Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 4 ára.
Í sumarfríinu þarf að fá góðan granna til að vökva plönturnar. 
Myndir / Floridana
Í sumarfríinu þarf að fá góðan granna til að vökva plönturnar. Myndir / Floridana
Á faglegum nótum 9. júlí 2020

Pottaplöntur að sumri

Höfundur: Ingólfur Guðnason

Garðeigendur njóta nú sumar­verkanna, sumarblóm og fjöl­æringar blómstra sem aldrei fyrr og runnagróðurinn sýnir sínar fegurstu hliðar eftir harðan vetur. Allt er þetta besta mál, en ekki má gleyma potta­plönt­unum sem ættu núna að njóta lífsins innanhúss.

Síðla vetrar eru pottaplöntur oft hálf ræfilslegar. Þegar sólarinnar nýtur aftur breyta þær um svip og fá endurnýjaðan þokka.

Ólík umhirða að sumri og vetri

Sumarumhirða pottaplantna er um margt ólík umhirðu að vetri, þegar mesta áskorunin er að halda þeim í horfinu, láta þær njóta þeirrar birtu sem völ er á og dregið er úr vökvun og áburðargjöf. Sumartíminn felur í sér aðrar áskoranir. Plönturnar þurfa miklu meiri vökvun og þær þurfa aukna næringu til að njóta sín sem best og bæta við vöxtinn. Blómin sem höfð voru á bjartasta stað yfir veturinn getur þurft að færa frá gluggum og hitagjöfum. Margar tegundir geta hreinlega eyðilagst af of mikilli beinni birtu að sumrinu. Blöð geta sviðnað, blómin standa stutt og plöntunum hættir við ofþornun.

Þegar kemur að vökvun er helsta reglan að þar gildir engin regla önnur en að vökva hvorki of mikið né of lítið.

Loftraki

Loftraki í híbýlum er oftast mun lægri en plönturnar kjósa helst. Til að draga úr álagi vegna mikillar birtu og aukins lofthita er gott ef hægt er að hækka loftrakann. Úða ætti plönturnar reglulega með fínum vatnsúða. Annað gott ráð er að láta plöntur standa í víðri skál með vikri, þannig má hækka loftrakann umhverfis plönturnar. Einnig er hægt að hafa plöntur margar saman, þó þannig að vel fari um þær. Sá raki sem plönturnar gefa sjálfar frá sér er líka til þess fallinn að hækka rakastigið nokkuð og plönturnar fá líka skugga hver af annarri.

Loftraki í híbýlum er oftast mun lægri en plönturnar kjósa.

Vökvun og næring

Umpottun ætti yfirleitt að vera lokið snemma vors. Þá fá plönturæturnar nægilegt svigrúm til að vaxa yfir sumartímann. Pottamoldin geymir næringu sem nægir þeim fyrsta kastið, auk þess sem aukið vaxtarrými veldur því að sjaldnar þarf að vökva. Þegar kemur að vökvuninni er helsta reglan að þar gildir engin regla önnur en að vökva hvorki of mikið né of lítið. Plöntur í mikilli sól geta þornað mjög hratt. Ræktandinn þarf að fylgjast með jarðrakanum, td. með því að athuga með fingri hvort moldin sé rök í tveggja sentímetra dýpt eða svo. Einnig gefur þyngd pottsins til kynna hvernig ástatt er. Plöntur með þykk og leðurkennd lauf og stöngla eru líklegar til að þola meiri þurrk en þær sem hafa þunn og stór lauf. Blómstrandi plöntur mega ekki þorna.

Plöntur sem standa í leirpottum þorna mun hraðar en séu þær í plastpottum. Ef ekki eru notaðar skálar undir blómapotta þarf að hafa þær í pottahlíf til að auðvelda vökvun. Dökkleitir pottar og pottahlífar geta tekið til sín mikinn hita frá beinni sól og er hætt við að ræturnar drepist þess vegna. Suðurgluggi er versti óvinur pottablómanna á sumrin.

Pottaplönturnar þurfa ekki á áburðargjöf að halda nema frá vori og fram á haust. Flestir nota fljótandi pottaplöntuáburð. Auðvitað skiptir máli hvaða tegund ræktuð er, en rétt er að varast of mikla áburðargjöf. Farið eftir leiðbeiningum á umbúðunum og notið heldur minna af áburði en þar er gefið upp. Plöntur í miklum vexti má vökva með daufri áburðarblöndu við hverja vökvun, aðrar þurfa aðeins næringu í annað eða þriðja hvert sinn sem vökvað er.

Sumarleyfið

Í sumarfríinu þarf að fá góðan granna til að vökva plönturnar. Að öðrum kosti er hægt að koma þeim fyrir á skuggsælum stað fjarri beinni sólarbirtu og hafa hitastigið í lægra lagi. Flestar plöntur þola vel að hafast við vel vökvaðar í gluggalausu herbergi í eina til tvær vikur án þess að láta á sjá.

„Spjallað“ við kýr
Á faglegum nótum 9. janúar 2023

„Spjallað“ við kýr

Atferli, hegðun, útlit og ástand nautgripa getur gefið gríðarlega mikilvægar upp...

Skógarbændur og Bændasamtök Íslands
Á faglegum nótum 5. janúar 2023

Skógarbændur og Bændasamtök Íslands

Á aðalfundi Landssambands skógareigenda (LSE) sem haldinn var í Borgarnesi í maí...

Lífræn framleiðsla – nú er lag
Á faglegum nótum 5. janúar 2023

Lífræn framleiðsla – nú er lag

Á undanförnum árum hefur VOR látið til sín taka með ýmsum hætti til að hvetja ti...

Eitur á alltaf að vera síðasta úrræðið
Á faglegum nótum 3. janúar 2023

Eitur á alltaf að vera síðasta úrræðið

Meindýr eru skaðvaldar í garð- og skógrækt og óvelkomnir gestir sem flestir vild...

Ýmsir vankantar við smíði nýju norrænu næringarráðanna
Á faglegum nótum 2. janúar 2023

Ýmsir vankantar við smíði nýju norrænu næringarráðanna

Vinna við norrænu næringarráðin (NNR), sem Norræna ráðherra­nefndin heldur utan ...

Um niðurstöður lambadóma haustið 2022
Á faglegum nótum 30. desember 2022

Um niðurstöður lambadóma haustið 2022

Í heildina var útkoma lamba í haust góð. Meðalfallþungi á landinu var 16,6 kg og...

Lífrænn úrgangur: höfuðverkur eða tækifæri?
Á faglegum nótum 28. desember 2022

Lífrænn úrgangur: höfuðverkur eða tækifæri?

Hér á landi fellur til gríðarlegt magn af lífrænum úrgangi á öllum stigum samfél...

Skýrsluhald – heimarétt WorldFengs
Á faglegum nótum 27. desember 2022

Skýrsluhald – heimarétt WorldFengs

Nú þegar líður að áramótum og allir eru búnir að skila haustskýrslu til matvælar...