Te og hunang krabbameinsvaldandi
Höfundur: Guðrún Hulda Pálsdóttir
Löngum hefur verið varað við óhóflegri neyslu á ýmsum fæðutegundum vegna krabbameinsvaldandi efna sem þau kunna að innihalda. Samkvæmt ýmsum rannsóknum ber manni að forðast sykur, kaffi, áfengi, fitu og rautt kjöt og halda sig frekar við trefjar, grænmeti og ávexti.
Samhliða vitundarvakningu um betri heilsu hefur neysla á ýmsum náttúrulegum fæðubótarefnum aukist til muna. Nú sjá sérfræðingar Matvælaöryggisstofnunar Evrópu (EFSA) ástæðu til að hafa áhyggjur af ofneyslu á ýmsum jurtavörum vegna hugsanlegra krabbameinshvetjandi áhrifa þeirra.
Um 3% blómstrandi planta í heiminum framleiða beiskjuefnin Pyrrolizidín til að verjast skordýrum. Efnin, sem eru um 660 talsins, geta borist inn í fæðukeðjuna með ýmsum hætti og finnst meðal annars í dýraafurðum. Neysla þeirra getur valdið eitrun og langvarandi skaðlegum heilsufarsáhrifum og árið 2011 réð Matvælaöryggisstofnunin foreldrum frá því að gefa ungbörnum hunang í stórum skömmtum af þeirri ástæðu.
Samkvæmt uppfærðri skýrslu stofnunarinnar um hættu beiskjuefnanna á heilsu manna og dýra er sjónum meðal annars beint að náttúrulegum fæðubótarefnum, grasalyfjum og tei sem innihalda plöntur sem verja sig með beiskjuefnum Pyrrolizidín. Í skýrslunni er mælt með ítarlegri rannsóknum og eftirliti á eiturverkunum sautján beiskjuefna sem oftast finnast í matvælum og fóðri.
Ýmis te geta innihaldið efnin samkvæmt rannsókninni s.s. grænt te, svart te, kryddbaldursbrá (e. camomile), piparmynta og rauðrunnate, sem setur tedrykkjufólki nokkrar skorður ætli það að forðast eiturefni algerlega.
Reyndar er það svo að efnainnihald jurta, og þar með magn eiturefna, eru breytileg eftir vaxtarstað og efnainnihaldi jarðvegs og því skiptir máli hvaðan viðkomandi plöntur koma.