Ostrusvepparæktun í endurunnum kaffikorgi

Ostrusveppir þykja mikið lostæti og það er lítið mál að rækta þá til heimabrúks. Það sem meira er, þá getur þú endurnýtt kaffikorginn þinn og notað sem jarðveg fyrir ræktunina.

 

Magnús Magnússon sameinar áhuga sinn á endurnýtingu hráefna og svepparækt í ostrusvepparæktuninni. Hann er með umboð fyrir ostrusveppagró – sem notuð er í korginn – og kaupir það inn frá Hollandi og Belgíu.

 

Emmson sveppir

 

„Ég fékk áhuga á endurnýtingu hráefna fyrir nokkrum árum – sérstaklega þeirra sem hafa lent í urðun. Mér hefur líka fundist svepparækt sérstaklega áhugaverð og því má segja að þetta tvennt sameinist í ostrusvepparæktuninni. Ég hef sótt námskeið hjá RotterZwam í Hollandi en þeir eru upphafsmenn í því að nýta kaffikorginn í svepparækt inni á heimilunum. Ég hef líka sótt þekkingu til Grocycle í Englandi og tekið þátt í Mushroom learning network í Danmörku en það er hreyfing fólks í Evrópu sem hefur endurnýtingu að hugsjón,“ segir Magnús, sem markaðssetur vöru sína sem Emmson sveppi. 

 

„Þessi vistvæna svepparæktun hefur rutt sér mjög til rúms í borgarsamfélögum bæði austan hafs og vestan og það er ekki óalgengt að ræktunin fari fram inni í miðri borg þar sem kaffi- og tenotkun er mest,“ segir Magnús. 

 

„Þess má geta að framleiðsla á þessari hollustuvöru hefur gert það að verkum að sveppaframleiðsla er orðin jafnoki kaffiframleiðslunnar í heiminum hvað verðmæti varðar. Hún mun svo halda áfram að aukast með meiri vitneskju um efnainnihald þessara sveppa og áhrifum framleiðslunnar á líf fólks og áhrifa á umhverfið allt. Úrgangur frá ræktuninni er lyktarlaus og laus við mengun og einhver allra besta gróðurmold sem völ er á. Erlendis er moldin notuð til lífrænnar ræktunar.“

 

Bændur geta notað hálminn

 

Magnús býður fólki, sem fyrr segir, upp á tilbúinn pakka sem dugar til að hefja ostrusvepparæktunina – en kaffikorgurinn kemur frá heimilinu sjálfu eða úr nærumhverfinu, til dæmis frá veitingahúsum eða vinum. Hann bendir bændum líka á möguleikann að nota hálm. „Það er mjög gott að rækta ostrusveppi í hálmi og tilvalið fyrir bændur sem hafa góða aðstöðu til slíkrar ræktunar að framleiða ostrusveppi fyrir sjálfa sig og ef til vill til sölu á næsta hóteli eða veitingahúsi. Með því að framleiða þetta þannig á hverjum stað minnkar allur flutningur – og þar með vistsporið. Til að framleiða úr hálmi þarf bara að kaupa ræktunarílát, leiðbeiningar og sveppaþræði. 

 

Tilgangurinn með þessari ræktun og þróunarstarfi í svepparækt er meðal annars að minnka vistsporið og aðstoða fólk við að hefja sjálft sína ræktun. Á þriðja þúsund tonn af kaffi er flutt til Íslands um langan veg með tilheyrandi áhrifum á umhverfið. Við gerð kaffidrykkjar notast minna en eitt prósent af kaffiduftinu. Svepparæktunin felst í því að safna kaffikorgi og svo er blanda búin til úr honum, kalki og hálmi. Ostrusveppirnir vaxa í þessum massa og eru mjög næringarríkir af vítamínum og próteini – og sagðir styrkja ónæmiskerfi mannsins. Þetta er framleiðsla sem mengar ekki og það þarf ekki að auka ræktarland. 

Hún getur farið fram í ónotuðum byggingum innan borga og bæja, ef ætlunin er að rækta mikið magn. Ræktunin þarf þó að fara fram við eins hreinar aðstæður og mögulegt er. Komist önnur sveppagró inn í ræktunina utan frá er hún ónýt í það skiptið. Við uppáhellingu sótthreinsum við kaffikorginn, en önnur efni eins og hálm til dæmis – sem hægt er að nota líka – þarf að sótthreinsa við um 62 gráðu hita í um eina og hálfa klukkustund. Ræktunin fer fram í endurunnu plasti, sem sérstaklega er framleitt fyrir þessa notkun,“ útskýrir Magnús.

 

Bera engin gró

 

Hráefnið til framleiðslunnar eru sem fyrr segir gró frá sveppum sem Magnús segir að komi frá Hollandi og/eða Belgíu, með leyfi Matvælastofnunar. „Þetta kemur frá tveimur stærstu rannsóknarstofum í heiminum sem framleiða sveppaþræði. 

 

Ég hef svo sett saman pakka með búnaði og leiðbeiningum þannig að fólk getur ræktað sína ostrusveppi úr kaffikorgi sem fellur til á heimilinu. Þetta er bæði lærdómsríkt og skemmtilegt. Latínuheiti sveppanna er „Pleurotus Ostreatus“ (grár ostrusveppur). Sveppirnir eru ræktaðir þannig að þeir bera engin gró (fræ) þannig að það er engin hætta á smiti út í andrúmsloftið. Dósirnar eru seldar hjá Innigörðum ehf. í Hraunbæ 117 og ég hef einnig sent þær eftir pöntunum út á land.“

 

Gerir hversdagsmat að hátíðarmat

 

„Ég sé svepparæktun sem möguleika fyrir bændur og aðra sem eru í ferðaþjónustu til þess að geta ræktað sína eigin ostrusveppi úr kaffikorgi og/eða hálmi og boðið upp á þessa úrvalsfæðu sem gerir hversdagsmat að hátíðarmat,“ segir Magnús og hvetur þá sem hafa áhuga að setja sig í sambandi við sig í gegnum netfangið emmson@emmson.tv. Hann bendir áhugasömum einnig á Facebook-síðuna Sveppasamfélagið.