Fer betur með féð
Tvær nýjar réttir voru teknar í notkun í Strandabyggð í síðasta mánuði. Önnur er Krossárrétt í Bitrufirði og hin Staðardalsrétt í Staðardal, sem er talsvert stærri og hönnuð með nýju fyrirkomulagi og sundurdráttargangi.
Nýja fyrirkomulag Staðardalsréttar er sagt fara mun betur með bæði fé og fjáreigendur, dýravelferð er betri og erfiðið minna fyrir eigendur. Réttir með sundurdráttargangi eru ekki algengar enn sem komið er. Aðalhönnuðir nýja réttarfyrirkomulagsins eru Magnús Steingrímsson og Marta Sigvaldadóttir á Stað.
Fer betur með fé og menn
Þorgeir Pálsson, sveitarstjóri Strandabyggðar, segir að nýbreytnin í Staðardalsrétt felist í því að féð rsé ekið inn í tiltölulega langan og breiðan gang og notaðar grindur til að hólfa það af.
„Í réttinni eru tíu dilkar sem koma út frá langhlið hennar. Við endann á ganginum beygir féð inn í þrengri flokkunargang þar sem kemst bara ein kind í einu í röð og þar kippa bændurnir sínu inn í sinn dilk.
Það tók smá tíma fyrir eldra féð, sem voru vanar gömlu réttunum, að átta sig á nýja fyrirkomulaginu en um leið og þær áttuðu sig á þessu rann féð ljúft í sinn dilk.“
Þorgeir segir að nýja fyrirkomulagið fari bæði betur með féð og bændurna þar sem ekki þarf lengur að vera að draga þar úr almenningi í dilka.
Að sögn Þorgeirs er þörf fyrir fleiri nýjar réttir í Strandabyggð og ekki síst í Kollafirði og segir hann að það mál sé í skoðun án þess að nokkuð hafi verið ákveðið með byggingu hennar enn.
Staðardalsrétt
Staðardalsrétt í Staðardal stendur í landi Hrófbergs, skammt frá þeim stað þar sem gamlir Strandamenn muna eftir að Jón á Vegamótum var með húskofa fyrir sig og ærnar sínar. Staðardalsrétt er mun stærri en Krossárrétt en með sundurdráttargangi. Réttin er með tíu misstórum dilkum eftir því hve mikla fjárvon bændur eða svæði eiga. Réttin var formlega tekin í notkun þann 18. september síðastliðinn og gengu réttir vel.
Krossárrétt
Krossárrétt í Birtrufirði stendur við ós Krossár skammt frá brúnni yfir Krossá við þjóðveg 68. Á þessum stað stóð lengi skilarétt Bitrunga þannig að staðsetningin er vel þekkt.
Réttin var tekin í notkun laugardaginn 10. september síðastliðinn að viðstöddu smölum, fyrirstöðufólki og fleirum. Vel gekk að reka inn í nýja rétt.