Stöðugt framboð kryddjurta allt árið
Höfundur: smh
Það er óhætt að segja að þegar Gróðrarstöðin Ártangi hóf framleiðslu og sölu á ferskum kryddjurtum í lok árs 2013 hafi það gjörbreytt landslaginu hvað varðar framboð á ferskum kryddjurtum á Íslandi. Kryddjurtaframleiðslan þar gengur vel og reksturinn er stöðugur í gróðrarstöðinni, en sumarblómaframleiðslan hefur náð hámarki þetta sumarið og styttist í sumarfrí eigenda og starfsmanna Ártanga.
Áður en Ártangi hóf kryddjurtaframleiðslu sína var eingöngu í boði að kaupa lífrænt ræktaðar ferskar kryddjurtir í stórmörkuðum – sem voru aðeins dýrari – og síðan innfluttar í plastbökkum. Það er líka eftirtektarvert hversu stöðugt framboð er frá Ártanga flesta daga af mismunandi kryddjurtategundum.
„Við sáum í fjögur til fimm þúsund potta í hverri viku, þannig að framleiðslan er orðin talsverð,“ segir Sigurdís Edda Jóhannesdóttir, sem á og rekur Ártanga ásamt manni sínum, Gunnari Þorgeirssyni, formanni Sambands garðyrkjubænda.
Gunnar Þorgeirsson, formaður Sambands garðyrkjubænda, var við störf í gróðrarstöðinni þegar blaðamaður var þar á ferð.
„Tegundirnar þurfa mislangan ræktunartíma; rósmarínið til dæmis þarf tíu til tólf vikur og myntan kannski átta til níu, en sumar aðrar, eins og basilika, þurfa ekki nema fáeinar vikur.
Við notum bara lífrænar varnir hér – mý, vespur mítla, ránmaura og títur – til að uppræta meindýr og og því engin eiturefnanotkun, en getum þurft að grípa inn í með örverum og sveppum ef sveppasjúkdómar herja á plönturnar,“ segir Sigurdís.
Styttist í sumarfrí
„Núna sjáum við fram á að geta fljótlega farið í sumarfrí því það er minnst að gera hjá okkur í júlí hvað varðar blómaræktunina. Það má segja að við séum að undirbúa vertíðina frá því á haustin og fram á vor, en þá vill fólk fara að gera fínt hjá sér; fyrst með laukum og síðan sumarblómum. Stöðin verður þá rekin á lágmarksvinnuafli og bara kryddjurtirnar í framleiðslu.
Það er því mest að gera hjá okkur frá desember og fram að páskum. Þegar sumarblómatímabilinu lýkur, tökum við jólastjörnur inn sem eru fram yfir byrjun desember og þá fara túlípanar inn í ræktunarhúsin.
Þá flytjum við inn í lok ágúst eða byrjun september og þeir eru settir niður í kassa í september og október í kælum svo þeir festi rætur hægt og rólega. Það tekur minnst sextán vikur að rækta túlípana, frá því þeir koma í hús og þar til þeir eru tilbúnir til sölu eftir þriggja vikna vaxtartíma í húsunum,“ segir Sigurdís Edda og bætir við að hún leggi drög að umfangi ræktunarinnar í apríl og panti svo inn fyrir næsta tímabil í maí.
Í jólavertíðinni eru seldar um tvö þúsund jólastjörnur og áætlar Sigurdís að á tímabilinu frá miðjum desember og að páskum selji þau um 500 þúsund afskorna túlípanastilka – um 150 þúsund um jólin.
Í húsunum hjá okkur er nú svona nánast afgangurinn af því sem ræktað verður af sumarblómum þetta sumarið, en við erum þó með opið fyrir blómasölu alveg til 21. júlí. Raunar er hægt að koma við hjá okkur fram að þeim tíma ef fólk vill kaupa kryddjurtir eða tómataplöntur svo eitthvað sé nefnt.“
Bjargráð að framleiða kryddjurtir eftir hrun
Ástæðu þess að Ártangi hóf að rækta kryddjurtir má rekja aftur til efnahagshrunsins árið 2008, en í kjölfar þess drógu Íslendingar úr ýmsum útgjöldum og spöruðu meðal annars við sig kaup á pottablómum. Túlípanaframleiðslan rétt hélt lífi í Ártanga, en ekki nema hluta ársins.
Þeirri hugmynd skaut þá upp kollinum að kannski væri vænlegt að framleiða kryddjurtir – og íslenskir neytendur þekkja síðan þá sögu.