Átaksverkefni til að bæta búsetuskilyrði og fjölga tækifærum fyrir bændur
Höfundur: Margrét Þóra Þórsdóttir
Átak verður gert í skógrækt í Húnaþingi vestra. Markmið þess er að bæta skilyrði til búskapar og búsetu í dreifbýli. Verkefninu er ætlað að fjölga tækifærum fyrir bændur, auka skógarþekju og brúa bil milli skógræktar og hefðbundins landbúnaðar.
Átakinu var formlega hleypt af stokkunum í liðinni viku, það gerði Sigrún Magnúsdóttir, umhverfis- og auðlindaráðherra, við athöfn sem efnt var til á Melstað. Skógræktinni var falið að hafa umsjón með verkefninu sem stendur í eitt ár.
Ráðherra og fylgdarlið heimsóttu í för sinni skógarbændurna Friðrik Jóhannsson og Henrike Wappler sem stunda myndarlega skógrækt á Brekkulæk í Miðfirði meðfram lífrænni sauðfjárrækt. Þau hafa náð mjög góðum árangri með skógrækt sína í héraði sem gjarnan hefur verið álitið lítt til skógræktar fallið.
Til áburðar hafa þau notað kjötmjöl í stað tilbúins áburðar og því má segja að trén séu lífrænt ræktuð líka. Árangurinn er mjög góður. Sérstaklega þrífst lerki vel á Brekkulæk, er beint og fallegt, innan um eru fallegir asparreitir en einnig lifir sitkagreni vel á völdum stöðum og lofar góðu þegar það fer að ná sér á strik.
Sextán lögbýli með skógræktarsamning
Sextán lögbýli eru með skógræktarsamning við Skógræktina í Húnaþingi vestra sem má telja nokkuð lítið miðað við stærð svæðisins.
Ekki er einhlít skýring á því en með verkefninu á meðal annars að leita eftir viðhorfi bænda til núverandi stuðningskerfis í skógrækt og hvort því megi breyta svo það verði fýsilegra fyrir bændur. Meiningin er að kanna hvort ekki megi skipuleggja skógrækt með bændum með það helst að leiðarljósi að hún styðji við hefðbundnar búgreinar. Til þess eru margar leiðir færar.
Skógur getur skýlt lambfé á vorin, bætt skilyrði til hvers kyns ræktunar, stýrt snjóalögum, búið til gjöful beitilönd, grætt upp mela og rofsvæði og þannig mætti áfram telja. Með sveigjanlegum skógræktarsamningum mætti beita skóg- og skjólbeltarækt með þeim hætti að hún styddi við sauðfjár- og kúabúskap og styrkti þar með búsetuskilyrði í héraði.
Sjö milljónir til verkefnisins á næsta ári
„Verkefnið verður unnið þannig að Skógræktin leitar eftir áliti bænda á því hvort breyta þurfi núverandi stuðningskerfi í skógrækt svo að þeir sjái sér aukinn hag í þátttöku. Bændum býðst ráðgjöf sérfræðinga Skógræktarinnar sér að kostnaðarlausu þar sem farið verður yfir þá kosti sem eru í boði varðandi ofangreinda flokka skógræktar og hvernig þeir geta stutt við annan landbúnað og bætt skilyrði til búsetu,“ sagði Sigrún Magnúsdóttir ráðherra. Um er að ræða þróunarverkefni og veittir verða tímabundið í það auknir fjármunir, alls sjö milljónir króna á árinu 2017.
Skógræktin hefur nú formlega tekið við keflinu. Umsjónarmenn verkefnisins fyrir hönd stofnunarinnar verða skógfræðingarnir Sæmundur Þorvaldsson, sem hefur víðtæka reynslu af skipulagningu skjól- og hagaskóga með bændum á Vestfjörðum, og Johan Holst, svæðisstjóri Skógræktarinnar í Húnavatnssýslum. Tengiliður ráðuneytisins við verkefnið er Björn Helgi Barkarson, sérfræðingur á skrifstofu landgæða. Frá þessu er sagt á vef Skógræktarinnar.