Fullyrðingar byggðar á ágiskunum en ekki vísindalegum gögnum
Höfundur: Hörður Kristjánsson
Fullyrt er af umhverfisráðuneytinu og þar með íslenskum stjórnvöldum að um 60% (áður 72%) af heildarlosun Íslands á koltvísýringsígildum komi úr framræstu mýrlendi. Einnig er áætlað að grafnir hafi verið „að lágmarki“ 34.000 kílómetrar af skurðum. Ráðuneytið leggur þó ekki fram neinar óyggjandi tölur eða vísindagögn sem staðfest geta þessar fullyrðingar.
Þetta má m.a. lesa úr svari umhverfisráðuneytisins við fyrirspurn Bændablaðsins um þessi mál. Ansi drjúgan tíma tók að fá svör við spurningum blaðsins sem sendar voru 22. nóvember 2019. Svar barst loks frá ráðuneytinu fimmtudaginn 30. apríl 2020, eða 7 dögum eftir að umboðsmaður Alþingis hafði krafið ráðuneytið um skýringar á þessum seinagangi. Það var á 121. degi, eða rúmum fimm mánuðum eftir að fyrirspurnin var gerð.
Göfug markmið að draga úr mengun
Vart ætti nokkur að þurfa að efast um jákvæð áhrif þess að draga úr loftmengun af mannavöldum. Ekki frekar en að efast um gildi þess að koma í veg fyrir mengun náttúrunnar af öllu tagi, líka í landbúnaði. Á þetta hlýtur allt hugsandi fólk að leggja áherslu þó deila megi um aðferðafræðina hverju sinni.
Endurheimt votlendis er líka göfugt markmið í sjálfu sér, m.a. til að endurvekja lífríkið sem á bólstað í mýrlendi. Þá eru það líka rök í málinu að með því að vatnsmetta landið sé hægt að hægja á losun kolefnis- og köfnunarefnissambanda.
Landgræðsla er ekki síður áhugavert markmið og með því má einnig binda umtalsvert af margumræddum gróðurhúsalofttegundum og skapa tekjur í leiðinni. Samkvæmt tölum úr Aðgerðaáætlun ríkisins um bætta landnýtingu í þágu loftslagsmála frá 2019 er talið að landgræðsla muni aukast úr 6.000 hekturum á ári í 12.000 hektara frá 2019 til 2022. Þá muni það auka bindingu CO2 ígilda um 27.000 tonn á árinu 2022.
Skógrækt er þó af mörgum talin áhrifaríkasta leiðin til kolefnisbindingar. Í aðgerðaráætlun er gert ráð fyrir að skógrækt aukist úr 1.100 hekturum árið 2018 í 2.300 hektara á árinu 2022. Talið er að aukningin muni skila bindingu sem svarar 33.000 CO2 ígildum árið 2022.
Þetta verður þó væntanlega allt að gera á réttum og vísindalegum forsendum en varast að láta slagorðafrasa og „popúlísk“ vinsældamál duga sem rökstuðning fyrir aðgerðum.
Miklir fjármunir í húfi og líka skattfé almennings
Gríðarlega viðamikil verkefni af margvíslegum toga hafa verið sett á laggirnar um allan heim undir þeim formerkjum að verið sé að berjast gegn hlýnun jarðar. Kolefnisjöfnun og endurheimt votlendis eru þar ofarlega á blaði. Um þetta er meira að segja búið að þróa sérstakt hagkerfi sem veltir gríðarlegum fjármunum á hverju ári. Þarna hafa fjárfestar líka séð mikil tækifæri til skjótfengins gróða. Víða er þetta stutt dyggilega með fjármunum úr ríkissjóðum viðkomandi ríkja, m.a. á Íslandi.
