Bændur hafa borið tilbúinn áburð á 3.635 hektara lands til gróðurstyrkingar

Bændur í Holta- og Landsveit hafa verið ákaflega samstarfsfúsir við Landgræðslu ríkisins þegar kemur að landgræðslustörfum á Landmannaafrétti. Það hafa þeir sýnt í verki með umfangsmiklum aðgerðum og lagt fram sín tæki og sína vinnu við áburðardreifingu og uppgræðslustörf. 

 

Frá árinu 2004 hafa bændur borið tilbúinn áburð á um 3.635 hektara lands til gróður­styrk­ingar þar sem endurborið er á sum svæðin og nýjum svæðum bætt við árlega. Telur uppgræðslusvæðið um 800 hektara. Kjöt­mjöl hefur verið borið á síðastliðin haust á 12 hektara, sáð hefur verið grasfræi í 126 ha með undraverðum árangri, auk þess sem gömlum heyrúllum hefur verið dreift. Vegna mikils áhuga heimamanna setti Landgræðslan í gang tilraun árið 2018 inni við Valafell á Land­manna­afrétti um hvaða áburðartegund af tilbúnum áburði sé heppilegust til uppgræðslu í úthaga og verður fróðlegt að sjá niðurstöður þeirrar tilraunar.

 

Erlendur í Skarði og Ólafía í Húsagarði fylla á áburðardreifarann.

 

Fé fer fækkandi á Landmannaafrétti

 

Þegar gæðastýring í sauðfjárrækt var tekin upp var einn liður hennar að gera landbótaáætlanir fyrir afrétti og einnig hluta af heimalöndum bænda. Landbótaáætlanir eru ekkert annað en gríðargott tæki sem tekur á uppgræðsluaðgerðum og beitarstýringu. Í núgildandi landbótaáætlun fyrir Landmannaafrétt kemur fram að búið er að friða 51,5% af heildarstærð Landmannaafréttar. Beitartími er ákaflega stuttur, aldrei er farið með fé á afréttinn fyrr en í fyrsta lagi 10. júlí og því fær gróðurinn gott forskot áður en beitartímabilið hefst. Beitarþungi er ákaflega lítill og fer fé fækkandi á afréttinum en til er nákvæm skráning á þeim hausafjölda sem beitt er ár hvert á afréttinn. Hófleg beit er hagabót var eitt sinn ritað í afmælisrit Landgræðslunnar og telja undirrituð að slík beit sé viðhöfð á Land­manna­afrétti. Það eru engir aðrir en bænd­urnir sjálfir sem þekkja afréttinn best, fara um hann að lágmarki 2–3 skipti á hverju hausti við smalamennskur og fylgjast vel með þróun á gróðurfari.

 

Páll á Galtalæk við uppgræðslustörf.

 

Það er sárt að sitja undir orðum landgræðslustjóra þegar hann fer trekk í trekk í fjölmiðla og heldur því fram að bændur séu ekki að standa í stykkinu. Náttúrulegar auðnir munum við aldrei geta grætt upp við núverandi meðalárshita þar sem jarðvegsgerð, vatnsrof og vindrof gegna lykilhlutverki í að viðhalda slíkum svæðum. Beitarrannsóknir undirritaðra á Landmannaafrétti staðfesta það sem við bændur höfum alltaf vitað að fé beitir sér ekki á slíkar auðnir. Landmannaafréttur er eins og börnin okkar og við bændur leggjum okkur fram við að hlúa að honum og vernda.