Nokkur hagnýt atriði varðandi sauðfjárskoðun haustið 2015
Höfundur: Eyþór Einarsson
Pantanir – Hægt er panta skoðun á vefnum www.rml.is eða í gegnum síma RML: 516 5000.
Skipulag – Því fyrr sem bændur panta, því meiri líkur eru á því að þeir fái óskir sínar uppfylltar varðandi tíma. Í lok ágúst birtast á heimasíðu RML fyrstu drög að dagskrá.
Afmarkað skoðunartímabil – Lagt er upp með að skoðunartímabilið sé frá 1. september til 16. október. Þeir sem panta utan þess tíma gætu þurfa að greiða 50% álag ofan á tímagjaldið, ef ekki næst að fylla á dagana á viðkomandi svæði.
Gjaldskrá – Skoðunargjald er 6.000 kr án vsk. á klukkustund fyrir búnaðargjaldsgreiðendur á hvern ráðunaut/mælingamann auk þess sem innheimt er komugjald upp á 5.000 kr. fyrir hvern bæ/stað sem farið er á. Fyrir þá sem ekki greiða búnaðargjald er tímagjaldið 12.000 kr án vsk. Sé óskað eftir kvöld- eða helgar vinnu bætist við 50% álag. Miðað er við að lágmarksskoðunargjald á hverjum stað sé 1 klst. Sama gjaldskrá gildir fyrir hrútasýningar.
Skráning dóma – Bóndinn leggur til ritara við lambaskoðun. Ritarinn skráir dómana annaðhvort á dómblöð eða beint inn í fartölvu. Ef skráð er á blöð hefur bóndinn síðan val um að skrá dómana sjálfur inn í Fjárvís.is eða kaupa þá vinnu af RML samkvæmt tímagjaldi. Mikilvægt er að öll gögn fari inn í gagnagrunninn (ekki bara upplýsingar um ásetta gripi). Ef dómar hafa ekki verið færðir inn í Fjárvís.is að viku liðinni frá skoðun er litið svo á að óskað sé eftir því að starfsmenn RML færi þá inn.
Samræmisdómur á gimbrum – Ef bændur hafa áhuga á að láta dæma samræmi gimbra þarf að gefa það upp við pöntun þar sem það getur haft áhrif á skipulagið. Tilgangurinn með samræmiseinkunn er að hægt sé að verðlauna samræmisgóðar gimbrar sem eru langvaxnar en þéttvaxnar en refsa þeim sem hafa slakt samræmi s.s. full stuttvaxnar eða mjög háfættar. Bændur hafa val um það hvort meta eigi þennan eiginleika, en forsendan fyrir því að þessi einkunn sé gefin er að fótleggur gimbranna sé mældur og þungi liggi fyrir.
Afkvæmarannsóknir – Reglur um styrkhæfar afkvæmarannsóknir eru þær sömu og unnið var eftir sl. haust: Í samanburðinum þurfa að vera að lágmarki fimm veturgamlir hrútar (lambhrútar haustið 2014). Sjálfsagt er að hafa eldri hrúta með. Hver hrútur þarf að eiga 8 afkvæmi af sama kyni sem eru ómmæld og stiguð og 15 afkvæmi með kjötmatsupplýsingar. Hrútarnir þurfa að hafa verið notaðir á sem samstæðasta ærhópa. Bændur í netskilum gangi frá afkvæmarannsókninni í Fjárvís.is. Að því loknu skal senda tilkynningu á netfangið ee@rml.is um að frágangi sé lokið. Tilkynningin skal berast fyrir 15. nóvember. Gert er ráð fyrir að styrkur á hvern veturgamlan hrút sé 2.000 kr.
Aðstaða – Til þess að framkvæmdin taki sem skemmstan tíma er lögð áhersla á að skoðunin sé vel undirbúin. Tiltækt sé naglfast borð undir ómsjána og aðgengi að rafmagni. Gott ljós sé á staðnum. Lömbin þurfa að vera vigtuð. Við stærri skoðanir er yfirleitt úthlutað tveimur starfsmönnum, ómmælingamanni og dómara. Til þess að verkið gangi greiðlega fyrir sig þarf bóndinn helst að skaffa fjóra aðstoðarmenn: tvo íhaldsmenn, einn sem dregur að og einn ritara.
Lömbin – Best að skoða lömbin sem fyrst eftir að þau koma af fjalli. Gott er að vera búinn að henda frá lömbum sem alls ekki koma til greina þar sem þau standast ekki lágmarkskröfur búsins til annara eiginleika. Jafnframt er æskilegt að búið sé að flokka lömbin eftir kyni. Bændur eru hvattir til að láta skoða sem mest af lömbum undan sæðingastöðvahrútunum, sérstaklega þeim sem komu á stöð sl. haust.