Tuttugu milljarða evra ekki taldar duga
Höfundur: Hörður Kristjánsson
Ríkisstjórn Ítalíu samþykkti rétt fyrir jól að veita sem nemur yfir 20 milljörðum evra af almannafé til að bjarga bönkum landsins frá falli. Þetta samsvarar nærri 2.380 milljörðum íslenskra króna.
Ákvörðunin kemur í kjölfar þess að elsti banki heims, Banca Monte dei Paschi di Siena SpA á Ítalíu, tókst ekki að skrapa saman á markaðnum 5 milljörðum evra til að halda bankanum á floti. Neyðaraðgerðir ríkisins fela í sér í raun stærstu þjóðnýtingu banka á Ítalíu síðan 1930, samkvæmt frétt Bloomberg. Þetta er í þriðja sinn sem ítalska ríkið kemur bankanum til aðstoðar frá hruninu 2008 og er ríkið í raun að kaupa upp að nýju allt sem áður hefur tapast.
Skulda sem nemur yfir 41.500 milljörðum króna
Ítalskir bankar hafa verið í miklum vandræðum vegna ónýtra lána sem engar tryggingar eru fyrir. Nema slík lán um 350 milljörðum evra (yfir 41.500 milljarðar ísl. kr.) og hafa grafið undan tiltrú fjárfesta á að Ítalía geti staðið undir slíkum ósköpum. Yfirtaka ríkisins á Monte dei Paschi-bankanum dugar þó ekki því fleiri bankar eru í kröggum og búist er við að ríkið yfirtaki einnig Veneto Banca SpA og Banca Popolare di Venenzia.
Ekki nóg að gert
Þrátt fyrir um 20 milljarða innspýtingu ítalska ríkisins inn í bankakerfið telja ýmsir að sú upphæð dugi engan veginn. Til að laga stöðuna þurfi 52 milljarða evra innspýtingu. Þá varaði Jens Weidmann, forstjóri Bundesbank í Þýskalandi, við aðgerðum ítalskra stjórnvalda sem miðast einkum við að bjarga Monte dei Paschi-bankanum. Ríkisstjórnin ætt miklu frekar að veita fé inn í banka sem eru „heilbrigðir“ og láta þá verst stöddu bankana falla.
Samtengt bankavandamál
Málið er mjög snúið þar sem miklar krosstengingar hafa verið í viðskiptum með léleg lán í bankakerfi Evrópu. Þannig afmarkast vandinn ekki bara við Ítalíu því hann tengist líka bönkum víðar um lönd, m.a. stærstu bönkum Þýskalands. Þar hefur Deutche Bank verið í miklum vanda og neyddist m.a. fyrir jólin til að samþykkja 12,5 milljarða dollara sekt vegna misferlis í Bandaríkjunum. Þó þetta sé mikið högg fyrir bankann þótti fjárfestum það þó mun skárra en þeir 14 milljarðar sem bankinn átti upphaflega að greiða. Því hækkuðu hlutabréf í bankanum við þessi tíðindi, eins undarlega og það kann að hljóma.
ESB veitti sem nemur 237 þúsund milljörðum inn í bankana
Spurningin varðandi bankakerfi Evrópu hlýtur einnig að snúast um þolinmæði almennings gagnvart því að skattfé sé notað til að bjarga bönkum á meðan hagur almennings versnar en þeir ríku verða stöðugt ríkari. Frá efnahagshruninu 2008 til 2014 settu stjórnvöld Evrópusambandsins nærri tvær billjónir evra (2.000.000.000.000 evrur), eða sem svarar 237 þúsund milljarða íslenskra króna, til að bjarga evrópskum fjármálastofnunum.