Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 1 árs.
F.v.: Sæmundur Sveinsson, Zhibo Hamborg, Helgi Jóhannesson, Sissel Haugslien, Gunnar Þorgeirsson, Dag-Ragnar Blystad, Guðrún Birna Brynjarsdóttir, Axel Sæland og Morten Rasmussen.
F.v.: Sæmundur Sveinsson, Zhibo Hamborg, Helgi Jóhannesson, Sissel Haugslien, Gunnar Þorgeirsson, Dag-Ragnar Blystad, Guðrún Birna Brynjarsdóttir, Axel Sæland og Morten Rasmussen.
Af vettvangi Bændasamtakana 14. febrúar 2024

Með kartöflur á heilanum

Höfundur: Guðrún Birna Brynjarsdóttir, sérfræðingur á skrifstofu Bændasamtaka Íslands.

Í Noregi er mikil þekking í vefjaræktun kartaflna og er þar viðhaldið tæplega 400 yrkjum, 4 sinnum á ári. Þó svo að plantan sé ekki mikið stærri en 20 cm og í grönnu tilraunaglasi þá er mikil vinna sem fer í það að viðhalda hverju yrki í hvert sinn.

Vefjaræktaðar kartöflur í tilraunaglasi.

Í Noregi er óheimilt að flytja inn kartöfluútsæði erlendis frá og hafa þeir skapað sér mikla sérstöðu í þessum málum. Má því segja að mikilvægi hreinna, veiru- og sjúkdómslausra kartöfluyrkja er mikið fyrir okkur Íslendinga þar sem málefni fæðuöryggis þjóðarinnar hefur sjaldan verið jafn umtalað í okkar samfélagi.

Nú í janúar fór 5 manna sendinefnd frá Íslandi til að kynnast þessu nánar. Voru það formaður BÍ, Gunnar Þorgeirsson, formaður Deildar garðyrkjubænda, Axel Sæland, sérfræðingur á skrifstofu BÍ, Guðrún Birna Brynjarsdóttir, ráðunautur RML í garðyrkju, Helgi Jóhannesson og Sæmundur Sveinsson, fagstjóri í erfðagreiningu hjá Matís.

Í Noregi var farið á tvo staði sem vinna að rannsóknum og fjölgun á kartöfluyrkjum. Annars vegar fyrirtækið Graminor AS sem staðsett er í Ridabu, tæpa tvo klukkutíma norður af Osló, og hins vegar NIBIO í Ås, þrjátíu mínútur suður af Osló.

Þessir staðir voru ólíkir en gífurlega fróðlegt að heimsækja þá báða. Graminor AS er staðsett á fallegum stað í norskri sveitasælunni og er þar rekið tilraunabú sem sérhæfir sig í fjölgun og ræktun heilbrigðra plantna á borð við korn, kartöflur og fóðurplöntur og hafa þau til þess í kringum 100 hektara svæði. Þar er verið að rannsaka og þróa yrki fyrir ákveðin landsvæði í Noregi en getur það tekið milli 10 og 20 ár að þróa nýtt yrki að plöntum.

Hjá NIBIO, sem er norska lífhagfræðistofnunin, fer fram faglegt rannsóknarstarf með þeirra helstu sérfræðingum á sviði plöntuerfðafræði, plöntusjúkdóma og vefjaræktunar. Hjá þeim er yfir 100 ára þekking á fjölgun veiru- og sjúkdómslausra kartöfluyrkja og hafa þau tæplega 400 yrki á sinni ábyrgð.

Gunnar Þorgeirsson, Axel Sæland, Sæmundur Sveinsson, Hans Arne Krogsti, Helgi Jóhannesson og Anja Haneberg í heimsókn hjá Graminor AS.

Bæði hjá Graminor og hjá NIBIO var vel tekið á móti okkur og sköpuðust dýrmætar tengingar, vilyrði um samvinnu ásamt því að gefa okkur innsýn inn í faglegt starf Norðmanna á þessu sviði. Er því óhætt að segja að við sem í þessa ferð fórum horfum full bjartsýni til komandi tíma í málefnum kartöflunnar hér á landi. Undirrituð er að minnsta kosti með kartöflur á heilanum.

Skylt efni: Kartöflur | kartöflurækt

Hvað er Gvendardagur?
Lesendarýni 14. mars 2025

Hvað er Gvendardagur?

Á liðnum árum og áratugum hafa slæðst inn í dagatal okkar dagar sem bera hin ýms...

Tækifæri í kolefnisjöfnun
Lesendarýni 13. mars 2025

Tækifæri í kolefnisjöfnun

Undanfarin ár hefur verið nokkur umræða um kolefnisjöfnun sem loftslagsaðgerð. B...

Vindmyllur fagfjárfesta eru óhagkvæmar
Lesendarýni 13. mars 2025

Vindmyllur fagfjárfesta eru óhagkvæmar

Á Íslandi eru nú plön um að reisa um 30 vindmyllugarða víðs vegar um landið í na...

Áhættumat erfðablöndunar – hvað næst?
Lesendarýni 12. mars 2025

Áhættumat erfðablöndunar – hvað næst?

Í þessari grein er fjallað um blöndun á eldislaxi við villtan lax sem gerist þeg...

Kýrlaus varla bjargast bær
Lesendarýni 12. mars 2025

Kýrlaus varla bjargast bær

Í síðasta Bændablaði birtu Baldur Helgi Benjamínsson og Jón Viðar Jónmundsson ág...

Um áveitur og endurheimt mýra
Lesendarýni 11. mars 2025

Um áveitur og endurheimt mýra

Nýverið gekk ég yfir götuna á Hvanneyri og heimsótti Bjarna Guðmundsson, fyrrver...

Heilbrigð umgjörð um íslenskan landbúnað
Lesendarýni 10. mars 2025

Heilbrigð umgjörð um íslenskan landbúnað

Fyrsta kjördæmavika á nýju kjörtímabili er nýliðin. Við í Viðreisn ákváðum að ha...

Nýir orkugjafar og hagkvæmni
Lesendarýni 28. febrúar 2025

Nýir orkugjafar og hagkvæmni

Í fyrri grein undirritaðs í blaðinu frá 19. des. sl. „Loftslagsmál og orka“ er f...