Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 8 mánaða.
Hágæða jarðbik gerir malbik og vegklæðingu sterkari og endingarmeiri.
Hágæða jarðbik gerir malbik og vegklæðingu sterkari og endingarmeiri.
Mynd / Aðsend
Fréttir 28. mars 2025

Endingarmeira malbik og vegklæðing

Höfundur: Cornelis A. Meijles, ráðgjafi í hringrásarhagkerfi og stundakennari við LbhÍ. Netfang: cornelis@lbhi.is.

Með því að blanda hágæða jarðbiki úr endurunnum þakdúki í malbik eða vegklæðingu má bæta eiginleika þess og þar með endingartíma. Jafnframt má minnka kostnað og hugsanlega draga úr svifryksmyndun.

Íblöndun hágæða jarðbiks úr þakdúki í malbik er umhverfisvænt og hagkvæmt, bæði út frá stofnkostnaði, viðhaldi og samfélagskostnaði, svo sem skemmdir á farartækjum, einkum dekkjum, lakki og framrúðum, tafir, þungatakmarkanir og fleira.

Verðmætasta efni í malbiki og vegklæðingu er jarðbik (e. bitumen). Það er bindiefni sem límir saman steinefnablöndu og gefur malbiki eða bundnu slitlagi ákveðinn teygjanleika og styrk. Gæði malbiks og vegklæðingar má bæta verulega með íblöndun jarðbikskorns sem er bætt með fjölliðasamböndum (e. polymers). Efni þetta má finna í þakdúk sem mikið er notað á fjölbýlishúsum og öðrum stórum byggingum. Þakefnið hefur afbragðseiginleika og getur enst í um 40 ár, þrátt fyrir mikið álag vegna sólargeisla, vinda, hita og frosts. Þegar þakdúkur er kominn til ára sinna þarfnast hann endurnýjunar. Þó að þakefnið sé slitið má endurnýta verðmæta og bætta jarðbikið úr því í stað þess að farga því í brennslustöð. Nýsköpunarfyrirtækið Roof2Road í Hollandi hefur sérhæft sig í að endurvinna þakdúka og gera úr þeim hágæða og hreint jarðbik sem má nota sem íblöndunarefni í malbik. Fyrirtækið framleiðir sem sagt hringrásarmalbik með frábærum eiginleikum. Til þess að svo megi verða er gamli þakdúkurinn fjarlægður á vandlegan hátt svo að ekki verða eftir aðskotahlutir í honum og efnið síðan tætt niður í æskilega kornstærð eða duft, eftir notkunarmáta Jarðbikskorninu er síðan blandað við (endurunnið) m a l b i k í malbikunarstöð. Þegar um vegklæðingu er að ræða, má blanda bættu jarðbiksdufti við þynnt eða mýkt bindiefni og sprauta í jöfnu lagi á yfirborð vegar og steinefni síðan dreift yfir það. Klæðingin er síðan völtuð og þá þrýstist steinefnið niður í bindiefnið. Með þessari aðferð verður til mun sterkara malbik eða vegklæðing sem er ódýrari, endist lengur og þarf minna viðhald.

Jarðbikskorn og -duft þarf ekki að geyma í upphituðum tanki eins og venjulegt jarðbik, sem gerir bæði flutning þess, geymslu og vinnslu ódýrari og einfaldari.

Þar sem fjárframlög til vegagerðar eru takmörkuð er lykilatriði í byggingu og rekstri vegakerfisins að verja fjárframlögum til vegagerðar á eins hagkvæman hátt og kostur er. Notkun á hágæða jarðbiksefni úr endurunnu þakefni gæti vel verið hagkvæmur kostur. Því vandaðra sem slitlagið er, þeim mun minni verður kostnaður vegfarenda og samfélagsins. Notkun Roof2Road jarðbiks hefur reynst afar vel við vegagerð í Hollandi og hefur hlotið fjölda viðurkenninga og vottorða. Jarðbikið þeirra er víða notað við vegagerð þar sem mikið reynir á, t.d. á flugbrautum. Þessi reynsla gefur vonandi tilefni til að kanna og prófa hagkvæmni þess við íslenskar aðstæður. 

Vinnuaðferðum skilað til nýrrar kynslóðar
Fréttir 15. desember 2025

Vinnuaðferðum skilað til nýrrar kynslóðar

Út eru komnar þrjár bækur um verk Gunnars Bjarnasonar húsasmíðameistara sem smíð...

Kolefnisspor íslenskra matvæla á pari við Evrópu
Fréttir 11. desember 2025

Kolefnisspor íslenskra matvæla á pari við Evrópu

Ný rannsókn Matís sýnir að kolefnisspor helstu íslenskra matvæla – mjólkur, kjöt...

Þörungakjarni með mörg hlutverk
Fréttir 11. desember 2025

Þörungakjarni með mörg hlutverk

Undirrituð hefur verið formleg viljayfirlýsing um stofnun Þörungakjarna á Akrane...

Húsaeiningar frá Noregi
Fréttir 9. desember 2025

Húsaeiningar frá Noregi

Nýlega komu um tvö þúsund fermetrar af svonefndum „Modulum“, sem eru forsmíðaðar...

Unnið að friðun sex svæða á landsbyggðinni
Fréttir 9. desember 2025

Unnið að friðun sex svæða á landsbyggðinni

Alþingi hefur samþykkt framkvæmdaáætlun náttúruminjaskrár til ársins 2029. Um tí...

Gervigreind í Grímsnesi
Fréttir 9. desember 2025

Gervigreind í Grímsnesi

Grímsnes- og Grafningshreppur tekur nú þátt í þróunarverkefni í samstarfi við up...

Jarðakaup frumkvöðla á landsbyggðinni
Fréttir 9. desember 2025

Jarðakaup frumkvöðla á landsbyggðinni

Þingsályktunartillaga um nýtt fyrirkomulag jarðakaupa frumkvöðla á landsbyggðinn...

Þurfum að viðhalda sérstöðu og forskoti
Fréttir 8. desember 2025

Þurfum að viðhalda sérstöðu og forskoti

Niðurstöðu COP30 sem fram fór í Brasilíu í nóvember hefur verið lýst sem lægsta ...