Áningarstaðir fyrir ferðamenn vekja heimsathygli
Höfundur: Erla Hjördís Gunnarsdóttir
Fyrir rúmum 20 árum fékk norska Vegagerðin (Statens vegvesen) ábyrgðarhlutverk í að byggja upp 18 þjóðlega ferðamannavegi í landinu þar sem aðstaða og upplifun fyrir ferðamenn eru sett á oddinn.
Verkefnið er langt á veg komið en því lýkur árið 2023 og eru margir staðir í því orðnir að fjölförnustu ferðamannastöðum í Noregi.
Þjónustumiðstöð við ferjubryggju í Ropeid í Ryfylke. Arkitektar: Jensen & Skodvin. Mynd/Vegar Moen/Statens vegvesen.
Til að tryggja gæði verkefnisins var í byrjun skipað gæðaráð en einnig ráð arkitekta sem hefur það hlutverk að tryggja sjónræn gæði á útsýnis- og áningarstöðunum. Í arkitektaráðinu er einn arkitekt, einn landslagsarkitekt og myndlistarmaður og er mikið lagt upp úr því að fara nýjar leiðir á stöðunum til að hámarka upplifun þeirra sem eiga þar leið hjá.
Aðstaða til fuglaskoðunar við höfnina í Vadsø í Norður-Noregi. Arkitektar: biotope.no. Mynd / Fredrik Fløgstad/Statens vegvesen
Yfir 50 arkitektar, landslagsarkitektar, hönnuðir og listamenn, jafnt ungir sem eldri og reyndari, hafa komið að verkefnunum þar sem mikil áhersla er lögð á nýsköpun og sköpunarkraft.
Útkoman er ævintýraleg þar sem mörg verkefnin hafa leitt til margfaldra heimsókna fólks sem á leið um þá og nokkur þeirra hafa unnið til alþjóðlegra arkitektaverðlauna. Búið er að betrumbæta 1850 kílómetra vegakafla víðs vegar um landið þar sem hver af þeim 18 leiðum sem valdar voru til verkefnisins hafa fengið sín sérkenni.
Útsýnispallurinn „Útsýnið“ á Gaularfjalli. Arkitektar: code arkitektur AS. Mynd / Jarle Wæhler/Statens vegvesen
Þau 114 verkefni sem lokið hefur verið við eru ýmist í formi útsýnispalla, upplýsingamiðstöðva fyrir ferðamenn, salernisaðstaða, listaverk og uppsetningar á upplýsingaskiltum.
Útsýni við Gaularfjallið. Arkitektar: code arkitektur AS. Mynd / Per Ritzler/Statens vegvesen.
Öll verkefnin hafa verið í höndum norskra arkitekta fyrir utan eitt þeirra og hafa í sumum tilfellum verið stökkpallur fyrir þá til stærri verkefna. Þegar verkefnunum lýkur verður búið að verja 3,4 billjónum norskra króna til þeirra sem er stjarnfræðileg upphæð en hugmyndin og framkvæmdin er engu að síður góð og gæti verið hvatning fyrir íslensk stjórnvöld til að ráðast í viðlíka aðgerðir á helstu ferðamannastöðum hérlendis.
Magnaður útsýnispallur við Tröllastigann (Trollstigen) sem er einnig aðgengilegur fyrir fólk í hjólastólum og fyrir barnavagna. Arkitektar: Reiulf Ramstad Arkitekter AS.