Verklag vegna dýravelferðarmála
Talsverð umræða hefur verið um dýraverndunarmál hér á landi undanfarið og nú síðast vegna máls sem kom upp nærri Borgarnesi vegna illrar meðferðar á hestum.
Matvælastofnun, sem hefur verið gagnrýnd vegna seinagangs í málum sem snerta ábendingar um dýraníð, hefur sent frá sér yfirlýsingu til að skýra verklag stofnunarinnar í dýravelferðarmálum.
Tilkynningar um dýraníð
Á heimasíðu Mast segir að hver sá sem verður var við illa meðferð á dýrum eða að umráðamaður búfjár skorti öryggi, skjól, hús, fóður eða beit fyrir búfé sitt ber að tilkynna það án tafar til stofnunarinnar eða lögreglu.
Þar segir einnig að héraðs dýralæknum eða fulltrúum Mast sé skylt að kanna hvort ábendingar um illa meðferð dýra eigi við rök að styðjast og að ef stofnunin telji að úrbætur þoli ekki bið er starfsmönnum hennar heimilt að taka dýr úr vörslu umráðamanna eða láta aflífa dýr. Slíkt skal ávallt gert í samráði við lögreglu.
Mast er einnig heimilt að leggja hald á tæki, tól og annan búnað varðandi dýrahald sem er talinn hættulegur velferð dýra.
Ekki heimilt að tjá sig um einstök mál
Í yfirlýsingu Mast segir að stofnuninni sé ekki heimilt að tjá sig um einstök mál, en að hún vinni eftir útgefnu verklagi. Samkvæmt Mast er í flestum tilvikum ekki þörf á þvingunaraðgerðum, enda bregðast umráðamenn vel við og bæta úr frávikum.
Vegna ítrekaðra eða alvarlegra frávika sem er ekki sinnt eða ef grunur er um refsivert brot er tekin ákvörðum um aðgerð sem geta verið sektir, stöðvun starfsemi, úrbætur á kostnað umráðamanns dýra eða með því að taka dýr úr vörslu eigenda.
Allar ábendingar skoðaðar
„Brugðist er við öllum ábendingum um illa meðferð dýra og þegar þær eiga við rök að styðjast er metið til hvaða aðgerða rétt er að grípa. Þá er fyrst og fremst horft til velferðar dýranna. Við úrlausn dýravelferðarmála ber stofnuninni jafnframt að fara eftir ákvæðum stjórnsýslulaga sem kveða á um málsmeðferðar og efnisreglur sem er ætlað að tryggja réttaröryggi borgara þegar stjórnsýsluákvarðanir eru teknar.“
Mikilvægt að standa rétt að ákvörðunum
Samkvænt því sem segir í yfirlýsingu Mast geta ákvarðanir stofnunarinnar í dýravelferðarmálum verið mjög íþyngjandi og því mikilvægt að rétt sé staðið að ákvörðunum, bæði hvað varðar rannsókn, veita umráðamönnum þátttökurétt í undirbúningi ákvarðana sem og að gæta jafnræðis aðila og að meðalhófs sé gætt.
„Ef tilefni er til er umráðamönnum dýra gefinn kostur á að bæta úr frávikum. Það er einungis í tilvikum þar sem úrbætur þola ekki bið sem stofnunin getur tekið dýr úr vörslum umráðamanns eða aflífað dýr sem hafa orðið fyrir varanlegum skaða.“
Fimm daga andmælaréttur
Áður en íþyngjandi ákvarðanir eru teknar hafa mál í flestum tilvika verið til meðferðar hjá stofnuninni um nokkurt skeið þar sem umráðamenn hafa þá tækifæri til að bæta úr frávikum.
Þegar grípa þarf til íþyngjandi ákvarðana er umráðamönnum veittur andmælaréttur á fyrirhugaðri ákvörðun. Lengd andmælaréttarins ræðst af alvarleika máls ef aðstæður bjóða upp á slíkt. Að fimm dögum liðum eru andmæli metin og tekin ákvörðun um framhald málsins með hliðsjón af efnisreglum laga um velferð dýra og ákvæðum stjórnsýslulaga.
