Þar eru smíðuð leikföng og skrautmunir af mikilli alúð
Höfundur: Hörður Kristjánsson
Hinn árlegi jólamarkaður handverkstæðisins Ásgarðs verður haldinn í Álafosskvosinni laugardaginn 2. desember. Þar gefst fólki kostur á að kaupa vandaða smíðagripi sem smíðaðir eru af mikilli alúð af starfsfólki staðarins. Unnið er úr náttúrulegum efnivið og nær eingöngu er notaður íslenskur trjáviður.
Frá upphafi hafa starfsmenn Ásgarðs lagt áherslu á að hanna og þróa einföld, sterk og skemmtileg leikföng sem eiga sér samsvörun í íslenskum þjóðháttum. Hvort sem um er að ræða sjávarútveg, landbúnað, þjóðsögur eða ævintýri. Eingöngu er unnið með náttúrulegan efnivið.
Heimir Þór Tryggvason forstöðumaður segir að allar hugmyndir af framleiðsluvörum séu teknar til skoðunar. Þar sé ekkert fyrirfram talið ómögulegt svo framarlega að hægt sé að framkvæma hlutina með skynsamlegu móti.
Heimir hóf störf í Ásgarði 1998 og tók við sem forstöðumaður árið 2001. Að öðrum ólöstuðum hefur Óskar Albertsson án efa verið ötulasti talsmaður Ásgarðs í gegnum tíðina, en þar hefur hann starfað frá stofnun 1993.
Markaðurinn haldinn í Bragganum
Markaðurinn er í smíðahúsinu að Álafossvegi 14 sem venjulega er kallað Bragginn. Þá geta gestir einnig brugðið sér á kaffihlaðborð í húsi sem er þar nokkur skref í burtu, eða í Ásgarði númer 24 við Álafossveg gegnt Álafoss-versluninni. Markaðurinn verður opnaður klukkan 12 og mun standa til klukkan 5 síðdegis.
Óskar Albertsson, talsmaður Ásgarðs, segir að alltaf sé góð aðsókn að markaðinum. Síðast hafi nær allt selst upp svo vissara sé fyrir fólk að mæta tímanlega.
Það verður gott veður og skemmtilegt
„Við ætlum líka að hafa gott veður og hafa þetta skemmtilegt. Hér verða leikföng og margvíslegir listmunir til sölu í Bragganum. Hér í Ásgarði verður svo boðið upp á kökuhlaðborð, kaffi og heitt súkkulaði, en bakarar hafa verið duglegir að styrkja okkur á þessum degi. Svo hafa tónlistarmenn verið svo elskulegir að koma til okkar líka.
Við seljum annars okkar framleiðslu allt árið um kring. Starfsemin er rekin í gegnum þjónustusamning við sveitarfélögin, þannig að starfsemin er styrkt bæði af sveitarfélögunum og ríkinu.
Hingað koma um 40 manns til vinnu á hverjum degi. Sumir eru bara fyrir hádegi, aðrir eftir hádegi og einhverjir eru allan daginn.
Hér ríkir mjög góður andi og gott að vera. Það verður því gaman að fá gesti til okkar á laugardaginn,“ segir Óskar.
Ásgarður handverkstæði var stofnað 1993 sem sjálfseignarstofnun og hefur starfsleyfi frá velferðarráðuneytinu sem verndaður vinnustaður.
Fyrst í Lækjarbotnum og síðan í Álafosskvosina
Fyrstu árin var starfsemin í húsi í Lækjarbotnum, ofan við Lögbergsbrekkuna. Það svæði tilheyrir Kópavogi. Í byrjun desember árið 2000 brann verkstæðið sem þar var þegar nýbúið var að ljúka við að vinna alla jólaframleiðsluna og hún fuðraði upp ásamt húsinu. Þá var keyptur pöbb í Álafosskvosinni og honum breytt í vinnustað sem fékk nafnið Ásgarður. Í framhaldinu voru keyptir tveir braggar þar rétt hjá og gerðir upp og sett þar upp smíðaverkstæði og listasmiðja var sett upp í hluta af Ásgarði. Þar er einnig matsalur starfsfólks og í plássi listasmiðjunnar er nú búið að setja upp verslun. Að sögn Óskars lánaði Mosfellsbær svo hús undir starfsemi listasmiðjunnar til 20 ára skammt frá Bröggunum. Er það í daglegu tali kallað Rauða húsið. Þar er unnið með ólík hráefni, hvort sem það er úr jurta-, steina- eða dýraríkinu.
Um árabil naut Ásgarður og starfsemin sem þar hefur verið rekin starfskrafta þýska myndhöggvarans Gerhard Köning. Hann var sannkallaður þúsundþjalasmiður og smíðaði ótrúlegustu hluti eins og garðhúsgögn úr íslenskum trjáviði án þess að nota einn einasta nagla við smíðina. Aðstoðaði hann skjólstæðinga Ásgarðs líka af mikilli nærgætni og eru margir hlutir enn í framleiðslu sem eru úr hugmyndabanka Gerhards. Nú hefur Gerhard Köning látið af störfum sökum aldurs.
Byggt á hugmyndafræði Rudolfs Steiner
Starfsemin í Ásgarði byggist á hugmyndafræði Austurríkismannsins Rudolf Joseph Lorenz Steiner (1861–1925). Hann lærði náttúruvísindi og heimspeki í Vín, en átti erfitt með að sætta sig við efnishyggju náttúruvísindanna sem afneituðu sálarlegum og andlegum þáttum mannsins. Fram að fertugsaldri þróaði hann kenningar sínar um sambandið milli efnis og anda, og fór eftir það að miðla þeim til annarra. Fræði sín nefndi hann mannspeki (antroposofi). Eftir Steiner liggja 350 bækur. Þar af eru 42 skrifaðar af honum sjálfum og um 300 eru endurritaðir fyrirlestrar.
Waldorf-uppeldisfræðin, sem útbreidd er um allan heim, er frá honum komin, einnig lífræn (lífelfd) ræktun, byggingarlist, hreyfilist og þroskauppeldisfræði (lägepedagogik á sænsku), sem fjallar um uppeldi þroskahamlaðra barna.
Fötlun ekki vandamál
Hugmyndafræði Steiners felst m.a. í því að ekki er litið á fötlun sem vandamál, heldur sem möguleika og að í hverri manneskju sé heilbrigður kjarni sem hægt sé að vinna með. Þannig er reynt að aðstoða fatlaðan einstakling við að vinna með fötlun sína, til að hæfileikar hans njóti sín sem best.