Framleiða pakkasósur úr villisveppum á Flateyri
Hjónin Sæbjörg Freyja Gísladóttir og Eyvindur Atli Ásvaldsson framleiða pakkasósur á Flateyri úr íslenskum sveppum undir heitinu Villt að vestan.
Sæbjörg segir hjónin ekki hafa stefnt sérstaklega að þessari framleiðslu, en þau áttu áður fyrirtækið Kalksalt og framleiddu saltbætiefnafötur fyrir búfé á Flateyri. Þau seldu þann rekstur til annarra aðila í Austur-Húnavatnssýslu, en héldu byggingunum eftir.
Sæbjörg segist hafa mjög gaman af því að tína villisveppi og hefur Eyvindur í gegnum tíðina notað sveppina til matreiðslu, en hann er menntaður kokkur. Þar sem þau áttu byggingarnar á Flateyri áfram ákváðu þau að sækja um styrk hjá Högum til að gefa Eyvindi færi á að þróa sósurnar áfram, enda magnið af sveppunum orðið mikið. Þau hlutu þann styrk og er afurðin af því pakkasósur framleiddar úr íslenskum villisveppum. „Sósurnar fást í Hagkaup og fara að potast í aðrar búðir í mars,“ segir Sæbjörg.

Úrval af sósum og súpum
„Fyrsti styrkurinn var til að þróa furusveppa- og lerkisveppasósur,“ heldur Sæbjörg áfram, en síðan þá hafa þau sótt um og fengið fleiri styrki til að þróa aðrar sósur og súpur úr villisveppum. Til þess að eiga borð fyrir báru í slæmum sveppaárum hafa þau jafnframt þróað sósu úr Flúðasveppum. „Þróunarvinnan fer aldrei fram í tómarúmi. Eyvindur gerir grunninn, svo smakka ég og síðan leitum við álits hjá Flateyringum. Þær sósur sem við eigum núna eru gerðar í samstarfi á allri Flateyri.“
Sveppina tína hjónin ýmist sjálf eða fá aðra til að tína fyrir sig. „Við tökum þá svo heim í matvælavinnsluna okkar og hreinsum og þurrkum í sólarhring. Við höfum líka keypt þurrkaða sveppi frá skógarbændum um allt land. Eyvindur malar sveppina og blandar við þurrefni,“ segir Sæbjörg. Eftir það fer varan í litla átöppunarvél og pakkningarnar í kassa sem eru sendir í verslanir.
Auka nýtingarmöguleika skógarbænda
„Hluti ástæðunnar fyrir því að við förum út í þetta er að það eru mjög margir skógarbændur á Íslandi sem eru búnir að planta trjám í einhverja tugi ára og sveppir er einn nýtingarmöguleikinn sem er fyrir hendi sem er ekki mikið talað um. Það er að færast í aukana að fólk tíni sveppi, en með þessu vonumst við til að skógarbændur geti nýtt skóginn meira, annaðhvort með því að tína sjálfir eða gefa öðrum færi á að tína hjá sér,“ segir Sæbjörg. Hjónin vonast til þess að byggja upp sambönd við skógarbændur og komast í samstarf við fleiri.
„Sjálfbærni og nýting náttúrunnar og nærumhverfisins er leiðarljósið í öllu sem við gerum,“ segir Sæbjörg og tekur fram að þau setji vörurnar í umhverfisvænar umbúðir sem geta farið með lífrænu sorpi eða flokkast sem pappír. Pakkningarnar eru jafnframt smáar „af því að við þolum ekki stórar umbúðir þar sem varan er bara smá í botninn.“