Dýr mismóttækileg fyrir smiti og misjafnt hvort þau smita áfram
Þrátt fyrir að ekki hafa komið upp smit í dýrum hér á landi í tengslum við COVID-19 hefur prófi verið komið upp á Keldum til að greina slík smit. Þegar smitefni fara yfir tegundaþröskuldinn eins og gerst hefur með SARS-CoV-2 veiruna getur það mögulega leitt til smita í fleiri dýrategundir.
Vilhjálmur Svansson, dýralæknir hjá Tilraunastöð Háskóla Íslands í meinafræði að Keldum, segir að fljótlega eftir að COVID-19 kom upp hafi stofnunin komið upp prófi til að greina hugsanlegt smit með SARS-CoV-2 í dýrum gerist þess þörf. Enn sem komið er hefur ekki verið þörf á að greina hvort smit hafi borist í dýr hér á landi.
Smit í minkum
„Tilraunasmit í fréttum sem eru marðardýr og skyld minkum sýndu eins og fyrr segir að þau eru vel móttækileg og smita sín á milli. Því kom það ekki á óvart að veiran skuli hafa stungið sér niður á nokkrum minkabúum í Hollandi og Danmörku.
Smitið hefur að öllum líkindum borist í minkana úr mönnum og svo á milli minka og svo úr þeim í starfsmenn búanna.“
Yfir tegundaþröskuldinn
„Þrátt fyrir að við höfum ekki fengið sýni til athugunar er vel þekkt að þegar smitefni fara yfir tegundaþröskuldinn þá getur hýsilsviðið orðið mjög stórt meðan smitefnið er að aðlagast nýjum hýsli eða hýslum. Kórónaveiran er súna sem upphaflega er líklega komin úr skeifuleðurblökum í Kína og smitast nú auðveldlega manna á milli.
Komið hefur í ljós bæði með tilraunasmiti og við rannsóknir á náttúrulegum smitum að nokkur fjöldi dýrategunda er móttækilegur fyrir smiti með SARS-CoV-2 veirunni.
Náttúrulegt smit hefur verið greint í hundum, köttum, tígrisdýrum, ljónum og minkum. Þá hafa smittilraunir með veiruna verið framkvæmdar á hundum, köttum, svínum, frettum, kjúklingum, öndum og í einni ávaxtaleðurblökutegund.
Niðurstöður tilraunasmita hafa sýnt að dýrategundir eru misnæmar fyrir smiti með veirunni. Þannig fannst lítil veiruframleiðsla í tilraunasmituðum hundum, svínum, kjúklingum og öndum og smit greindist ekki í dýrum í samvist með þeim. Aftur á móti voru kettir, frettur og ávaxtaleðurblökurnar næm fyrir veirunni og gátu smitað út frá sér.
Það er því í samræmi við þessa niðurstöðu að mestur fjöldi náttúrulegra smita sem greind hafa verið í dýrum hafa verið í köttum og minkum. Ekki er vitað hve SARS-CoV-2 smit í köttum er algengt en kettir geta bæði verið einkennalausir og sýnt einkenni. Samkvæmt mótefnamælingu í köttum í Wuhan í Kína fundust mótefni gegn veirunni í tæplega 15% kattanna sem skoðaðir voru.
Enn sem komið er hefur ekki verið athugað hversu móttækileg jórturdýr eins og kýr og sauðfé er fyrir smiti en við vitum að MERS kórónaveiran finnst í úlföldum
Svín eru aftur á móti lítt móttækileg fyrir veirunni og hafa ekki smitað áfram í tilraunasmitum,“ segir Vilhjálmur.
Gæludýr hafa ekki þýðingu fyrir dreifingu á smiti
Vilhjálmur segir að til þessa hafi Alþjóðadýraheilbrigðismálastofnunin ekki talið að gæludýr hafi þýðingu fyrir dreifingu á smiti. „Hvað sem því líður þá erum við tilbúin til að greina smit í dýrum vakni grunur um slíkt,“ segir Vilhjálmur Svansson, dýralæknir á Keldum.
