87% ferðamanna tóku ekki eftir Blönduvirkjun í umhverfinu
Höfundur: Margrét Þóra Þórsdóttir
Mikilvægt er að nýjar byggingar og önnur mannvirki utan þéttbýlis hér á landi taki mið af verndun náttúru og falli vel að landslaginu á hverjum stað. Þetta er á meðal ályktana sem draga má af svörum ferðamanna sem birt eru í nýrri skýrslu Háskóla Íslands og unnin var fyrir Landsvirkjun.
Í ljós kom að 87% þeirra sögðust ekki hafa tekið eftir virkjuninni við Blöndu eða tengdum mannvirkjum. Bróðurpartur þeirra sem þátt tóku, 92%, telja ósnortin víðerni hluta af aðdráttarafli svæðisins, þó þar megi sjá ýmis virkjunarmannvirki. Flestir, 89%, telja svæðið í kringum Blönduvirkjun náttúrulegt en um 7% telja það manngert.
Könnunin var gerð meðal ferðamanna síðastliðið sumar í nágrenni Blönduvirkjunar og gefur til kynna að langflestir ferðamenn í og við Blönduvirkjun eru ánægðir með dvöl sína á svæðinu, aðeins 8% voru óánægð, að því er fram kemur á vef Landsvirkjunar. Þar segir einnig að meirihluta ferðamanna finnist svæðið náttúrulegt og telur ósnortin víðerni vera hluta af aðdráttarafli svæðisins, þrátt fyrir að þar megi sjá virkjunarmannvirki á borð við lón, stíflur, veituskurði, vegi og raflínur. Þess má geta að meðal ferðamanna voru flestir Þjóðverjar, eða 35%, Frakkar um 11% og Íslendingar rúm 9%.
Mannvirkin falli vel að landslaginu
Könnunin leiddi m.a. í ljós að 87% sögðust ekki hafa tekið eftir virkjuninni og tengdum mannvirkjum og meirihluti sagði tilvist virkjunarinnar ekki hafa áhrif á áhuga sinn á því að ferðast um svæðið. Í skýrslunni segir að í ljósi þess að virkjunarmannvirkin á Blöndusvæðinu trufli upplifun ferðamanna lítið megi draga þá ályktun að hönnun þeirra sé góð og þau falli vel að landslaginu.
Anna Dóra Sæþórsdóttir, prófessor í ferðamálafræði við líf- og umhverfisvísindadeild Háskóla Íslands, er aðalhöfundur skýrslunnar. Markmiðið með rannsókninni var að kanna áhrifin af mannvirkjum á upplifun ferðamanna af náttúru landsins. Ákveðið var að skoða dæmi um virkjun í rekstri, bæði lón og stöðvarhús, sem er í nágrenni við fjölsótta ferðamannaleið yfir hálendið.
Meðal þess sem var kannað var hvort munur væri á viðhorfi ferðamanna til svæða þar sem þegar væri búið að reisa virkjun og á svæðum þar sem uppi eru hugmyndir um að reisa virkjun. Niðurstöður könnunarinnar voru bornar saman við niðurstöður sambærilegra kannana sem gerðar voru sumarið 2015 á sjö svæðum á landinu í tengslum við þriðja áfanga rammaáætlunar.
Blönduvirkjun raskar ekki um of ímynd um ósnortið hálendi
Í ljós kom að um 92% ferðamannanna telja ósnortið víðerni vera hluta af aðdráttarafli Blöndusvæðisins og er þar um að ræða litlu lægra hlutfall en á þeim stöðum þar sem ekki hefur verið virkjað, en þar var hlutfallið á bilinu 93–98%. Það virðist því sem að Blönduvirkjun raski ekki um of þeirri ímynd sem hálendið hefur sem ósnortið víðerni í augum ferðamannanna sem þar fara um.
Á vef Landsvirkjunar er haft eftir Herði Arnarssyni forstjóra að þetta sé í fyrsta sinn sem svo viðamikil könnun sé gerð meðal ferðamanna á upplifun þeirra af virkjun í rekstri á Íslandi. „Ljóst er að ef vel er staðið að hönnun geta virkjanir og ferðamennska farið vel saman. Mikilvægt er að nýjar byggingar og önnur mannvirki utan þéttbýlis hér á landi taki mið af verndun náttúru og falli vel að landslaginu á hverjum stað.“