Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 2 ára.
Kara Nótt gerði tilraunir með framleiðslu á sápu úr hreindýrafitu. Samkvæmt henni er þetta gott hráefni sem fer nær alfarið til spillis.
Kara Nótt gerði tilraunir með framleiðslu á sápu úr hreindýrafitu. Samkvæmt henni er þetta gott hráefni sem fer nær alfarið til spillis.
Mynd / Aðsendar
Fréttir 26. september 2022

Sápur úr hreindýrafitu

Höfundur: Ástvaldur Lárusson

Kara Nótt Möller hefur stundað sápugerð um árabil. Þegar kom að því að velja viðfangsefni fyrir lokaverkefni sitt úr búfræði við Landbúnaðarháskóla Íslands ákvað hún að rannsaka möguleikann á að gera sápur úr hreindýrafitu, sem er ónýtt afurð í dag.

Kara Nótt hafði aldrei velt því fyrir sér að mögulegt væri að framleiða sápur heima hjá sér. Hún sá hins vegar fólk gera þetta á Youtube.com fyrir nokkrum árum og ákvað því að láta slag standa. „Ég keypti 25 kíló af vítissóda því það eru minnstu pakkningarnar sem þú getur fengið. Eftir að hafa gert mjög mikið af sápum, þá á ég enn þá eftir helminginn af því,“ segir hún. Eftir að hafa gert sínar eigin sápur hefur Kara Nótt líka tekið eftir því að ofnæmisviðbrögð og þurrkur í húð hefur dregist saman. „Það virðist vera sem þessar sápur mýki og næri húðina frekar en þær sápur sem þú kaupir úti í búð.“

Þrjú uppistöðuefni í sápu

„Uppistöðuefnin í sápu eru fita, vatn og vítissódi. Svo er hægt að blanda út í þetta ýmislegu og breyta hlutföllum. Það þarf hins vegar að passa upp á að hafa næga fitu til að hlutleysa allan vítissódann, annars getur hann skaðað húðina. Það er því svolítil efnafræði við að setja saman uppskriftina, en þegar uppskriftin er komin þá er þetta eins og að baka,“ segir Kara. Þessu er svo öllu blandað saman og hellt í form. Við það fara af stað efnahvörf sem nefnast sápun – blandan nær upp hita og harðnar að lokum.

Sápur úr hreindýrafitu hafa sambærilega eiginleika og aðrar sápur gerðar úr dýrafitu.

Kara Nótt ákvað að taka vísindalega nálgun í verkefninu og bar saman þrjár tegundir af dýrafitu, þ.e. nauta-, kinda- og hreindýrafitu. Hún kannaði líka mismunandi magn dýrafitu á móti jurtafitu í þremur mismunandi hlutföllum, allt frá því að vera með mjög litlu hlutfalli af jurtafitu yfir í að vera einungis með dýrafitu. Samtals voru þetta því níu uppskriftir og voru helstu niðurstöðurnar að með auknu hlutfalli af jurtafitu freyðir sápan meira. Á móti varð sápan harðari eftir því sem hún innihélt meiri dýrafitu. Ekki var merkjanlegur munur á eiginleikum sápunnar eftir því hvernig dýrafita var notuð.

Mest allri hreindýrafitu fargað

Hreindýrafitan sem Kara Nótt fékk er aðallega innyflafita og fitan sem er í kringum læri og rass. Hráefnið fellur til í verkunarstöðvum sem verka hreindýr fyrir veiðimenn. Eins og staðan er í dag er fitan notuð í litlu magni til heimabrúks, en fer annars alfarið í urðun. Til að fá samanburð kannaði hún hvernig staðan er hjá tveimur stórum sláturhúsum og fékk þær upplýsingar að nýtingarhlutfall sauðfjár- og nautafitu er almennt mjög gott.

Umhverfisvænni kostur

Fitan sem Kara Nótt notaði í sína sápugerð áður en hún fór í þetta verkefni voru ólífuolía, kókosolía og pálmaolía. „Hugsunin með því að nota dýrafituna er að þá get ég tekið út pálmafituna,“ sem Kara Nótt segir að sé jákvætt í ljósi þess að framleiðslan á pálmafitu hefur mjög neikvæð umhverfisáhrif. Þar sem að hreindýrafitunni er annars fargað má segja að hreindýrasápan sé mjög umhverfisvæn.

Þrátt fyrir fjölmarga kosti og sérstöðu hreindýrasápunnar gerir Kara Nótt ekki ráð fyrir að koma henni á markað. Kröfurnar til að fá leyfi fyrir sölu á handverkssápu með nýju hráefni séu einfaldlega of miklar.

Skylt efni: hreindýr

Kostir og gallar við erlent kúakyn
Fréttir 9. janúar 2025

Kostir og gallar við erlent kúakyn

Á mánudaginn var haldinn fjarfundur um kosti og galla þess að flytja inn erlent ...

Ekki til setunnar boðið að hrinda verkefnum í framkvæmd
Fréttir 9. janúar 2025

Ekki til setunnar boðið að hrinda verkefnum í framkvæmd

Nýr ráðherra landbúnaðarmála er Hanna Katrín Friðriksson, þingmaður Viðreisnar í...

Svínabændur fá frest til aðlögunar
Fréttir 9. janúar 2025

Svínabændur fá frest til aðlögunar

Svínabændum hefur verið gefinn lengri frestur til aðlögunar að tilteknum skilyrð...

Barbora hlaut umhverfisverðlaun
Fréttir 8. janúar 2025

Barbora hlaut umhverfisverðlaun

Barbora Fialová hlaut umhverfisverðlaun Bláskógabyggðar 2024.

Borið níu kálfum í sex burðum
Fréttir 8. janúar 2025

Borið níu kálfum í sex burðum

Kýrin Þruma á bænum Björgum í Köldukinn í Þingeyjarsveit er ansi mögnuð, en hún ...

Færri útflutt hross
Fréttir 7. janúar 2025

Færri útflutt hross

Útflutningur íslenskra hrossa árið 2024 verður minni en í fyrra.

Lækjarbakki flyst í Gunnarsholt
Fréttir 7. janúar 2025

Lækjarbakki flyst í Gunnarsholt

Ákveðið hefur verið að flytja meðferðarheimilið Lækjarbakka í Gunnarsholt á Rang...

Smáforrit til að panta sæðingar
Fréttir 6. janúar 2025

Smáforrit til að panta sæðingar

Smáforritið Fang, sem er notað fyrir pantanir á sæðingum og skráningar fyrir frj...