Hefur bara komið á Vestfirðina á Íslandi, aldrei neitt annað, hvað þá til Vestmannaeyja eða útlanda
Höfundur: Magnús Hlynur Hreiðarsson
Guðmunda Tyrfingsdóttir, bóndi á bænum Lækjartúni í Ásahreppi, er mögnuð kona sem kallar ekki allt ömmu sína þegar um búskap er að ræða. Hún er ein af tíu systkinum, átta þeirra eru á lífi í dag. Guðmunda, sem er 87 ára, hefur alltaf búið ein með sínar skepnur á bæ sínum, sem er í Ásahreppi.
Tímamót urðu í lífi Guðmundu í síðasta mánuði þegar hún seldi kýrnar sínar níu og hætti þar með mjólkurframleiðslu. Hún ætlar að vera áfram með kálfa, kindur, hænur og hross, eða á meðan heilsan leyfir. Blaðamaður settist niður með Guðmundu og fór yfir það helsta með henni sem á hennar daga hefur drifið í gegnum árin.
Tók við búskapnum 1978
Guðmunda er fædd á Herríðarhóli í Ásahreppi en flutti síðan á fyrsta ári sínu í Lækjartún með foreldrum sínum. Hún tók við búskapnum af þeim 1978.
„Það hefur alla tíð verið kúabúskapur á þessum bæ þangað til núna. Ég sakna þess óskaplega að geta ekki farið út í fjós og heilsað upp á kýrnar mínar og mjólkað þær en svona er þetta bara, lífið er alltaf að taka einhverjum breytingum,“ segir Guðmunda og bætir við: „Kýrnar hafa gefið mér mjög mikið um ævina enda hef ég haft mitt lifibrauð af þeim og yndi og ánægju, þær eru dásamlegar skepnur.“
Guðmunda og systkini hennar, átta þeirra eru á lífi í dag. Hún er lengst til hægri sitjandi. Mynd / Úr einkasafni Guðmundu
Kýr eru bráðgáfaðar
Guðmunda hefur fengið fjölda viðurkenninga fyrir góðan árangur í búskap sínum.
Guðmunda segir að kýr séu bráðgáfaðar ef það er talað við þær og þannig látið að þeim, það hafi hún margoft séð. Hún náði mjög góðum árangri í mjólkurframleiðslu og var búið hennar oft eitt af afurðahæstu búum landsins.
„Ég vil færa mjólkurbúinu á Selfossi kærar þakkir fyrir samstarfið í gegnum árin, þeir voru alltaf með góða eftirlitsmenn, sem reyndust mér vel,“ segir Guðmunda og sömu sögu er að segja með Fóðurblönduna, hún hefur alltaf verslað við það fyrirtæki og líkað vel.
Guðmunda Tyrfingsdóttir, 87 ára bóndi á bænum Lækjartún í Ásahreppi, sem líður hvergi annars staðar eins vel og heima í sveitinni. Mynd / MHH
Margir vilja jörðina
Guðmunda segist ekki hafa hugmynd um hvað verði um jörðina hennar þegar hennar dagar eru taldir.
„Það eru margir sem vilja fá jörðina því þetta er stór og góð jörð. Þegar foreldrar mínir fluttu hingað bjuggu þau til að byrja með í torfkofa en það breyttist svo. Það var mjög gott að alast upp í Ásahreppnum og þetta er góð sveit með góðu fólki. Það var engin vélvæðing fyrstu árin, sem ég man eftir, það var bara notast við orf, ljá, hrífur og farið um allt á hestum,“ segir Guðmunda. Eftir að hún hóf búskap var hún oft með ungling í sveit og nokkrar vinnukonur frá útlöndum hafa verið hjá henni, m.a. frá Þýskalandi og Frakklandi.
Hitaveitan breytti öllu
Guðmunda hefur upplifað miklar breytingar á öllu frá því að hún var barn og til dagsins í dag.
„Þetta er bara allt önnur veröld, það hefur svo mikið breyst. Fyrst vil ég nefna símann og rafmagnið en mesta breytingin var þegar við fengum hitaveitu, það er engin hætta á að það kvikni í út frá henni og hún er þægileg.“