Virðum reglur
Höfundur: Hörður Kristjánsson
Sem betur fer eru flestir ökumenn löghlýðnir og fara eftir settum reglum, jafnt í borg, bæjum og sveitum landsins. Innan um hina heiðvirðu ökumenn eru samt allt of margir skussar sem setja sjálfan sig og aðra vegfarendur í stórhættu á hverjum einasta degi.
Auðvitað ætti ekki að þurfa að beita refsingum til að fá fólk til að haga sér skynsamlega í umferðinni, en reynslan sýnir því miður að það er nauðsynlegt. Þann fyrsta maí síðastliðinn öðlaðist gildi ný reglugerð með viðauka þar sem verulega er hert á sektarákvæðum og upphæðir hækkaðar til muna.
Flestir hafa orðið varir við umræðu um 47. gr. a. um notkun farsíma án handfrjáls búnaðar við akstur vélknúins ökutækis. Sekt við slíku broti hækkaði úr 5.000 í 40.000 krónur. Það er þó aragrúi annarra sektarákvæða sem hækkuðu einnig sem vert væri fyrir allan almenning og þar með verktaka og bændur að skoða líka. Þar má t.d. benda á 78. grein um rekstur búfjár:
1. mgr.: Búfé rekið á vegi í þéttbýli án leyfis lögreglustjóra 20.000.
2. mgr.: Of fáir gæslumenn við rekstur búfjár í dreifbýli 20.000.
3. mgr.: Búfé ekki vikið fljótt og greiðlega úr vegi annarrar umferðar 20.000.
Bændur ekki síður en verktakar mættu líka hafa í huga að við broti á reglum um hleðslu, frágang og merkingu á farmi geta verið töluverðar sektir, allt eftir eðli brots. Þær eru frá 20 til 160.000 krónum.
Í 86. grein er ákvæði er varðar vegavinnu og virðast ansi oft brotin án þess að nokkuð sé aðhafst, en þar segir:
Merkingar þegar röskun á vegi vegna vegavinnu eða af öðrum ástæðum veldur hættu. Ófullnægjandi merking 20.000 –40.000. Reyndar mættu veghaldarar líka alveg taka þetta til sín, því oft eru umferðarmerkingar ekki eins og best verður á kosið.
Fjölmörg ákvæði varða alla ökumenn hvar sem er í umferðinni. Þó vetur eigi nú að vera liðinn, þá er leti og trassaskapur ökumanna ekki litinn hýru auga af löggjafanum og reglugerðarsmiðum. Ef letin er að drepa menn á frostmorgni og fólk að flýta sér á leið í vinnu og nennir ekki að skafa hélu af rúðum, þá getur það kostað viðkomandi 20.000 krónur. Leti af þessu tagi getur nefnilega af augljósum ástæðum skapað stórhættu í umferðinni.
Þá eru það ákvæði um ljósanotkun sem hafa verið tekin allt of miklum vettlingatökum til þessa. Trassaskapur, leti og hreint hugsunarleysi í þeim efnum getur nefnilega valdið stórhættu og hefur margítrekað valdið stórtjóni og slysum á fólki.
Í 31. grein reglugerðar er tekið á merkjum og merkjagjöf og þar er að sjálfsögðu líka átt við stefnuljós. Nenni menn ekki að gefa stefnuljós, þá getur það kostað viðkomandi 20.000 krónur. Ef menn kunna hins vegar ekki að nota slíkan ljósabúnað ætti auðvitað að svipta viðkomandi ökuréttindum.
Samkvæmt umferðarlögum á alltaf að nota full ökuljós í akstri, allan sólarhringinn. Þar dugar ekki sjálfvirk kveiking á ljósum sem fylgir flestum nýjum bílum í dag og kveikja bara „led“ ljós að framan og oft engin ljós á afturhluta ökutækis. Í 1. málsgrein 32. gr. reglugerðar segir að ef ökuljós eru eigi tendruð í dagsbirtu, þá er sektarákvæðið 20.000 krónur.
2. mgr.: Ökuljós eigi tendruð þegar birta er ófullnægjandi 20.000.
3.–8. mgr.: Óheimil eða röng notkun ljósa 20.000.
Þegar menn stöðva bifreið, t.d. úti í vegkanti, þá ber að nota stöðuljós. Í 33. grein segir að ef stöðuljós eru eigi tendruð, þá er sektin 20.000 krónur.