Mörg málefni sem þarf að taka á
Ég vil óska Svandísi Svavarsdóttur til hamingju með nýtt embætti matvæla-, sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra. við í landbúnaðargeiranum vonumst eftir góðu samstarfi við nýskipaðan ráðherra í þeim málefnum er snúa að starfsemi landbúnaðar og matvælaframleiðslu til framtíðar. Þar er af ýmsu að taka og mörg málefni sem þarf að taka á.
Fram kemur í nýjum stjórnarsáttmála að fjölmörg atriði snúa að landbúnaði sem ný ríkisstjórn leggur áherslu á. Eins og fram kemur í sáttmálanum um landbúnað eru eftirfarandi atriði sérstaklega tiltekin:
- Tillaga að landbúnaðarstefnu fyrir Ísland verður lögð fram á Alþingi á fyrri hluta kjörtímabilsins. Verður þar byggt á grunni vinnu verkefnisstjórnar um landbúnaðarstefnu, „Ræktum Ísland!“, sem nú liggur fyrir.
- Sett verða metnaðarfull markmið um að auka hlutfall hollra og næringarríkra innlendra matvæla til að treysta fæðuöryggi. Með öflugri, innlendri matvælaframleiðslu er stuðlað að heilnæmi matvara og auknu matvælaöryggi, til að mynda til að viðhalda góðri stöðu Íslands varðandi sýklalyfjaónæmi. Tryggja þarf framhald aðgerðaáætlunar um matvælaöryggi og vernd búfjárstofna.»
- Við endurskoðun búvörusamninga verður lögð áhersla á að tryggja fæðuöryggi á Íslandi með því að efla innlenda landbúnaðarframleiðslu. Stuðningur hins opinbera verður samhæfður með það að markmiði að styrkja og fjölga stoðum landbúnaðar á grunni sjálfbærrar nýtingar í þágu loftslagsmála, umhverfis- og náttúruverndar og fjölbreytni í ræktun.
- Aukinni framleiðslu á grænmeti verður náð með föstu niðurgreiðsluhlutfalli á raforkuverði til ylræktar og sérstökum stuðningi við útiræktun í gegnum búvörusamninga. Mótuð verður heildstæð, tímasett aðgerðaáætlun til eflingar lífrænnar framleiðslu og akuryrkju.
- Efla þarf landgræðslu, skógrækt og endurheimt votlendis til að mæta skuldbindingum Íslands í loftslagsmálum. Útfærður verður rammi um framleiðslu vottaðra kolefniseininga í landbúnaði og annarri tengdri landnotkun.
- Lokið verður við endurskoðun viðskiptasamningsins við Evrópusambandið um landbúnaðarafurðir.
- Skilvirkni og afköst við tolleftirlit verða efld með innleiðingu stafrænna lausna á því sviði.
- Ráðist verður í heildstæða endurskoðun á fyrirkomulagi matvæla- og heilbrigðiseftirlits á Íslandi. Markmið þeirrar vinnu verður að tryggja samræmt einfalt og skilvirkt eftirlit í þágu atvinnulífs og almennings.
- Huga þarf sérstaklega að regluverki svo það hamli ekki nýsköpun og framþróun, svo sem sölu afurða beint frá býli á neytendamarkað.
- Mikilvægt er að starfsmennta- og háskólar í landbúnaði séu öflugir og í fararbroddi í rannsóknum á sviði landbúnaðar og umhverfismála, svo sem í þágu loftslagsmála, náttúruverndar, landgæða og nýsköpunar í framleiðslu. Ýta þarf undir framtak og frumkvæði bænda með fræðslu, ráðgjöf, þróun og nýsköpun.
Ég vil þakka starfsmönnum Bændasamtakanna fyrir frábæra vinnu við hugmyndir inn í stjórnarsáttmálann og samstöðu um þau málefni sem landbúnaðurinn leggur mesta áherslu á. Eins og áður segir hlakka ég til að takast á við þau verkefni sem áður eru talin ásamt fjölmörgum öðrum atriðum sem við þurfum að sinna.
Ýmis önnur atriði eru í stjórnarsáttmálanum sem snýr að landbúnaði, eins og loftslagsmál, byggðamál og jarðarmál, því allt eru þetta atriði sem skipta landbúnað miklu máli. Einnig eru atriði í kafla um menntamál sem eru okkur hugleikin þar sem enn hefur ekki verið skilgreind staða Garðyrkjuskólans á Reykjum. Ég vil hvetja nýjan ráðherra menntamála að gera það að sínum fyrstu verkum að koma þeim málum á hreint og það helst fyrir áramót.
Eins og áður hefur komið fram þá horfa menn fram á gríðarlegar hækkanir á áburðarverði á heimsmarkaði, nágrannalönd okkar hafa brugðist við þeim áhrifum á sinn landbúnað með fyrirhuguðum beinum stuðningi til bænda vegna þessara hækkana. Ég hvet til þess að þetta samtal verði tekið við forystu Bændasamtakanna um og þá hvernig ríkisvaldið geti hugsanlega komið að þessum tímabundnu hækkunum þar sem þetta er verulegur útgjaldaliður í íslenskri matvælaframleiðslu.
Ég vil óska nýrri ríkistjórn til hamingju og treysti á gott samstarf á komandi kjörtímabili.