir sýnir að fólk vill áfram reka landbúnað á Íslandi. Kaupum íslenskar búvörur og ýtum þannig undir matvælaframleiðslu í landinu. Hugsum um kolefnisfótsporið, litla lyfjanotkun, dýravelferð og atvinnu fólks þegar við kaupum í matinn. Biðjum kokkana í mötuneytinu að velja íslenskt og spyrjum þjónana á veitingastöðunum hvaðan steikin kemur eða hráefnið í hamborgarann er fengið. Eru stórmarkaðirnir að standa sig í að merkja hvaðan allt grænmetið er ættað og eru íslenskar vörur aðgengilegar í búðunum? Neytendur geta haft mikil áhrif ef þeir vilja.
 
Fram undan er starf samningahópa bænda og ríkisvaldsins við samningaborðið. Leyfum þeim að vinna sína vinnu. Látum ekki hælbíta og aftursætisbílstjóra, sem telja sig allt vita og geta betur, afvegaleiða umræðuna. Það hefur enginn ennþá bent á töfralausnina enda er hún ekki til. Í tímabundnum erfiðleikum er nauðsynlegt að hafa sýn og finna lausnir út úr vandanum. Í sauðfjárræktinni hafa bændur borið gæfu til þess á síðustu árum að móta stefnu og ræða nýjar hugmyndir. Að mörgu leyti hafa erfiðleikarnir þjappað mönnum saman og dæmi eru um nýjar leiðir sem hafa þegar skilað árangri. Þar má nefna aukna vöruþróun, meiri rekjanleika, nýja veitingastaði sem bjóða eingöngu upp á lambakjöt og fleiri veitingamenn sem hafa ákveðið að halda uppi merkjum íslenska lambakjötsins. Sú vinna sem markaðsstofan Icelandic Lamb hefur ráðist í er metnaðarfull og í fyrsta sinn er unnið með eitt vörumerki og mörkuð langtímastefna í markaðsmálum. Nokkur árangur hefur nú þegar náðst í að auka sölu á lambakjöti til ferðamanna, úrval hefur aukist og vöruþróun er á blússandi siglingu. Útflutningur á vissa markaði gengur vel en betur má ef duga skal. Þegar til lengri tíma er litið er útlitið ekki svo dökkt. Í heimi þar sem stöðugt þarf meiri mat og þurrkar og óáran herja á gamalgróin landbúnaðarsvæði verður sífellt verðmætara að eiga heilbrigða búfjárstofna, nægt land og bændur sem kunna til verka. Eins og við eigum hér á Íslandi. 
 
Fagfundur og afmælisráðstefna
Skoðun 11. mars 2024

Fagfundur og afmælisráðstefna

Tveir viðburðir tengdir sauðfjárrækt haldnir dagana 21. -22. mars næstkomandi.

Er framtíðin lægra verð fyrir minni gæði?
Skoðun 15. febrúar 2024

Er framtíðin lægra verð fyrir minni gæði?

Við sem neytendur gerum miklar kröfur til innlendrar matvælaframleiðslu og við t...

Heilsársvegur yfir Öxi er skynsamleg fjárfesting
Skoðun 16. nóvember 2023

Heilsársvegur yfir Öxi er skynsamleg fjárfesting

Tilhneiging stjórnmálamanna er að líta á fjármagn sem veitt er í samgöngur sem k...

Óvissutímar
Skoðun 16. nóvember 2023

Óvissutímar

Á óvissutímum með eldgos yfirvofandi, þegar þetta er skrifað, er hægt að fullyrð...

Hinn glæsilegi árangur
Skoðun 14. nóvember 2023

Hinn glæsilegi árangur

Mér líður satt að segja hálf hjárænulega að setjast við skriftir um þrasið og ós...

Dagur sauðkindarinnar
Skoðun 13. nóvember 2023

Dagur sauðkindarinnar

Dagur sauðkindarinnar í Rangárvallasýslu var haldinn í reiðhöllinni Skeiðvangi á...

Áhættumatið og aðför að íslenskum hagsmunum
Skoðun 1. ágúst 2023

Áhættumatið og aðför að íslenskum hagsmunum

Í fréttatilkynningu Hafrannsóknastofnunar og í grein Ragnars Jóhannssonar, ranns...

Landbúnaðurinn og aðstoð við Úkraínu
Skoðun 8. júní 2023

Landbúnaðurinn og aðstoð við Úkraínu

Við lifum á óstöðugustu og hættulegustu tímum síðan síðari heimsstyrjöldinni lau...