Forvarnir og áhættumat
Höfundur: Hjörtur L. Jónsson
Nánast allt sem við gerum hefur einhverja áhættu í för með sér. Það er hvers og eins að meta áhættuna í hvert sinn og það er í lögum að allir vinnustaðir eigi að gera áhættumat.
Flestum þykir sjálfsagt að vera með hjálm á hestbaki, öryggisgleraugu þegar verið er að nota slípirokk og fleira. Sjálfur hef ég óskaplega gaman af því að keyra mótorhjól, en eini lögboðni öryggisbúnaðurinn við mótorhjólakeyrslu er hjálmur. Hjálm er hægt að kaupa á um 15.000 krónur, en ég met minn haus dýrari og kostar minn hjálmur tæpar 100.000 krónur. Svo er það allt hitt sem ég tel nauðsynlegt til að stunda mitt sport, en samanlagt kostar það sem ég kalla „mótorhjólagírinn“ nálægt 400.000 krónum. Aldrei hef ég séð eftir einni einustu krónu sem ég hef sett í þennan öryggisbúnað minn, sérstaklega þegar ég er nýbúinn að fljúga á hausinn á hjólinu.
Of margir horfa á að forvarnir kosti peninga
Að vera í réttum öryggisklæðnaði við vinnu geta hreinlega verið skilin á milli lífs og dauða. Allt of oft sér maður vinnandi menn í mikilli hæð án nokkurs öryggisbúnaðar og aðra á vinnusvæðum hjálmlausa þar sem nauðsynlegt er að vera með hjálm. Þó finnst mér allra erfiðast að sjá menn vinna með slípirokka og sagir án öryggisgleraugna, vitandi það að þessi augu eiga að duga viðkomandi alla ævi. Rétt eins og þegar ég fer á mótorhjólið og klæði mig í minn sjálfsagða öryggisbúnað þá eiga allir að venja sig strax á að þegar mætt er til vinnu að vera með allan öryggisbúnað alltaf við höndina. Besta „starfsmanna-ávöxtun“ er að setja pening í forvarnir (hef séð töluna að króna skili sér þrjátíufalt í forvörnum).
Leiðinlegar fréttir sem eru óþarfar
Í síðustu viku var nokkrum sinnum vitnað til aukinna slysa og slysatíðni upp úr nýútkominni skýrslu Vinnueftirlitsins. Það sem vakti hvað mesta athygli mína var mikil fjölgun fallslysa. Fallslys er eitthvað sem á að vera auðvelt að útrýma með réttum aðferðum. Hin fréttin sem vakti athygli mína var hversu há slysatíðni er á meðal lögreglumanna, en nú er svo komið að starf lögreglumannsins er hættulegasta starf landsins. Orsökin er sögð vera of mikið álag á fáa starfsmenn og of langur vinnutími (sem sagt: löggan búin að taka fram úr bændum).
Bæklingar Vinnueftirlitsins um fallvarnir og líkamlegt álag og líkamsbeitingu við vinnu eru góð lesning. Þeir eru aðgengilegir á vefnum vinnueftirlit.is.
Vinnueftirlitið alltaf að gefa út eitthvað nýtt og fræðandi efni
Að leggja mat á áhættu dagsins er góð hugsun með morgunkaffinu. Í framhaldinu þarf að vinna úr hugsuninni hver áhætta komandi dags sé svo að maður komi heill heim að loknum vinnudegi. Alltof fáir fylgjast reglulega með nýjungum í vinnuvernd, en hjá Vinnueftirlitinu má finna fjölbreytt og fræðandi efni. Nýjustu tveir bæklingarnir sem ég fletti í síðustu viku voru um fallvarnir og líkamlegt álag og líkamsbeitingu við vinnu. Mjög fræðandi bæklingar sem allir hefðu gott af að lesa (er einnig hægt að lesa þá á vefsíðu Vinnueftirlitsins á vefslóðinni www.vinnueftirlit.is).
Í fallvarnarbæklingnum er farið nokkuð víða með góðum teiknuðum myndskýringum, en þar má meðal annars sjá á bls. 5 mjög góða teikningu af vinnupalli sem gott væri að hafa til viðmiðunar við vinnupallauppsetningu. Alltof mörg slys eru vegna rangra vinnuaðstæðna í hæð þar sem menn falla niður og slasast. Með réttum vinnubrögðum er hægt að koma í veg fyrir öll fallslys.
Í bæklingnum um líkamlegt álag og líkamsbeitingu er farið um víðan völl. Það sem upp úr stendur hjá mér er hversu nauðsynlegt er að taka það sem í daglegu tali er kallað: „Að fara í pásu.“ Fræðandi bæklingur sem allir ættu að lesa. Fyrir mína parta þá hef ég lengi talað fyrir því að besta forvörn við streitu og álagi er að leggjast út af í 10–20 mínútur um miðjan dag. Að mínu mati þá skerpir það hugsun, maður verður ferskari og hressari til vinnu það sem eftir lifir vinnudags „eftir smá leggju“. Of margir eru heima vegna veikinda út af streitu og verkja sem auðveldlega er hægt að komast hjá með litlum breytingum á huga og hegðun. Með því að beita líkamanum rétt verður heilsan betri og lundin léttari.