Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 3 ára.
Hörður Sigurbjarnarson.
Hörður Sigurbjarnarson.
Lesendarýni 17. desember 2021

Ólíku saman að jafna

Höfundur: Hörður Sigurbjarnarson og Sigurjón Benediktsson

Hún er undarleg minni­máttarkennd Íslendinga. Annars vegar teljum við okkur vita allt mest og best sjálfir. Hins vegar teljum við alla þekkingu sem kemur frá útlöndum miklu betri en okkar eigin. Þannig er með afstöðu fyrrverandi landgræðslustjóra og fyrrverandi fagmálastjóra Landgræðslunnar sem kom fram í grein þeirra í Bændablaðinu 4. nóvember sl. um hvað stafafura sé stórhættuleg trjátegund og hætta ætti notkun hennar til að bjarga landslaginu frá glötun.

Það er nefnilega þannig að á Nýja-Sjálandi er stafafura meðal plöntutegunda sem þarlendir hafa ákveðið að sé illgresi og hægt er að fá borgað fyrir að uppræta hana á vissum stöðum. Það hlýtur þá að vera fyrirmynd sem við eigum að fylgja, úr því að útlendingar vita miklu meira um aðstæður hér á landi en við aumingjans molbúarnir.

Hvað liggur að baki þeirri gróðurpólitík að stafafura teljist illgresi á Nýja-Sjálandi vitum við ekki, en helgast örugglega af aðstæðum þar. Ólíklegt er að aðstæður á Íslandi hafi þar á nokkurn hátt verið lagðar til grundvallar. Annar okkar (Hörður) átti þess kost að ferðast um Nýja-Sjáland fyrir fáum árum síðan og upplifa loftslag og gróður bæði á Norður- og Suðureyju. Ísland og Nýja-Sjáland eiga það sameiginlegt að gróðri var gjörbreytt á stórum svæðum með sauðfjárbeit. Á Nýja-Sjálandi gerðist það með gríðarlegum fjölda fjár á tiltölulega skömmum tíma. Á Íslandi með tiltölulega fáum kindum á mun lengri tíma. Að öðru leyti er himinn og haf á milli landanna (bókstaflega og að öllu öðru leyti).

Stafafura í Hallormsstað.

Stafafura í  Höfða í Fljótsdal.

Það dylst engum sem ferðast um Nýja-Sjáland að þar er allt annað og mun mildara loftslag en hér. Jafnvel á kaldasta svæði þeirra syðst á Suðureyju er meðalhitinn 4-5° hærri en á láglendi Íslands, bæði sumar og vetur. Vaxtartímabilið er lengra eftir því, öll framleiðsla gróðurs mun meiri og gróðurframvinda mun hraðari en hér.

Ekki er heldur líku saman að jafna varðandi útbreiðslu stafafuru. Vel má vera að hún sé að breiðast út á Nýja-Sjálandi á stöðum þar sem fólk vill ekki hafa hana, t.d. vegna mikils fjölda sérstæðra (einlendra) tegunda í flóru landsins. Það þekkja Nýsjálendingar betur en við. En þeirra gróðurpólitík er ekki hægt að heimfæra á Ísland, þar sem vantar mikið upp á gróðurþekjuna og ekki finnst ein einasta einlend plöntutegund. Hér skapar stafafura enga ógn og er ekki líkleg til að gera það í fyrirsjáanlegri framtíð. Það þekkjum við betur en þeir.

Stafafura í úr Dalsmynni (Fnjóskadal / Ljósavatnsskarði). 

Því ber að fagna að stafafura sé það vel aðlöguð íslensku loftslagi að hún þrífist hér, ekki síður en öllu því innflutta grasfræi sem þeir Andrés og Sveinn létu dreifa til að græða upp land á vegum Landgræðslunnar. Þeir hvetja nú til þess að rífa upp stafafuru, en á þá ekki að sama skapi að rífa upp allt gras af erlendum uppruna? Hvort tveggja er auðvitað fásinna.

Vel má vera að þeir Andrés og Sveinn hafi smekk fyrir grasi frekar en trjám í landslaginu. En það er síður en svo náttúrulögmál að gras af erlendum uppruna sé á einhvern hátt betur viðeigandi í landslaginu en tré. Það er ekki heldur náttúruverndarmál, því líffræðileg fjölbreytni skóga innfluttra trjátegunda, þ.m.t. stafafuru, er mun meiri en í graslendi influttra grasa. Og ekki er það landgræðslumál því tré vernda og byggja upp jarðveg betur en gras. Það er bara þeirra smekkur fyrir ákveðinni ásýnd lands. Gott og vel. Okkar smekkur er fyrir skógi vöxnu landi með fjölda trjátegunda, ekki bara grónu landi heldur vel grónu og fjölbreyttu landi.

 

Hörður Sigurbjarnarson
og Sigurjón Benediktsson

Blessuð íslenska kýrin
Lesendarýni 21. febrúar 2025

Blessuð íslenska kýrin

Um þessar mundir ríður þankagangur Mammons röftum, meðal sumra kúabænda á Ísland...

Eflum íslenska nautgriparækt
Lesendarýni 20. febrúar 2025

Eflum íslenska nautgriparækt

Í Bændablaðinu 23. janúar sl. birtum við pistil í framhaldi af skýrslu LbhÍ um s...

Þjóðbúningur að gjöf frá konum á Íslandi til kvenna á Nýja Íslandi
Lesendarýni 14. febrúar 2025

Þjóðbúningur að gjöf frá konum á Íslandi til kvenna á Nýja Íslandi

Íslenskur hópur kvenna sameinast nú um stórbrotna gjöf sem mun gleðja og styrkja...

Íslenska kýrin í mikilli framför
Lesendarýni 12. febrúar 2025

Íslenska kýrin í mikilli framför

Það liggur fyrir mikið afrek hjá kúabændum á þessari öld hversu stórstígar framf...

Kolefnisskógrækt á villigötum
Lesendarýni 11. febrúar 2025

Kolefnisskógrækt á villigötum

Á samfélagsmiðlinum Vísi birtist umfjöllun um skógræktina á Þverá og í Saltvík í...

Að gefnu tilefni
Lesendarýni 10. febrúar 2025

Að gefnu tilefni

Í síðasta tölublaði Bændablaðsins birtist grein eftir þá félaga Baldur Helga Ben...

Ljótur er ég
Lesendarýni 5. febrúar 2025

Ljótur er ég

Sykur skiptir öllu máli. Án hans væru einungis sykurlausir drykkir í boði og mig...

Fokskaðar á þökum
Lesendarýni 3. febrúar 2025

Fokskaðar á þökum

Á hverju ári koma ofsaveður hér á landi þar sem allt lauslegt, og sumt fast, tek...