Einföld krafa um rökstuðning fyrir endurheimt votlendis
Opinber stuðningur af hvaða toga sem er við verkefni eins og baráttuna gegn hlýnun loftslags, hlýtur að byggjast á ákvörðunum lýðræðislega kjörinna fulltrúa. Á bak við það er þá væntanlega meirihlutavilji kjósenda. Þegar skattfé almennings er notað í slíkum tilgangi, hlýtur samt að vera lágmarkskrafa að við ákvörðunartöku sé byggt á vísindalegum rökum, staðreyndum og gögnum, en ekki ágiskunum og órökstuddum fullyrðingum.
Til að fá það staðfest að hér á landi væri örugglega byggt á staðreyndum og vísindalegum rannsóknum við ákvarðanatöku um að moka í stórum stíl ofan í framræsluskurði til að endurheimta votlendi, gerði Bændablaðið fyrrnefnda fyrirspurn til umhverfisráðuneytisins. Því miður er ekki hægt að sjá í þeim svörum að niðurstaðan styðji þær fullyrðingar sem látlaust hefur verið hamrað á um umfang skaðseminnar af framræstu landi og hlutfall losunar þeirra af heildarlosun hér á landi á gróðurhúsalofttegundum.
Haldið áfram að bera á borð margítrekaðar fullyrðingar
Bændablaðið sendi umhverfisráðuneytinu 17 spurningar um þessi mál.
Spurning 1:
– Hversu mikið hefur verið grafið af skurðum til framræslu á vatni úr túnum og votlendi á Íslandi í kílómetrum?
Í svari ráðuneytisins kemur fram áætluð tala en ekki er vísað í neinar staðfestar mælingar um lengd skurða, en þar segir:
„Heildarlengd skurða á Íslandi er áætluð 34.000 kílómetrar hið minnsta en Landbúnaðarháskóli Íslands vinnur að nýju mati sem stendur.“
Bændablaðið hefur ítrekað fjallað um þessi mál. Þar hafa sérfræðingar bent á að víða geti verið skekkjur varðandi fullyrðingar um losun íslenskra mýra á gróðurhúsalofttegundum. Hvergi er getið í svari ráðuneytisins hvar talan 34 þúsund kílómetrar af skurðum „hið minnsta“ er fengin. Áður hefur verið talað um 32.000 km.
Þá hafa bæði dr. Þorsteinn Guðmundsson, þá prófessor í jarðvegsfræði við Landbúnaðarháskóla Íslands, og dr. Guðni Þorvaldsson, prófessor í jarðrækt við LbhÍ, bent á í Bændablaðinu mikla óvissu varðandi fullyrðingar um stærð mýra og losun.
Íslenskar mýrar steinefnaríkar
Í grein í Bændablaðinu í febrúar 2018 bentu þeir á að ekki sé tekið nægt tillit til breytileika mýra og efnainnihalds. Þar sagði m.a.:
„Íslenskar mýrar eru yfirleitt steinefnaríkari en mýrar í nágrannalöndunum, m.a. vegna áfoks, öskufalls, mýrarrauða og vatnsrennslis í hlíðum, og lífrænt efni er að sama skapi minna.“
Þá benda þeir á að samkvæmt jarðvegskortum LbhÍ og Rala sé lítill hluti af íslensku votlendi með meira en 20% kolefni, en nær allar rannsóknir á losun sem stuðst hafi verið við séu af mýrlendi með yfir 20% kolefni.
„Það þarf að taka tillit til þessa mikla breytileika í magni lífræns efnis þegar losun er áætluð úr þurrkuðu votlendi,“ segir m.a. í greininni.
