Þingmenn leggja til nýja jarðgangagerð milli Siglufjarðar og Fljóta
Höfundur: Hörður Kristjánsson / Margrét Þóra Þórsdóttir
Þingmenn norðausturskjördæmis hafa lagt fram tillögu til þingsályktunar um jarðgöng milli Siglufjarðar og Fljóta.
Annars vegar er lögð til gerð 4,7 km langra jarðganga frá Hólsdal í Siglufirði yfir í Nautadal í Fljótum og gerð u.þ.b. 5 km langs vegar til að tengjast núverandi vegakerfi og hins vegar 6,1 km löng göng frá Skarðsdal yfir að Hrauni í Fljótum. Með hvorri leið mundi vegurinn frá Ketilási í Fljótum til Siglufjarðar styttast um rúmlega helming eða um 15 km.
Hugmynd Trausta Sveinssonar sem ekki mátti hlusta á
Athygli vekur að þarna virðist vera að rætast gömul spá Trausta Sveinssonar, fyrrum skíðagöngukappa frá Bjarnargili í Fljótum, um samgöngumál á Tröllaskaga.
Trausti barðist hart fyrir því allt frá því á tíunda áratug síðustu aldar, að í stað þess að leggja tvenn jarðgöng úr Ólafsfirði um Héðinsfjörð til Siglufjarðar, yrðu slegnar tvær flugur í einu höggi með tengingu við Fljótin. Hugmynd hans byggðist á að lögð yrðu jarðgöng frá Siglufirði yfir í Fljót og önnur úr Fljótum yfir í Ólafsfjörð. Þannig næðist varanleg tenging þriggja byggðarlaga um Tröllaskaga með tvennum jarðgöngum í stað tengingar einungis tveggja byggðarlaga. Var hann þá með í huga að aðeins væri tímaspursmál hversu lengi Strákagöngin og vegurinn um Almenninga entist. Jafnvel var uppi hugmynd um þriggja arma göng úr Ólafsfirði með tengingu yfir í Siglufjörð, líkt og gert var í Vestfjarðagöngum.
Stóð Trausti í hörðum deilum við þingmenn og aðra áhugamenn um Héðinsfjarðargöng, Vegagerðina og ráðuneyti. Hélt hann því stöðugt fram að fyrr eða síðar yrði að tengja Siglufjörð við Fljótin vegna þess að leiðin um Strákagöng og vegurinn um Almenninga væri ekki nógu öruggur. Það virðist nú vera að koma á daginn. Staðreyndin er hins vegar sú að búið er að að grafa göngin tvenn um Héðinsfjörð og þingmenn hafa lagt fram tillögu um að gera þriðju jarðgöng til að tengja Fljótin við Siglufjörð. Nokkuð sem líklega hefði mátt spara með því að fara að tillögu Trausta Sveinssonar á sínum tíma.
Siglufjarðarvegur hættulegur
Fram kemur í greinargerð með nýju tillögunni að með stóraukinni umferð um Siglufjörð með tilkomu Héðinsfjarðarganga og sífelldu jarðsigi á Siglufjarðarvegi um Almenninga og mjög tíðum aur- og snjóflóðum á ströndinni út frá Siglufirði að Strákagöngum er fullljóst að framtíðarvegtenging frá Siglufirði í vesturátt verður best tryggð með gerð jarðganga milli Siglufjarðar og Fljóta.
Núverandi Siglufjarðarvegur frá Ketilási að bæjarmörkum Siglufjarðar er um 25 km langur og liggur um svokallaða Almenninga. Vegurinn var lagður í tengslum við opnun Strákaganga árið 1967 og er barn síns tíma, hlykkjóttur og bugðóttur, en það versta er að hann liggur um 7 km langt jarðsigssvæði sem er á hreyfingu á löngum köflum og hefur verið í mörg ár með tilheyrandi vandræðum og kostnaði, að ekki sé talað um hversu hættulegur vegurinn er og víða mjög hátt yfir sjó. Þessi vegarkafli er jafnframt mesti farartálminn á leiðinni til og frá Siglufirði og mjög oft ófær vegna snjóa. Þá verður vegurinn út með ströndinni í Siglufirði og að Strákagöngum oft ófær vegna aur- og snjóflóða og því mikill farartálmi líkt og vegurinn um Almenninga.
Strákagöng barn síns tíma
Strákagöng voru tekin í notkun árið 1967 og bötnuðu vegasamgöngur til og frá Siglufirði til muna með tilkomu þeirra. Staðsetning þeirra og framkvæmd þykja hins vegar barn síns tíma. Nú hefur umferð til og frá Siglufirði stóraukist með tilkomu Héðinsfjarðarganga sem opnuð voru í byrjun október árið 2010. Er umferðin um göngin langt umfram spá sem gerð var á undirbúningstíma. Sveitarfélögin Siglufjörður og Ólafsfjörður voru sameinuð í sveitarfélagið Fjallabyggð í júní 2006 og ýmiss konar samrekstur og hagræðing hefur orðið í framhaldi af sameiningunni. Héðinsfjarðargöng eru eitt besta dæmið um verulega jákvæð áhrif af framkvæmdum hins opinbera til að efla innviði veikra svæða og stuðla þar með að viðsnúningi og eflingu þeirra.
Í tillögunni sem nú hefur verið lögð fram er bent á gerð tæplega 5 km langra jarðganga úr Hólsdal í Siglufirði yfir í Nautadal í Fljótum. Gerð jarðganga á þessu svæði er bæði í skipulagi Fjallabyggðar og Sveitarfélagsins Skagafjarðar.
Styrkir og eflir byggð í Fljótum
„Ekki er nokkur vafi á því að mati flutningsmanna að ný Siglufjarðargöng mundu styrkja og efla byggð í Fljótum en þar hefur orðið mikil uppbygging að Deplum síðustu ár þar sem erlendir aðilar hafa byggt stórt og myndarlegt lúxushótel. Með jarðgöngunum yrðu um 10 km frá miðbæ Siglufjarðar að Ketilási í Fljótum í stað 25 km eins og nú. Svæðin tengdust því enn frekar og betur sem eitt atvinnusvæði. Að lokum má geta þess að með tilkomu Héðinsfjarðarganga hefur skapast ný og mikið notuð varaleið fyrir þjóðveg 1 þegar Öxnadalsheiði lokast og mundu því ný Siglufjarðargöng eins og hér er rætt um auka enn frekar notagildi þeirrar varaleiðar og auka umferðaröryggi fyrir vegfarendur, auk þess að stytta vegalengdina um 15 km,“ segir í tillögunni.
Lagt er til að fela innanríkisráðherra, sem aftur myndi fela Vegagerðinni framkvæmdina, að hefja rannsóknir og athuganir á bestu leiðinni og leggja mat á kostnaðinn. Þá er lagt til að ráðherra skili Alþingi skýrslu með niðurstöðum fyrir árslok 2018. Flutningsmenn eru:
Kristján L. Möller, Össur Skarphéðinsson, Höskuldur Þórhallsson, Valgerður Gunnarsdóttir, Steingrímur J. Sigfússon, Brynhildur Pétursdóttir, Helgi Hrafn Gunnarsson, Valgerður Bjarnadóttir, Hjálmar Bogi Hafliðason, Katrín Júlíusdóttir, Þórunn Egilsdóttir, Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir, Líneik Anna Sævarsdóttir.