Samstaða skiptir máli
Hjónin Rósa Birna Þorvaldsdóttir og Þór Jónsteinsson reka hrossaræktar- og sauðfjárbú á Sandhól í Ölfusi. Þau hafa verið í heilmiklum framkvæmdum á jörðinni og búin að gera upp hesthús og fjárhús. Lesendur geta fylgst með daglegum störfum þeirra á Instagramreikningi Bændablaðsins á næstu dögum.
Býli: Sandhóll í Ölfusi.
Ábúendur? Þór Jónsteinsson og Rósa Birna Þorvaldsdóttir ásamt börnum, Elvari Þorra og Rögnu Margréti. Til stendur að Margrét Helga og Þorvaldur Hilmar, foreldrar Rósu Birnu, flytji einnig á Sandhól á næstu misserum.
Fjölskyldustærð (og gæludýr)? Fjölskyldan samanstendur af okkur hjónunum, 6 börnum, 2 kisum og 4 hundum.
Stærð jarðar? Um 140 ha., öll jörðin er grasi gróin.
Gerð bús? Sauðfjár- og hrossaræktarbú. Hrossin okkar eru kennd við eyðibýli sem hefur lengi verið í eigu fjölskyldumeðlima Þórs, Kerhól í Sölvadal í Eyjafjarðarsveit. Við tókum ræktunarnafnið upp áður en við festum kaup á Sandhóli og ákváðum svo að halda okkur við það, þó að langflest folöldin fæðist hér á Sandhól.
Fjöldi búfjár? Í okkar umsjá eru tæplega 100 hestar og 80 kindur.
Hvers vegna veljið þið þessa búgrein? Rósa Birna er útskrifuð frá Háskólanum að Hólum sem reiðkennari og hestafræðingur og hefur starfað sem tamningakona og reiðkennari frá unga aldri. Þór er útskrifaður búfræðingur frá Hvanneyri og hefur starfað við bústörf nánast óslitið frá 10 ára aldri. Aðaláhugamál okkar eru hestamennska, hrossarækt og sauðfjárrækt og því lá beinast við að velja þær búgreinar.
Hvernig gengur hefðbundinn vinnudagur fyrir sig á bænum? Við mætum í hesthús og fjárhús rétt fyrir 8 í hefðbundnar hirðingar á hrossum og kindum. Birta dagsins er að mestu nýtt í þjálfun hrossa. Þess utan þarf að huga að útigangi, sauðfé og öðrum bússtörfum. Í hjáverkum erum við svo að byggja upp gamlar byggingar og/eða girðingar smátt og smátt.
Skemmtilegustu/leiðinlegustu bústörfin? Leiðinlegustu bústörfin eru klárlega að keyra heim heyrúllum. Allt annað er í raun mjög skemmtilegt og enginn leiðinlegur dagur á Sandhól. Alskemmtilegast finnst bóndanum á bænum þó að brölta á fjöllum með hund og hest að eltast við rollur.
Hvernig er að búa í dreifbýli? Það er alltaf gott að búa í dreifbýli og gefur ágætis frjálsræði, þó sumum finnist þrengja að því í seinni tíð. Við erum vel í sveit sett og því stutt í næstu byggðarkjarna fyrir okkur. Kyrrðin í sveitinni og nálægðin við náttúruna er það besta sem við vitum.
Hvað er það jákvæða við að vera bóndi? Okkur finnst það jákvæða við það vera að þú ræður vinnutímanum þínum svolítið (þegar ekkert óvænt kemur upp á) og nálægðin við dýrin og náttúruna gefur okkur gríðarlega mikið.
Hverjar eru áskoranirnar? Það er áskorun að koma öllum verkefnum að sem þarf að leysa innan hvers sólarhrings. Það er áskorun að rækta góð og söluleg hross. Fjárhagslega hliðin er stór áskorun og vandaverk að halda sér réttum megin við núllið. En ein af stærstu áskorununum er að horfa á björtu hliðarnar í öllum kringumstæðum og hafa gaman af lífinu.
Hvernig væri hægt að gera búskapinn ykkar hagkvæmari? Næsta spurning!
Hvernig sjáið þið landbúnað á Íslandi þróast næstu árin? Við teljum að það þurfi að standa vörð um íslenskan landbúnað og tryggja rekstrarumhverfi greinarinnar. Þar þurfum við bændur að taka stærstu skrefin sjálfir því að það er erfitt að treysta á stjórnmálin þar sem skipt er um menn í brúnni oftar en nærbuxur. Stundum finnst okkur að það skorti á samstöðu meðal bænda og mætti bæta úr því.
Eftirminnilegasta atvikið við bústörfin? Það eru mörg eftirminnileg atvik en það sem stendur upp úr í okkar sameiginlegu búskapartíð var að geta fest kaup á þessari jörð, Sandhól. Mörg skemmtileg atvik við uppbyggingu jarðarinnar, svo sem uppbygging hesthússins og fjárhússins standa hjarta okkar nærri. Við höfum einnig ræktað mörg góð hross og merkilegast var að geta bjargað einum af okkar uppáhalds upp úr gjótu fullri af vatni um þriggja mánaða gömlum og mátti þar litlu muna að illa færi. Bóndinn á bænum brá sér ofan í gjótuna og lyfti greyinu upp til háófrískrar húsfreyju sem náði með erfiðismunum að toga gripinn upp á bakkann. Rúsínan í pylsuendanum er svo samvinnuverkefni Rósu Birnu og Þórs við Margréti og Þorra, Frár frá Sandhól. Heimaræktaður af Margréti og Þorra, taminn og þjálfaður af Rósu Birnu og Þór og eftir marga frækna persónulega sigra hér heima hélt hann á Heimsmeistaramót og endaði sem tvöfaldur heimsmeistari ungmenna með knapa sínum, Jóni Ársæli Bergmann.
Fjölskyldan er virk á samfélagsmiðlum og halda úti síðum á Instagram og Facebook undir ræktunarnafni búsins, Kerhólshestar.
