Lambakjöt hleðst upp í Noregi
Höfundur: nrk / ehg
Lager af frosnu lambakjöti er nú orðinn svo stór að kjötiðnaðurinn í Noregi og verslunin er farin að hafa af því verulegar áhyggjur. Um 2.200 tonn eru nú lagervara í landinu, helmingi meira magn en á sama tíma í fyrra, án þess að verð fari niður á við.
Á lager heildsölufyrirtækisins Nortura, sem er í eigu bænda, eru nú rúmlega 2.200 tonn af lambakjöti á lager og rúmlega 1.100 tonn af kindakjöti. Áætlanir gera ráð fyrir að um þúsund tonn til viðbótar muni bætast við fyrir lok þessa árs. Geymsla á eftirlitslager er ein af þeim ráðstöfunum sem menn nýta sér í Noregi við markaðsreglugerð á kjöti. Á tímabilum þegar offramboð er af nýslátruðu er hægt að setja það inn á frystigeymslur vegna ákveðinna forsendna. Í raun er það einungis Nortura sem hefur það hlutverk að stjórna þessum markaði og getur selt og geymt nýslátrað kjöt inn á lagerinn. Í nokkrum einstökum tilfellum hefur einnig verið opnað á að einkarekin sláturhús geti afhent til lagersins.
Það er ekki lengra síðan en árið 2014 að skortur var á lambakjöti í Noregi og þá þurfti að flytja inn slíkt kjöt til landsins. Í kjölfar þess bauð landbúnaðarráðuneytið þar í landi fjármögnunarstyrki fyrir fjárhús og fleiri bændur hófu byggingu á stærri húsum. Þannig jókst framleiðslan til muna á örfáum árum en matarvenjur Norðmanna fylgdu ekki eftir þeirri þróun.
- 2014: 23.600 tonn framleidd / 25.800 tonn seld (m. innflutningi) – 2.200 tonn í halla
- 2015: 25.000 tonn framleidd / 25.500 tonn seld (m. innflutningi) – 500 tonn í halla
- 2016: 25.400 tonn framleidd / 24.550 tonn seld (m. innflutningi) – 1.800 tonn í halla.(Tölur Nortura)
Mjög lítið af lambakjöti er flutt út frá Noregi og er það einn vandi markaðarins en undanfarin ár hefur verið flutt inn meira af lambakjöti til landsins en út. Annar vandi greinarinnar er að um 80 prósent af slátruninni á sér stað milli ágúst og nóvember og neysla Norðmanna á lambakjöti einkennist af þessum tíma og páskunum. Því finnst mörgum í greininni að verslunin geti gert meira til að selja lambakjöt allt árið um kring.
Á dögunum ákvað Nortura að auka svokallaðan «frosinn frádrátt» fyrir frosna kjötið sem liggur á lager hjá þeim þannig að vinnsluaðilar fái lambakjöt á lægra verði en áður. Verslunareigendur vara við því að lækka verðið og segja að neytendur sem eru vanir að borga lítið verð fyrir vöru vilji ekki borga enn meira fyrir hana eftir hálft ár. Þó að elsta kjötið á Nortura-lagernum í dag sé frá síðsumri 2015 telja menn að hægt sé að komast hjá því að henda lambakjöti í lok þessa árs einfaldlega með því að hver fjölskylda í Noregi borði 2–3 fleiri lambakjötsmáltíðir í ár en hún er vön að gera.