Mikið um tjón á felgum og dekkjum undanfarna daga
Höfundur: Hjörtur L. Jónsson
Töluvert hefur verið fjallað í fjölmiðlum um holótta vegi, sem skemma dekk, felgur og fleira, síðastliðinn mánuðinn. Frægasta holan sem ég veit um voru í raun þrjár holur sem mynduðust seinnipart dags á Vesturlandsvegi í beygjunni fyrir neðan Lágafellskirkju þann 21. febrúar þegar a.m.k. fimm bílar skemmdu dekk í holunum.
Að morgni 22. febrúar átti ég leið þarna um og ætlaði varla að trúa því sem ég sá. Ellefu bílar voru í röð að skipta um dekk sem höfðu höggvist í sundur, þegar ég ók fram hjá röðinni. Þegar ég kom til baka voru enn nokkrir bílar í kantinum með sprungin dekk, eitt eða tvö, og mikið beyglaðar felgur. Samkvæmt talningu starfsmanna N1 dekkjaverkstæðisins á Langatanga komu þennan morgun 12 bílar með ónýt dekk og Vegaaðstoð N1 skipti undir 5 bílum. Í öllum þessum tilfellum voru dekkin ónýt og alls þurfti að laga eða kaupa 7 nýjar felgur.
Mæla oftar loftið í dekkjunum til að forðast svona tjón
Ég mældi dýpt holanna og ummál þeirra og voru allar á bilinu 50–70 cm. Fyrsta holan var 8 cm, næsta 10 og sú síðasta var 12 cm djúp. Engin furða að bílstjórar skemmi dekk í svona holu þegar þeir koma í holuna á 70 km hraða.
Eftir að hafa mælt dýpt holanna skoðaði ég yfirgefnu bílana og mældi loftþrýstinginn í þeim hjólbörðum sem loft var í og af þessum fimm bílum voru fjórir með of lítið loft í dekkjum og í tveim bílum var framdekkið heilt en sprungið að aftan og þessi tvö framdekk voru með réttu loftmagni sem ég tel að hafi bjargað þeim. Holurnar eru ekki bara í Reykjavík, þær eru um allt, sérstaklega er þetta slæmt í þjóðgarðinum á Þingvöllum og m.a. töluvert á þjóðvegi 1 nálægt Borgarfirði og víðar þar sem ég hef farið undanfarinn mánuð.
![](/media/1/oft.jpg)
Ótrúlega oft myndast holurnar við svona samskeyti.
Margar kenningar um hvers vegna þessar holur myndast
Síðustu þrjá vetur hefur „holufaraldurinn“ skollið á eftir þíðu og mikil vatnsveður. Ýmsir hafa tjáð sig um þessar holur og verið með skýringar á hvers vegna þær spretta upp eins og faraldur. Persónulega vil ég kenna um of mikilli saltnotkun á þunnt malbikaða vegi, en með svona miklum saltpækli á olíumalbik verður olían í malbikinu mjúk og fer í dekkin og snjóinn og eftir verður mölin ein. Á endanum er olían í malbikinu búin og gat kemur á þunnt malbikið með þessum fyrrgreindu afleiðingum.
Oftast koma holurnar í lægðum og á samskeytum, beygjum og þar sem mikið álag er á malbikið, því er ágætt að hafa þetta í huga. Góð grein var á www.mbl.is þar sem vitnað var til Facebook-færslu Einars Sveinbjörnssonar veðurfræðings undir fyrirsögninni; HÁLKAN NÚ VERÐUR OKKUR DÝRKEYPT. Áhugaverð lesning sem gefur manni nýja sýn á hvers vegna holurnar koma, að mati fræðimanns.
Dapurt að þurfa að gera ráð fyrir holutjónum í heimilisbókhaldinu
Fyrir nokkru heyrði ég mann segja að það væri dapurt að þurfa að gera reglulega ráð fyrir því að þurfa að kaupa aukadekk oftar en einu sinni á hverju ári vegna lélegs viðhalds vega. Bíleigendur borga það mikið í opinber gjöld að þeir eiga betri þjónustu skilið. Fyrir mér er þetta mest saltinu að kenna og ef á að eyða svona miklu í salt fyrripart vetrar þarf að taka frá fyrir holuviðgerðum seinnipart vetrar til að laga það sem saltið skemmdi. Pössum okkur á árlegu febrúar/mars-holunum.