Bretar spara sér 10 til 11 milljarða evra á ári við að yfirgefa ESB

Það er gríðarlegur efnahags­skellur fyrir Evrópusambandið að Bretland hafi formlega gengið út úr þessari ríkjasamsteypu á mið­nætti þann 31. janúar síðastliðinn. Þjóðverjar hafa fram til þessa lagt mest til sambandsins, enda langfjölmennasta ríkið með rúm­lega 81 milljón íbúa. Bretar með tæplega 65 milljónir íbúa hafa þar yfirleitt verið í öðru til fjórða sæti ásamt Frökkum sem eru yfir 66 milljónir og Ítölum sem eru um 61 milljón.

 

Fimm ríki sambandsins hafa staðið undir 70% af framlögunum, en fyrir utan áðurnefnd fjögur efstu er Spánn í þeim hópi. Framlag hvers ríkis ræðst að mestu af þjóðarframleiðslu, en á því eru þó ýmisleg frávik. Bretland er eitt af efnahagslega sterkustu ríkjum Evrópu, en landið hefur verið í ESB síðan 1973.

 

 

Um 10 milljarða evra biti sem Bretar munu spara sér

 

Samkvæmt tölum Statista var nettó­framlag Breta til Evrópu­sambandsins á árinu 2018 um 9.770 milljarðar vera. Það var þegar búið var að draga frá það sem þeir fengu til baka m.a. vegna landbúnaðarmála, eða 5.026,5 milljarða evra. Þetta var fyrir utan virðisaukaskatt og aðrar grunngreiðslur. Þannig var heildarframlag Breta vegna ESB á árinu 2018 rúmlega 16,4 milljarðar evra.

 

Þá var nettóframlag Þjóðverja 17.213 milljarðar evra og Frakka 7.442 milljarðar. Síðan komu Ítalir með 6.695 milljarða, Hollendingar með 4.877 milljarða og Svíþjóð með 1.983 milljarða evra. 

 

Pólverjar fengu meira frá ESB 2018 en sem nam öllu nettóframlagi Breta

 

Athygli vekur að 18 af 28 ríkjum innan ESB voru að fá meira fé frá ESB en þau lögðu til starfsemi þess. Þar var framlagið til Póllands langsamlega hæst, eða 11.633 milljarðar evra umfram það sem landið lagði til ESB. Þar á eftir kom Ungverjaland með neikvæða stöðu gagnvart ESB upp á 5.029 milljarða evra.

 

Það er því ekkert skrítið að Evrópu­sambandið hafi reynt að gera allt til að sniðganga lýðræðislega þjóðaratkvæðagreiðslu (BREXIT) um útgöngu Breta 2016. Síðan var reynt af öllum mætti að tefja fyrir og torvelda útgönguna. Haldið hefur verið fram í fjölmiðlum víða um lönd að þessi atkvæðagreiðsla hafi verið svo naum að hún væri vart marktæk þegar 17,4 milljónir eða 52% Breta samþykktu útgöngu en 48% vildu vera áfram í ESB. Síðustu þingkosningar í Bretlandi undir lok árs 2019, sýndu hins vegar svart á hvítu að þessi gagnrýni var byggð á mikilli óskhyggju ESB-sinna. Bretar vildu ganga út og engar refjar. Virtist það koma mörgum mjög á óvart, ekki síst hér á landi, eins og sjá mátti í fréttum.

 

Skilja eftir sig ríflega 10 milljarða evra fjármálagat

 

Fjárhagsgatið sem Bretar skilja eftir sig við brottförina úr ESB er gríðarlega stórt að mati Günther Oettinger, framkvæmdastjóra fjár­mála og mannauðs hjá ESB. Metur hann það svo að það sé að jafnaði um 10 til 11 milljarðar evra á ári, eða sem nemur um 1.700 milljörðum íslenskra króna.

Bretar krafðir um fjögurra og hálfs árs framlag í refsigjald 

 

Efnahagspakki ESB var 157,9 milljarðar evra árið 2017, 173,1 milljarðar árið 2018 og 148,5 milljarðar evra árið 2019. Samkvæmt fjárhagsáætlun fyrir 2020 verður það 153,6 milljarðar evra, en þegar ljóst var að Bretar vildu fara út var byrjað að draga saman í útgjöldum til að reyna að milda áhrifin. Þá hefur Evrópusambandið farið fram á að Bretar borgi eins konar refsigjald fyrir útgönguna, eða 60 milljarða evra. Það samsvarar rúmlega fjögurra og hálfs árs framlagi Breta til ESB. Bretar hafa alfarið hafnað þessari kröfu og hafa lýst því yfir að þeir muni ekki greiða þetta. 

 

Vandséð er hvernig menn ætla að stoppa í þetta gat í efnahagsreikningnum sem Bretar skilja eftir sig og er nú mikið rætt um stóraukna aðildarskatta í efnaðri ríkjum sambandsins eins og Þýskaland og Svíþjóð.