Uppskriftabók úr íslenskum eldhúsum eftir stríð
Á síðasta ári kom út frá Espólín-forlagi matreiðslubókin Uppskriftir stríðsáranna eftir Önnu Dóru Antonsdóttur og Kristrúnu Guðmundsdóttur. Með bókinni vilja þær halda á lofti merki formæðra sinna en uppskriftir í bókinni eru teknar úr matreiðslubókum systranna Guðbjargar og Sigurlaugar Sveinsdætra en þær stunduðu báðar nám við Kvennaskólann á Blönduósi og voru uppskriftabækur þeirra afrakstur matreiðslunáms við skólann.
Sigurlaug frá Tjörn (f.1924) stundaði nám við Kvennaskólann á Blönduósi veturinn 1943-1944 en Guðbjörg (f.1919 d. 2013) veturinn 1939-1940. Báða þessa vetur voru Sigurlaug Björnsdóttir frá Kornsá matreiðslukennari og Sólveig Sövik skólastýra. Í matreiðslubókinni Uppskriftir stríðsáranna segir:
„Kvennaskólinn á Blönduósi var lyftistöng í lífi húnvetnskra og skagfirskra kvenna í lok nítjándu aldar og fram eftir þeirri tuttugustu. Húsmæðurnar skynjuðu það og skildu. Þær sendu dætur sínar í þessa menntastofnun sem þær höfðu sjálfar trú á. Bækurnar (systranna) bera þess menjar að hafa verið í mikilli notkun en uppskriftirnar voru, þegar grannt var að gáð, hluti daglegs mataræðis eftirstríðsáranna og lengur, á alþýðuheimilum þessa lands.“
Höfundar bókarinnar Uppskriftir stríðsáranna flétta skemmtilega saman hinum gömlu uppskriftum með textum dagsins og hugleiðingum um það sem er efst á baugi í samtímanum, rifja upp þætti úr kvennafræðslu og krydda síðan með heilræðum úr smiðju Kvennaskólans. Hér fylgja tvær uppskriftir úr bókinni:
Prinsessusúpa
- 1 ½ l kjötsoð
- 1 ¼ hvítkálshöfuð
- Gulrófa – gulrætur
- 40 g smjör
- 40 g hveiti
- 2 msk. rjómi
- 1 eggjarauða – gott kjötsoð
Aðferð:
Konan sker þvegið grænmeti í smábita og hitar á pönnu. Lætur sjóða í tíu til fimmtán mínútur. Þá er grænmetið tekið upp úr og látið í súpuskál. Bakar saman smjör og hveiti og hræri smám saman út með soðinu, lætur sjóða. Rjóminn og eggin hrærð saman og jafnað síðan út í súpuna, má ekki sjóða! Og úr verður prinsessusúpa.
Snjóbúðingur
- 1-2 dl rjómi
- 2 msk. sykur
- 3 bl. matarlím
- 2 msk. heitt vatn
- 1 tsk. vanilludropar
- Berjasulta, makkarónur eða smákökur
Aðferð:
Matarlímið lagt í kalt vatn og látið liggja í stund. Rjóminn þeyttur og droparnir og sykri hrært saman við. Matarlímið hrært út í heita vatninu og látið renna og hrært gætilega saman við rjómann. Og síðan sett í mót sem er bleytt og sykri stráð. Og látið í lögum svo sultan og smákökurnar séu innan í og þær þurfa að vera brotnar í smábita. Rjóminn skal vera allt í hring.
Kristrún Guðmundsdóttir og Anna Dóra Antontsdóttir gáfu út matreiðslubókina Uppskriftir stríðsáranna á síðasta ári en í henni má finna uppskriftir úr matreiðslubókum systranna Guðbjargar og Sigurlaugar Sveinsdætra.