Sala á dráttarvélum eykst

Innflutningur á nýjum dráttar­vélum er að aukast ef bornar eru saman innflutningstölur fyrstu 6 mánuði ársins 2015 og 2016. Í fyrra voru fluttar inn 60 nýjar dráttarvélar en fyrstu 6 mánuði þessa árs eru þær 82 talsins. Til viðbótar koma 11 dráttarvélar sem fluttar voru inn notaðar á tímabilinu, en þar er einnig um aukningu að ræða á milli ára.

Alls voru 11.032 dráttarvélar í umferð um síðustu áramót samkvæmt yfirliti Samgöngustofu. Sumar tegundir af stærri fjórhjólum eru inni í þessari heildartölu sem gerir samanburð erfiðan.

Valtra er söluhæsta dráttarvélin það sem af er ári en á hæla hennar kemur Massey Ferguson, Claas er í þriðja sæti og New Holland í því fjórða.

Hagstætt gengi ýtir undir sölu

Að sögn Viktors Karls Ævarssonar, framkvæmdastjóra sölu- og markaðssviðs Kraftvéla, hafa sölumenn þeirra fundið fyrir miklum áhuga hjá bændum í að endurnýja dráttarvélar, heyvinnutæki og önnur landbúnaðartæki.

„Markaðurinn er að stækka um 36% á milli ára en okkar aukning er 63%, sem eru virkilega góðar fréttir fyrir okkur. Aukningin er þó ekki bara einskorðuð við dráttarvélar heldur er áberandi mikil aukning í sölu á heyvinnutækjum líka. Við höfum aldrei selt jafn margar Fella heyvinnuvélar á fyrstu 6 mánuðum árs frá því að við tökum við umboðinu árið 2009,“ segir Viktor Karl og þakkar það meðal annars lágu gengi evrunnar. „Til dæmis bjóðum við nýja 107 hestafla New Holland dráttarvél með ámoksturstækjum á tæpar 8 milljónir án virðisaukaskatts. Stór sending af þessum vélum er væntanleg í lok september. Sjálfir erum við að auka við okkur á milli ára í innflutningi bæði í New Holland og Case, þannig að við erum mjög sáttir með þessa aukningu á markaðnum og þá sérstaklega að við erum að auka við markaðshlutdeild okkar á milli ára,“ segir Viktor Karl.

Bændur halda að sér höndum vegna óvissu um búvörusamninga

Hjá vélaumboðinu Þór fór dráttarvélasalan rólega af stað upp úr áramótum en hefur verið að glæðast, að sögn Odds Einarssonar framkvæmdastjóra. „Sala á dráttarvélum fyrstu 6 mánuði þessa árs hefur aukist um 43% miðað við sama tímabil í fyrra. Það má segja að dráttarvélasalan, sem hefur verið í mikilli lægð frá 2009, sé aðeins að taka við sér aftur,“ segir Oddur sem þó telur þróunina vera langt í frá eðlilega endurnýjun. „Það er uppsöfnuð endurnýjunarþörf á dráttarvélum sjö ár aftur í tímann. Við reiknum með að heildarsalan á dráttarvélum verði um 150–160 vélar í ár, en eðlileg árleg endurnýjunarþörf er um 250 vélar á ári.“ Oddur segir greinilegt að bændur haldi að sér höndum þessa dagana vegna óvissu um búvörusamningana. „Þó tökum við eftir því að bændur eru farnir að sækja aftur í betur búnar og dýrari vélar. Vélar í stærðunum 110 og upp í 150 hö eru að seljast mest. Að sama skapi hefur innflutningur á notuðum stórum vélum dregist heldur saman.“

Færri en stærri tæki

Oddur segist verða var við aukinn áhuga rúlluverktaka á vélum. „Undanfarin ár hefur orðið vart við töluverða endurnýjun í rúllusamstæðum og orðin meiri sala í þeim en stökum rúlluvélum. Verktökum í rúllun virðist fjölga og bændur á minni búum virðast nýta sér þá þjónustu frekar en að endurnýja rúlluvélar sjálfir.“ Aðspurður um þróunina fram undan segir Oddur það óhjákvæmilegt að búum haldi áfram að fækka en þau sem verða eftir stækki. „Okkur sýnist að sambærileg þróun í vélasölu sé líkleg, færri tæki seld, en á móti stærri og betur búin. Við horfum bjartsýnir fram á veginn og ætlum okkur að halda áfram að þjónusta íslenska bændur eins og við höfum gert í rúm 50 ár,“ segir Oddur Einarsson hjá Þór.

