Að meðaltali gott
Höfundur: Hörður Kristjánsson
Ekki verður annað sagt en að vorið hafi verið flestum Íslendingum hagstætt hvað veðurfar áhrærir. Þótt við Íslendingar bölvum stundum rysjóttu veðurfari þá megum við aldrei gleyma því að við búum í gjöfulu og friðsömu landi og að mörgu leyti við betri aðstæður en flestar aðrar þjóðir.
Veðurfarið ráðum við ekki við og munum aldrei geta stólað á að sumarið verði alltaf gott í öllum landshlutum. Samt erum við oft ansi fljót að gleyma. Síbreytileiki veðursins er nokkuð sem við verðum að laga okkur að þó ekki þyki það alltaf skemmtilegt. Það er samt þannig að þeir sem búa við mikinn stöðugleika í veðurfari á suðlægari slóðum geta líka orðið hundleiðir á lognmollunni og þá er gott að eiga land eins og Ísland þar sem þú veist aldrei af neinni vissu hvernig vindurinn blæs frá degi til dags. Þegar þetta fólk heimsækir Ísland er það ekki að leita eftir einhverju sólarstrandaveðri.
Eftir mildan vetur þá voraði snemma þó nokkuð hafi kólnað um norðan- og austanvert landið á síðustu dögum. Það þarf þó ekkert að leita langt aftur til að finna dæmi um mjög óstöðugt veður í einhverjum landshluta í maí og byrjun sumars. Íbúar á suðvesturhorni landsins muna sjálfsagt enn eftir rigningunni í maí á síðasta ári sem stytti varla upp allt sumarið. Norðlendingar og Austfirðingar fögnuðu þá afbragðs góðu veðri sem hélst nær allt sumarið.
Samkvæmt Veðurstofu Íslands var júní 2018 óvenju þungbúinn um landið sunnan- og vestanvert. Sólskinsstundir í Reykjavík höfðu ekki mælst eins fáar síðan árið 1914. Úrkoma var mikil í þessum landshlutum og veður fremur svalt. Á austanverðu landinu var aftur á móti hlýtt og sólríkt. Hiti fór þar margoft yfir 20 stig. Sunnan- og suðvestanáttir voru ríkjandi.
Maí 2017 var líka óvenju hlýr og hiti vel yfir meðallagi. Sérlega hlýtt var fyrstu vikuna og aftur í kringum 21. maí. Víða var úrkoma samt í meira lagi og gróður tók vel við sér. Meðalhiti í Reykjavík í maí var 8,6 stig, og er það 2,3 stigum fyrir ofan meðallag áranna 1961 til 1990, en 1,7 stigum yfir meðallagi síðustu 10 ára. Á Akureyri var meðalhitinn 8,4 stig, 3,0 stigum fyrir ofan meðallag áranna 1961 til 1990 og 2,3 stigum yfir meðallagi síðustu 10 ára. Á Hveravöllum var meðalhitinn 4,2 stig sem er hlýjasti maímánuður frá upphafi mælinga á þeim stað.
Þann 1. júní 2016 settu veðurfræðingar inn á vef Veðurstofu að tíðarfar hafi talist hagstætt. Þurrkur háði þó víða gróðri langt fram eftir mánuði. Í síðustu vikunni rigndi óvenjumikið á Snæfellsnesi og á sunnanverðum Vestfjörðum. Hiti var ofan meðallags 1961 til 1990 en þó var að tiltölu kaldara um landið suðvestanvert heldur en í öðrum landshlutum.
Meðalhiti í Reykjavík í júní 2016 var 6,6 stig, +0,3 stigum ofan meðallags áranna 1961 til 1990, en -0,3 neðan meðallags síðustu tíu ára. Meðalhiti á Akureyri var 6,8 stig, 1,3 stig ofan meðaltals 1961 til 1990 og 0,9 stigum ofan meðallags síðustu tíu ára.
Þegar litið er um öxl og lengra aftur í tímann má finna ýmis dæmi um miklar öfgar í veðurfari. Þann 9. maí 2009 var t.d. greint frá aftakaveðri á Holtavörðuheiði með roki og hálku. Þá björguðu hjálparsveitir tugum farþega og ökumanna sem höfðu lent þar í vandræðum.
Þann 1. maí 1948 snjóaði svo mjög sunnanlands að með fádæmum þótti. Þá mældist jafnfallinn snjór á Stórhöfða í Vestmannaeyjum 65 sentímetrar, sem er eitthvað sem gerist nær aldrei þó hávetur sé.
Það er sem sagt aldrei á vísan að róa hvað veðurfar áhrærir. Við skulum því bara njóta blíðunnar þar sem hún gefst hverju sinni, annað er hvort sem er ekki í boði.