Telja stærð áhrifasvæðis skurða ekki standast
Þorsteinn og Guðni telja líka að mat á stærð lands sem skurðir þurrki ekki standast. Í stað 4.200 ferkílómetra lands sé nær að áætla að þeir þurrki 1.600 ferkílómetra. Þá sé nokkuð um að skurðir hafi verið grafnir á þurrlendi til að losna við yfirborðsvatn þannig að ekki sé allt grafið land votlendi. Mat sitt á umfangi votlendis byggja þeir m.a. á því að algengt bil á milli samsíða framræsluskurða á Íslandi sé 50 metrar en ekki 130 metrar eins og miðað er við í útreikningum sem umhverfisráðuneytið hefur greinilega byggt á. Áhrifasvæði skurðanna geti því vart verið meira en 25 metrar en ekki 65 metrar út frá skurðbökkum.
50 ára gamlir skurðir hættir að valda losun
Í meistararitgerð Gunnhildar Evu Gunnarsdóttur við Háskóla Íslands frá 2017 var reynt að meta losun kolefnis í þurrkuðum mýrum. Niðurstöður hennar benda til að losun sé mest fyrstu árin en sé síðan hlutlaus að 50 árum liðnum. Það er ekki í samræmi við þær viðmiðunartölur sem yfirvöld á Íslandi styðjast við í sínum aðgerðaráætlunum. Það þýðir væntanlega að losunartölur geti verið stórlega ýktar og mokstur í stærstan hluta skurða á Íslandi kunni því að þjóna litlum sem engum tilgangi. Jarðraskið sem af því hlýst gæti hins vegar allt eins leitt til aukinnar losunar.
Ofmat á framræstu landi
Í forsíðufrétt Bændablaðsins 13. júní 2019 kemur fram að á ráðunautafundi Ráðgjafarmiðstöðvar landbúnaðarins og Landbúnaðarháskóla Íslands (LbhÍ) á Hvanneyri 7. júní 2019 hafi Jón Guðmundsson, lektor við LbhÍ, greint frá nýrri hnitun á skurðakerfi landsins, sem ætlað er að meta upp viðbætur á framræstu landi frá fyrri hnitun. Einnig greindi hann frá innleiðingu Vistgerðarkorts Náttúrufræðistofnunar Íslands við mat á framræstu landi. Samkvæmt því var áætlað að framræst land sé rúmlega 70 þúsund hektara minna en áður var talið.
Þegar lagt er mat á það hversu mikið tiltekið framræst land losar af kolefni þarf að taka mið bæði af flatarmáli og losun á flatareiningu – áður en það er hægt að reikna það út. Þegar verið var að ræsa fram land voru ekki samhliða gerð nein kort af því landi sem var ræst fram. Hér á landi vantaði því mat á umfangi framræslu sem hægt væri að leggja fram í alþjóðlegu samstarfi um loftslagsmál. Á það ekki bara við um stærð þeirra svæða sem hafa verið framræst, heldur einnig gögn um flokkun jarðvegsgerða þeirra sem Þóroddur Sveinsson, lektor við LbhÍ, fjallaði um á fundinum.
Spurning 2:
– Hversu mikil er að mati ráðuneytisins losun gróðurhúsalofttegunda úr íslenskum mýrum sem grafnar hafa verið út? Bæði magn og hlutfall af heildarlosun Íslendinga á ígildi koltvísýrings?
Í svari ráðuneytisins kemur fram fullyrðing sem ekki byggir heldur á staðfestum vísindalegum mælingum á Íslandi, en þar segir:
„Samkvæmt loftslagsbókhaldi Íslands var heildarlosun vegna framræsts lands um 8.429 kt CO2 koldíoxíðígilda árið 2017 (kílótonn, þ.e. um 8,4 milljónir tonna; innskot blm.). Það jafngildir um 60% af heildarlosun Íslands það ár.“
Fyrri opinberar fullyrðingar, sem nú er reyndar að mestu hætt að vitna til, miðuðu við að 72% hlutfall losunar gróðurhúsalofttegunda á Íslandi kæmi úr framræstum mýrum.
