Afdalabarn eftir Guðrúnu frá Lundi

Út er komin skáldsagan Afdalabarn eftir Guðrúnu frá Lundi. Um er að ræða endurútgáfu en bókin kom fyrst út á vegum Ísafoldarprentsmiðju árið 1950. Mikill áhugi hefur verið á verkum Guðrúnar frá Lundi nú allra síðustu ár. Skemmst er að minnast málþinga sem haldin voru á Ketilási í Fljótum sumrin 2010 og 2011 en þangað mættu í hvort skipti um og yfir þrjú hundruð manns. Margir fræðimenn á sviði bókmennta hafa á umliðnum árum vakið athygli á skáldkonunni fyrir snilld hennar og raunsæi enda lýsa bækur hennar á skemmtilegan hátt horfnum heimi og eru um leið raunsæjar. Það er mál manna að Guðrúnu takist einstaklega vel að lýsa hversdagslífi og daglegu amstri þar sem persónur bóka hennar birtast lesendum ljóslifandi fyrir hugskotssjónum.

Það er bókaútgáfan Sæmundur á Selfossi sem gefur út bókina en Hallgrímur Helgason rithöfundur málaði kápumyndina og hann ritar jafnframt eftirmála um Guðrúnu þar sem svo segir um efni bókarinnar:
„Afdalabarn fjallar um æsku og einangrun, fóstur og föðurást, ást og ástleysi, fortíð og  nútíma, sveitasamfélag á síðustu metrunum sem hnusar treglega af nýjum tíma. Hér kemur  einnig stéttamunur til tals, sem og hinn mikli menningarmunur á möl og dal, sem hlýtur að  hafa verið höfundi hugleikinn, konu sem lengstum bjó í sveit en flutti loks á Krókinn og  skrifaði sig úr honum sauðárgráum inn í prentvélarnar fyrir sunnan.“

Guðrún var fædd Lundi í Stíflu þann 3. júní 1887. Foreldrar hennar voru hjónin Baldvina Ásgrímsdóttir og Árni Magnússon. Þegar Guðrún er ellefu ára flytjast foreldrar hennar að Enni á Höfðaströnd þar sem þau búa næstu fimm árin. Síðar flyst fjölskyldan að Ketu í Hegranesi og þaðan að Syðra-Mallandi á Skaga. Guðrún giftist Jóni Jóhanni Þorfinnssyni og þau hófu búskap í Austur-Húnavatnssýslu þar sem þau bjuggu á nokkrum stöðum til ársins 1939 er þau fluttu á Sauðárkrók. Þau bjuggu lengi á Króknum og þar skrifaði Guðrún flestar bækur sínar.

Fyrsta bók hennar, Æskuleikir og ástir, sem jafnframt er fyrsta bindi Dalalífs kom út árið 1946 en þá var skáldkonan nærri sextugu. Lesendur tóku Dalalífi af mikilli hrifningu, bækurnar urðu metsölubækur eins og skot og nú fylgdi hver bókin annarri: Afdalabarn (1950), Tengdadóttirin I-III (1952-1954), Þar sem brimaldan brotnar (1955), Römm er sú taug (1956) og Ölduföll (1957) - svo að nokkrar þær fyrstu séu nefndar. Guðrún náði að skrifa tuttugu og sjö bækur og síðasta bók hennar kom út árið 1973 en hún lést tveimur árum síðar. Guðrún varð strax meðal vinsælustu rithöfunda þjóðarinnar og þær vinsældir hafa í engu dalað hin seinni ár. Hver einasta bók Guðrúnar frá Lundi var rifin út og á listum yfir útlán bókasafnanna var hún efst á blaði í mörg ár. Mikil og jöfn eftirspurn hefur verið eftir verkum Guðrúnar hjá fornbókasölum og því má segja að útgáfa Afdalabarnsins bæti úr brýnni þörf.