Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 8 ára.
Mynd / Hulda Guðmundsdóttir.
Mynd / Hulda Guðmundsdóttir.
Á faglegum nótum 13. júlí 2016

Varnir gegn útbreiðslu spánarsnigils

Höfundur: Vilmundur Hansen

Spánarsnigill (Arion vulgaris) er rauðgulleitur snigill. Fullvaxinn er hann stór miðað við snigla. Hann getur verið til ama í ræktun og hér á landi telst hann til framandi og ágengra dýra.

Á heimasíðu Mast segir að spánarsnigill verpir eggjum fyrri hluta sumars sem eru nokkuð lengi að klekjast um 5 til 6 vikur. Flest egg klekjast út fyrir vetur og í nágrannalöndum lifir virkur snigillinn af veturinn auk óklakinna eggja. Sniglar eru mjög hægfara dýr og komast hvorki yfir vatnsföll eða þurra sanda. Dreifing þeirra hér á landi er af mannavöldum.

Líkur eru á að undanfarið hafi snigillinn borist með pottaplöntum/ plöntubökkum,  frá ræktunarstöðvum  á útbreiðslusvæðis snigilsins inn á ónumin svæði.

Vilja koma í veg fyrir útbreiðslu
Umhverfisstofnun og  Matvælastofnun vilja koma þeim tilmælum til þeirra sem rækta plöntur til sölu að þess sé vel gætt að spánarsnigill dreifist ekki með plöntum sem sendar eru frá ræktunarstað.  Til að ná því markmiði er mikilvægt að þessum snigli sé haldið frá ræktunarstöð og öllum þeim svæðum sem plöntur eru geymdar.  Sjónrænt eftirlit er mikilvægt og ef grunur vaknar um að spánarsnigill sé á svæðinu þarf að grípa til aðgerða. Það er ábyrgð ræktanda að dreifa ekki skaðvöldum og ef því er sinnt þarf ekki að beita þvingunarúrræðum sem þessar stofnanir hafa heimild til að beita.

Tilkynna á um nýja fundarstaði spánarsnigils og tjóns af völdum hans til  Náttúrufræðistofnunar.
Ráð til að halda spánarsnigli frá ræktunarstöðum.

Tíður gólf og jarðvegs þvottur með heitu vatni er áhrifavirk aðgerð. Eftir þá aðgerð er mikilvægt að hindra skrið snigla aftur inn á ræktunarsvæðið. Sérlega mikilvægt er að plöntur sem á að flytja á brott svo sem til sölu annars staðar séu ekki geymdar á svæði sem sniglar komist að.

Beita má t.d. eftirfarandi eðlisfræðilegum vörnum eftir að umhverfi hefur verið hreinsað af sniglum:

Sniglagirðingar er stundum hægt að setja upp umhverfis geymslusvæði. Þær eru lóðréttur veggur úr málmplöturenningi  sem beygist út að ofan um -45°  í átt að óhreinsuðu svæði.

Við sumar aðstæður má koma fyrir belti úr brenndu kalki - steypukalki eða kísilgúr, sem hindra að sniglar skríði inn á svæðið.

Járnfosfat, sem er eitrað sniglum, þarf að vera tiltækt sem varnarefni í sniglabeitu og nota slíka beitu til að halda hreinsuðu svæði sniglalausu.

Lífrænar varnir
Líkur eru á því að hægt sé að halda spánarsnigli niðri með lífrænum vörnum. Þá er um að ræða að nýta sér það að pardussnigill  (Limax maximus) er stór snigill sem í einhverjum tilfellum étur spánarsnigil og egg hans. Þessi snigill nærist frekar á rotnandi plöntuleifum en ferskum plöntum og er skaði af völdum hans lítill, en þar sem hann étur stundum nýgræðinga hentar hann ekki alls staðar.

Ræktendur verða að þekkja muninn á þessum tveimur tegundum og stuðla að góðum þrifum  pardussnigils ef þeir kjósa að nýta þá tegund til lífrænna varna. Pardussnigill  kýs að dvelja í haugum úr afklipptum trjágreinum og rotnandi plöntuleyfum  (svo sem í safnhaugum). Frá slíkum stöðum rennir hann sér í árásarferðir að næturlagi.

Almenningur getur stuðlað að því að halda stofni spánarsnigla niðri með því að aflífa þá snigla sem sjást. Hægt er að safna þeim í ílát og frysta eða klippa þá í sundur á staðnum. /VH
 

„Spjallað“ við kýr
Á faglegum nótum 9. janúar 2023

„Spjallað“ við kýr

Atferli, hegðun, útlit og ástand nautgripa getur gefið gríðarlega mikilvægar upp...

Skógarbændur og Bændasamtök Íslands
Á faglegum nótum 5. janúar 2023

Skógarbændur og Bændasamtök Íslands

Á aðalfundi Landssambands skógareigenda (LSE) sem haldinn var í Borgarnesi í maí...

Lífræn framleiðsla – nú er lag
Á faglegum nótum 5. janúar 2023

Lífræn framleiðsla – nú er lag

Á undanförnum árum hefur VOR látið til sín taka með ýmsum hætti til að hvetja ti...

Eitur á alltaf að vera síðasta úrræðið
Á faglegum nótum 3. janúar 2023

Eitur á alltaf að vera síðasta úrræðið

Meindýr eru skaðvaldar í garð- og skógrækt og óvelkomnir gestir sem flestir vild...

Ýmsir vankantar við smíði nýju norrænu næringarráðanna
Á faglegum nótum 2. janúar 2023

Ýmsir vankantar við smíði nýju norrænu næringarráðanna

Vinna við norrænu næringarráðin (NNR), sem Norræna ráðherra­nefndin heldur utan ...

Um niðurstöður lambadóma haustið 2022
Á faglegum nótum 30. desember 2022

Um niðurstöður lambadóma haustið 2022

Í heildina var útkoma lamba í haust góð. Meðalfallþungi á landinu var 16,6 kg og...

Lífrænn úrgangur: höfuðverkur eða tækifæri?
Á faglegum nótum 28. desember 2022

Lífrænn úrgangur: höfuðverkur eða tækifæri?

Hér á landi fellur til gríðarlegt magn af lífrænum úrgangi á öllum stigum samfél...

Skýrsluhald – heimarétt WorldFengs
Á faglegum nótum 27. desember 2022

Skýrsluhald – heimarétt WorldFengs

Nú þegar líður að áramótum og allir eru búnir að skila haustskýrslu til matvælar...