Í svari við fyrirspurn Sigríðar Á Andersen á Alþingi Íslendinga 2015 kom fram að losun frá framræstu mólendi næmi 9,47 milljónum tonna af CO2 ígildum og 2,16 milljónum tonna úr framræstu ræktuðu landi. Þar kemur líka fram að losun úr framræstu landi er ekki hluti af Kyoto-bókuninni um loftslagsmál.
Í fréttaskýringaþættinum Kveik í Sjónvarpinu í október 2016 er þessari tölu m.a. haldið á lofti. Þar var Jóhann Þórsson, líffræðingur hjá Landgræðslunni, spurður út í hvort vitneskja sé um að þessi tala sé rétt. Hann játar því hvorki né neitar.
Byggt á erlendum rannsóknum
Spurning 3:
– Á hvaða rannsóknum eru þær tölur byggðar og hvar fóru þær mælingar fram?
Í svari ráðuneytisins er ekki stuðst við eða vísað í íslenskar vísindarannsóknir heldur mat út frá erlendum gögnum og stöðlum um mýrar í sama loftslagsbelti og Ísland. Samkvæmt heimildum vísindamanna sem Bændablaðið hefur rætt við er í slíkum stöðlum líka tekið mið af mælingum, m.a. í Þýskalandi, sem vart er hægt að telja til sama loftslagsbeltis. Einnig er í svarinu stuðst við mat á stærð framræsts lands á Íslandi og formúlu sem menn hafa gefið sér um áhrif losunar út frá skurðum sem bæði dr. Þorsteinn Guðmundsson og dr. Jón Þorvaldsson hafa gagnrýnt. Í svari ráðuneytisins segir:
„Tölurnar sem notaðar eru í loftslagsbókhaldi Íslands eru annars vegar byggðar á mati á stærð hins framræsta lands og hins vegar stuðlum sem Milliríkjanefnd SÞ um loftslagsbreytingar (IPCC, 2014) gefur út og byggja á rannsóknum á framræstum mýrum á sama loftslagsbelti og Ísland. Mat á stærð framræsts lands byggir á kortlagningu skurða og áhrifasvæði út frá hverjum skurði. Eins og áður segir vinnur Landbúnaðarháskólinn að nýju mati á heildarmagni skurða hér á landi.“
Erlendir staðlar um mýrar ekki taldir henta við íslenskar aðstæður
Í ítarlegum Kveiksþætti Sjónvarpsins, undir stjórn Þóru Arnórsdóttur, í október 2016 var doktorsneminn Súsanna Mökel spurð hvort við gætum yfirfært alþjóðlega staðla um útreikning og losun og bindingu mýra yfir á íslenskt votlendi. Hún svaraði:
„Ég held því fram að við getum það væntanlega ekki. Við höfum eldvirknina hér og mjög tíð eldgos, þannig að mýrarnar hér á landi eru steinefnaríkari en í öðrum löndum, þær fá mikil vindborin efni sökum gjóskufalls og líka frá þessum stóru auðnum sem við höfum í landinu. Það hefur mikil áhrif á kolefnisbindingu, niðurbrotsferli og kolefnishringrásina í heild. Ég held ekki að þessi staðlar séu hentugir fyrir íslenskar aðstæður.“
Engin tæmandi gögn eru til um losun né bindingu íslenskra mýra
Þáttastjórnandi Kveiks spurði Súsönnu þá:
„Þannig að eins og er, þá vitum við kannski ekki alveg nákvæmlega hversu mikið þær binda og hversu mikið þær losa.“ - Súsanna svaraði:
„Nei, það eru rannsóknir í gangi um það og ég held að það sé smám saman að komast mynd á það, en við þurfum klárlega frekari rannsóknir á því.“
Samsetning jarðvegs
Spurning 4:
– Eru áætlanir um endurheimt mýra byggðar á rannsóknum varðandi samsetningu íslenskra mýra með tilliti til foksands og gosösku og losunargildi ólíkra jarðvegstegunda?
