Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 8 ára.
Á faglegum nótum 11. janúar 2016
Hvellhetta 07-005 í Norðurhlíð
Höfundur: Jón Viðar Jónmundsson ráðunautur hjá RML
Hinir gríðarmiklu gagnagrunnar í búfjárræktinni gefa möguleika til að finna einstaka hluti á ýmsan hátt. Eitt slíkt fyrirbæri er ær sú sem ég ætla að segja frá hér á eftir. Hér er um að ræða ær sem skilið hefur eftir sig þegar sjö úrvals ásetningshrúta og er enn sjálf í fullu fjöri.
Viti einhver um hliðstæðu einhvers staðar hér á landi væri ákaflega vel þegið að fá af því fréttir með símtali eða tölvupósti. Mögulegt er að slíkar ær megi finna á mestu fjársölusvæðunum en utan þeirra held ég möguleiki á hliðstæðum sé ósennilegur.
Þann 2. maí vorið 2007 bar ærin Frostrós 04-108 hjá Agnari Kristjánssyni í Norðurhlíð í Aðaldal tveim gimbrum sem voru tilkomnar við sæðingar, dætur Hvells 05-869. Um haustið voru þær báðar föngulegar mjög og settar á og önnur þeirra Hvellhetta 07-005 er söguhetja þessa pistils.
Hvellhetta átti strax gemlingsárið tvö lömb þó að annað þeirra færist um vorið. Hrútlambið sem hún skilaði haustið 2008 af fjalli var verulega glæsileg og var selt til lífs. Lykill 08-027 á Búvöllum varð þannig sá fyrsti af sjö sonum hennar sem settir hafa verið á vetur og enn kann að bætast í þann hóp. Í töflu er gefið yfirlit um þessa sjö hrúta, sem flestir hverjir hafa reynst með afbrigðum vel sem lambafeður og þó alveg sérstaklega fyrir gerð sláturlamba.
Hvellhetta sjálf er ákaflega falleg ær, bollöng og með hina svellandi bakhold sem finna máttir hjá mörgum afkvæma Hvells. Hún erfði samt ekki alhvítan lit föður síns þar sem hún er aðeins rauðkembd í hnakka. Afkvæmi Hvells voru talsverð breytileg en hún telst tvímælalaust í hópi þeirra allra bestu og slíkir einstaklingar úr afkvæmahópi Hvells voru toppar yfir landið. Ending Hvellhettu er með afbrigðum góð og á hún vonandi eftir að skila enn fleiri afkomendum í ræktunarstarfið. Móðurfaðir hennar er Frosti 02-913 og síðan má rekja ættir hennar áfram innan bús. Þær þrengjast að vísu mjög hratt þar sem sæðingar koma við sögu í hverjum ættlið. Kapparnir sem þar mæta okkur taldir nokkuð í röð eru; Peli 94-819, Sunni 96-830, Austri 98-831 Gosi 91-945, Kokkur 87-870, Aron 83-825, Djákni 82-801, Sveppur 78-821, Ufsi 74-962, Þór 72-904, Frosti 69-879, Krókur 69-901, Dalur 68-834, Angi 68-875 og Þokki 59-803. Þarna eru aðeins taldir ættfeður í móðurlínu aldrei að baki stöðvarhrúti sem nær stendur. Ljóst er því að um æðar henni rennur þykk blanda af Hests- og Þistilfjarðarblóði.
Eins og áður segir þá var Hvellhetta tvílembd gemlingsárið og ætíð síðan nema árið 2014 og ætíð skilað vænum dilkum eins og taflan sýnir. Undan henni hefur aðeins verið slátrað tveim lömbum árið 2013 og voru það fyrirmálslömb sem send voru í sumarslátrun enda ófeðruð. Árið 2012 átti hún tvær gimbrar undan Guffa 08-869 en því miður vantaði aðra af fjalli en hin fórst um haustið. Því eru aðeins tvær dætur hennar til sem komnar eru til vits og ára sem báðar reyndust vel og undan Atsdótturinni frá 2009 hafa verið aldir tveir miklir hrútar sem gert hafa garðinn frægan ekki síður en synir Hvellettu sjálfrar.
Ég hef sjálfur aðeins séð ána sjálfa og son hennar Laxa sem er frábær einstaklingur. Undan honum voru ekki á síðastliðnu hausti mörg lömb í Norðurhlíð. Sláturlömbin voru samt tíu og var meðaltal þeirra fyrir gerð 11.