Stíga varlega til jarðar

Eyjólfur Pétur Pálmason hjá Vélfangi segist finna fyrir aukningu en fyrirtækið stígi varlega til jarðar því hann skynji óvissu hjá mörgum bændum. „Ég finn aðeins fyrir því að bændur eru hikandi vegna þess að búvörusamningar eru ekki klárir. Þeir virðast ekki alveg nógu öruggir með það hvað framtíðin ber í skauti sér. Við vélasalar höfum mikið samband við bændur og erum með puttann á púlsinum. Ég hef þá tilfinningu að til dæmis minni kúabændur séu að hugsa sinn gang með framhald búskapar, meðal annars vegna reglugerðarbreytinga sem kalla á viðamiklar breytingar á húsakosti. Það er óvissa hjá bændum og það hefur áhrif á áætlanir um vélakaup.“

Hann segir vélasöluna hjá Vélfangi hafa þróast ágætlega og það sé nóg að gera. „Við vorum að greina sölutölur frá 1. okt. 2015 til loka maí á þessu ári. Þar kemur glögglega fram að vélar eru að stækka en þó er það svo að 70% af seldum vélum eru undir 139 hö. Meginþorri þessara véla, eða 64% þeirra eru á bilinu 100–139 hö. Það má segja að dráttarvélamarkaðurinn sé á þessu bili. Varðandi heyvinnutækin og önnur tæki sjáum við aukningu í stærri vélum. Nýlega seldum við til dæmis risasláttuvélasett með færibandi sem setur múgann saman og fyrstu fjögurra stjörnu múgavélina sem við höfum flutt inn frá Claas. Almennt finnst mér aðeins rólegra yfir heyvinnutækjamarkaðnum en áður. Menn eru aðeins að fresta ákvörðunartökum þangað til að þeir sjá hvernig rekstrarumhverfið verður,“ segir Eyjólfur Pétur hjá Vélfangi.

Fjölbreyttari tekjumöguleikar til sveita skapa aukna bjartsýni

Finnbogi Magnússon, fram­kvæmdastjóri Jötunn Véla á Selfossi, segir dráttarvélasölu hjá fyrirtækinu umtalsvert meiri á þessu ári en því síðasta. Í júní afhenti fyrirtækið 13 dráttarvélar sem er mesta sala dráttarvéla í einum mánuði síðustu 8 árin á þeim bæ.

„Ég þakka söluaukninguna aukinni bjartsýni í þjóðfélaginu og líka því að bændur eru búnir að bíða svo lengi með að endurnýja vélar. Við eigum von á áframhaldandi aukningu á næsta ári. Það sem heldur helst aftur af mönnum er óvissa vegna búvörusamninga. En að því gefnu að samningar klárist í haust er mjög bjart yfir landbúnaðinum,“ segir Finnbogi. Hann segir áberandi að fleiri bændur virðist vera með verulegar aukatekjur af ferðaþjónustu sem auki bjartsýni og framkvæmdagetu. „Mér sýnist til dæmis að á svæðinu frá Selfossi og austur að Höfn sé fjöldi bænda með tekjur vegna sérvinnslu matvæla, þjónustu ýmiss konar og ekki síst vegna gistiþjónustu. Þetta er allt árið um kring en ekki stuttar tarnir yfir hásumarið eins og áður. Þetta hjálpar allt til að efla landbúnaðinn, atvinnulíf og lífið í sveitunum. Þetta verður mögulega til þess að auðvelda kynslóðaskipti því fjárfestingar í þessum atvinnutækifærum eru oft á tíðum ekki svo stórar. Aukatekjurnar hjálpa til við uppbyggingu búanna,“ segir Finnbogi Magnússon.