Spurningin var m.a. hugsuð út frá viðbrögðum Súsönnu Mökel sem vísað er til hér að framan. Í svari ráðuneytisins við þessari spurningu segir:
„Ýmsar rannsóknir hafa verið gerðar á hvaða áhrif samsetning jarðvegs hefur á losun frá framræstum mýrum og er samsetning jarðvegs meðal þeirra atriða sem skoðuð eru sérstaklega þegar ráðist er í endurheimt votlendis. Fjölmargir aðrir þættir koma einnig til álita, s.s. áhrif endurheimtarinnar á búsvæði fugla, temprun vatnsflæðis o.s.frv.“
Þetta er athyglisvert svar. Þrátt fyrir að engin tæmandi gögn séu til um losun né bindingu á framræstu landi á Íslandi, þá halda íslensk stjórnvöld og ráðherra umhverfismála áfram að halda á lofti fullyrðingum um slíkt. Líka þótt vísindamenn telji að ekki sé hægt að yfirfæra erlenda staðla um mýrar yfir á íslenskar aðstæður, né að hægt sé að fullyrða hvað framræstu mýrarnar séu yfir höfuð að losa.
Sex milljónir til Votlendissjóðs 2018
Spurning 5:
– Hversu há hafa framlög ríkissjóðs verið til þessa og samkvæmt fjárlögum fyrir 2020, annars vegar í kolefnissjóð Kolviðar og hins vegar í Votlendissjóð?
Hér er spurningunni ekki svarað beint, en sagt:
„Votlendissjóður fékk stuðning frá Landgræðslunni á stofnári sjóðsins 2018 að upphæð 6 milljónir. Síðan hefur Landgræðslan lagt Votlendissjóði til þekkingu við undirbúning og mat á verkefnum.“
Spurning 6:
– Hvaða áætlun er byggt á varðandi endurheimt votlendis? Hvernig landsvæði er þar í forgangi og á hvaða landsvæðum?
Þarna er vísað í mikið plagg um merkilega aðgerðaráætlun. Að verkefninu eiga að koma fjölmargir aðilar, m.a. bændur. Þar er samt nær einungis vísað á áætlaðar tölur um losun og ávinning. Þar kemur þó fram að á árununum 2016–2018 hafi verið endurheimtir að meðaltali 45 hektarar á ári og áætlað er að 2022 verði endurheimtin komin í 500 hektara á ári. Í svarinu segir:
„Ríkisstjórnin kynnti sl. sumar aðgerðaáætlun um bætta landnýtingu í þágu loftslagsmála. Þar eru m.a. kynnt markmið og aðgerðir stjórnvalda varðandi kolefnisbindingu og samdrátt í losun frá landi. Síðan hefur ríkið aukið fjárframlög til endurheimtar votlendis m.a. til að styrkja bændur og aðra landeigendur til slíkra aðgerða.
Þegar ákvörðun er tekin um endurheimt votlendis er annars vegar horft til fýsileika (s.s. ávinnings og hversu auðveld endurheimtin er í framkvæmd) og hins vegar aðgengis að landi þar sem vilji landeigenda er ráðandi þáttur. Við mat á fýsileika er horft til losunar gróðurhúsalofttegunda en einnig annarra atriða, s.s. vatnsbúskapar landsins, stærð og samfellu svæðisins, áhrifa á nærliggjandi svæði, áhrifa á lífríki ofl,“ segir í svari ráðuneytisins.
Varðandi fjármögnun verkefna segir í skýrslunni að fjármálaáætlun 2019–2023 geri ráð fyrir verulegri aukningu í fjárframlögum ríkisins til að hrinda í framkvæmd aðgerðaáætlun í loftslagsmálum. Þar af er gert ráð fyrir að á árunum 2019–2022 verði varið alls 2,1 milljarði til verkefna sem fela í sér aukna kolefnisbindingu og sem stuðla að samdrætti í losun frá landi.
Engar samanburðarmælingar gerðar á einstökum verkefnum
Í svörum við spurningum 7–9 hér á eftir kemur fram að engar mælingar fara fram á gaslosun úr framræstu landi áður en mokað er ofan í skurði á einstökum stöðum. Ekki eru heldur gerðar samanburðarmælingar eftir að mokað hefur verið ofan í skurði á hverjum stað þrátt fyrir að samsetning jarðvegs geti verið mjög ólík. Einungis er stuðst við tilteknar staðbundnar mælingar sem Landgræðslan heldur utan um og þær yfirfærðar á öll önnur verkefni. Fullyrt er að niðurstöður verði birtar en engar upplýsingar gefnar um hvar megi leita að slíkum gögnum.
Þetta hlýtur að teljast afar döpur niðurstaða og alls ekki í samræmi við það vísindalega yfirbragð sem menn hafa reynt að sveipa um þessa umræðuna um endurheimt votlendis.
Sterkar líkur eru á að það þjóni litlum sem engum tilgangi í baráttunni gegn losun gróðurhúsalofttegunda að moka ofan í áratugagamla skurði eins og þessa á Ingjaldssandi.
Spurning 7:
– Eru gerðar mælingar á losun þess lands þar sem ætlunin er að endurheimta mýrar hverju sinni, áður en mokað er ofan í viðkomandi skurði?
„Eins og viðgengst í öðrum svipuðum aðgerðum s.s. landgræðslu og skógrækt eru stundaðar rannsóknir/vöktun á ákveðnum svæðum og niðurstöður sem fást þaðan yfirfærðar á önnur svæði. Landgræðslan stundar vöktun á fjórum svæðum þar sem fylgst er með breytingum á lykilþáttum vistkerfis við endurheimt votlendis. Sterk fylgni er á milli vatnshæðar og losunar gróðurhúsalofttegunda og fylgst er með því hvort og hversu mikið vatnshæð hækkar við endurheimt allra stærri svæða.
Rétt er að benda á að Landgræðslan kemur ekki að öllum verkefnum þar sem unnið er að endurheimt votlendis. Landeigendur geta og hafa t.a.m. endurheimt votlendi á sínum jörðum án þess að nokkur annar komi þar að, rétt eins og landeigendur græða upp land og rækta tré á eigin forsendum.“
Spurning 8:
– Verða gerðar reglulegar mælingar yfir einhverra ára tímabil á losun þess lands sem endurheimt er eftir að mokað hefur verið ofan í skurði til að meta árangur aðgerða?
„Já á vöktunarsvæðum, sjá svar við spurningu 7.“
Spurning 9:
– Ef svo er, verða slíkar mælingar aðgengilegar?
„Niðurstöður úr slíkum mælingum verða birtar.“
Kaup á kolefnisvottorðum veitir engan eignarrétt í landi
Spurning 10:
– Hver er lögformleg staða lands þar sem mokað hefur verið ofan í skurði og seldar kolefnisjöfnunarviðurkenningar fyrir?
„Endurheimt votlendis hefur engin áhrif á eignarréttarlega stöðu lands. Það er samningsatriði hverju sinni hvort og þá hve miklar takmarkanir eru á landnýtingu í kjölfar endurheimtar.”
Sagt í valdi landeigenda að ákveða hvort votlendi sé aftur tekið í landnýtingu
Spurning 11:
– Er hægt að taka það land í notkun aftur t.d. fyrir landbúnað?
„Rétt eins og með skógrækt og landgræðslu eru mismunandi samningar um mismunandi svæði. Yfirleitt eru bindandi samningar um ákveðinn árafjölda og að þeim tíma loknum er það landeiganda að ákveða hvað hann gerir við landið.“
Spurning 12:
– Ef svo er, þurfa bændur þá að kaupa það til baka, þá af hverjum og hvaða forsendur verður þá lagðar fyrir verðlagningu þess lands?
„Eignarrétturinn á landinu breytist ekki og er það sambærilegt við land þar sem landgræðsla eða skógrækt til kolefnisjöfnunar er stunduð.“
Spurning 13:
– Eiga þeir sem keypt hafa kolefnisbindingarvottorð í endurheimt mýra, tilkall í það land, eða hver á það land lögformlega eftir að mokað hefur verið ofan í skurði?
„Nei, ekki við það eitt að kaupa sér kolefnisbindinguna, ekki frekar en þau sem kaupa sér kolefnisbindingu með skógrækt eða landgræðslu eiga tilkall í land sem nýtt er í þeim tilgangi.“
Farið yfir frágang svæða sem endurheimt eru
Spurning 14:
– Hvaða ráðstafanir hafa verið gerðar til að tryggja að ekki myndist hættur fyrir dýr og fólk á ógirtu landi þar sem mokað hefur verið ofan í skurði? Liggja fyrir leiðbeinandi reglur um frágang eftir slíkar framkvæmdir?
„Á framkvæmdartíma eru svæðin ekki heppileg undir dýrahald frekar en önnur framkvæmdarsvæði. Við framkvæmd er hugað að öryggi dýra og fólks sem kann að sækja svæðin heim. Í leiðbeiningum um endurheimt votlendis sem samstarfsaðilar Landgræðslunnar fá er farið yfir frágang svæðanna, s.s. varðandi frágang uppfyllinga og opinna vatna sem myndast vegna endurheimtarinnar, í því skyni að minnka slysahættu eins og kostur er.“
Verður að fara að lögum
Spurning 15:
– Liggja fyrir reglur sem tryggja að einstakir landeigendur trufli ekki eðlilega framrás vatns neðar í landinu og hver er lagaleg staða landeigenda þar ef tjón verður hjá þeim vegna lokunar skurða og annarra vatnsrása ofar í vatnakerfinu?
„Landeigendur þurfa í þessu ferli (líkt og varðandi annars konar breytingar á landnýtingu) að fara eftir gildandi lögum. Staða einstakra landeigenda, sem framkvæmdir kunna að hafa áhrif á, hvort sem um er að ræða þurrkun lands eða endurheimt votlendis, er skoðuð í hverju tilfelli fyrir sig. Rétt er að benda á að ákvæði vatnalaga veita í þessum málum ákveðna leiðsögn.“
Ekki sögð þörf á að vinna sérstakt deiliskipulag fyrir endurheimt votlendis
Spurning 16:
– Falla framkvæmdir við lokun skurða undir deiliskipulag sveitarfélaga?
„Ekki er þörf á að vinna sérstakt deiliskipulag fyrir svæði þar sem til stendur að endurheimta votlendi. Nánar má lesa um endurheimt votlendis og skipulagsmál í sérstökum leiðbeiningum sem Skipulagsstofnun hefur gefið út, sjá http://www.skipulag.is/media/pdf-skjol/Um_endurheimt_votlendis.pdf.”
Fellur ekki undir lög um mat á umhverfisáhrifum?
Spurning 17:
– Geta landeigendur krafist umhverfismats vegna moksturs í skurði á aðliggjandi landi?
„Endurheimt votlendis fellur ekki undir lög um mat á umhverfisáhrifum. Þótt endurheimt votlendis falli ekki undir lög um mat á umhverfisáhrifum er fullt tilefni til að í tilkynningu til sveitarstjórnar um áformaða endurheimt votlendis sé gerð grein fyrir líklegum áhrifum verkefnisins á náttúru og vatnafar á framkvæmdasvæðinu og landi umhverfis það, sem og væntum ávinningi í loftslagsmálum,” segir í svari ráðuneytisins.
Það hlýtur að vekja athygli að endurheimt votlendis falli ekki undir lög um mat á umhverfisáhrifum ef áhrifin eru jafn stórfelld og yfirvöld telja þau vera í sínum yfirlýsingum.
