Aukum heilsuöryggi kvenna um allt land
Úrræði lækna og ljósmæðra eru fábrotin þegar kemur að heilsuöryggi kvenna. Óásættanlegt er að þessar starfsstéttir á landsbyggðinni þurfi jafnvel að brjóta persónuverndarlög á ögurstundu, til að tryggja heilsuöryggi kvenna á Íslandi á 21. öldinni.
Þann 1. febrúar á síðasta ári fagnaði Kvenfélagasamband Íslands 90 ára afmæli sínu með því að ýta formlega úr vör landssöfnun undir heitinu „Gjöf til allra kvenna á Íslandi“. Þessi söfnun hefur staðið yfir síðan þá. Henni lauk formlega 1. febrúar nk. en hægt er að leggja framlög inn á söfnunarreikninginn a.m.k. til 15. febrúar. Því miður hefur COVID-19 sett stórt strik í söfnunina en upphafsáætlunin var að ná 36 milljónum en þegar þetta er skrifað hafa safnast um 63% þeirrar fjárhæðar. Oft er þörf en nú er nauðsyn á að allir standi saman. Söfnunarreikningurinn er 513-26-200000 kt: 710169-6759 Heimasíða söfnunarinnar er: www.gjoftilallrakvenna.is.
Hver er þessi „Gjöf til allra kvenna á Íslandi“ sem safnað er fyrir?
Í upphafi leitaði afmælisnefnd KÍ eftir upplýsingum hjá Önnu Sigríði Vernharðsdóttur yfirljósmóður og Huldu Hjartardóttur, yfirlækni Kvennadeildar LSH, um hugmyndir að tækjabúnaði sem vantaði til að tryggja betur heilsuöryggi kvenna um allt land. Hjá þeim komu fram upplýsingar um Astria og Milou kerfi. Þetta eru tæki og tækni sem tengst geta fósturritum og ómskoðunartækjum sem notuð eru við mæðravernd, fæðingar og skoðanir á kvenlíffærum. Möguleiki þessarar tækni kemur sér því afar vel fyrir heilbrigðisstofnanir á landsbyggðinni sem sinna þessari þjónustu við konur. Þetta snýst um rafræna vistun á gögnum og möguleika á rafrænni tengingu við sérfræðinga á Kvennadeild LSH þegar einhver vafaatriði koma upp.
Ljósmóðir í héraði er oft ein á vakt. Bæði í mæðravernd og fæðingarþjónustu getur tíminn oft skipt miklu máli. Það á ekki síst við á þeim svæðum sem fjærst eru stóru sjúkrahúsunum. Milou tæknin snýst um að tryggja fagaðilum á þessum stöðum aðgang að sérfræðingum og auka öryggi skjólstæðinga með því að fá álit sérfræðinga við úrlestur rafrænna gagna.
Söfnunarverkefnið snýst annars vegar um uppfærslu á tækjum sem fyrir eru á landinu en sums staðar þarf jafnframt að kaupa ný tæki, vegna þess að þau sem þar eru nú í notkun, eru svo sannarlega löngu komin á tíma. Upplýsingar af pappírsritum allra þessara tækja voru áður send með faxtækjum. Núna eru úrræði lækna og ljósmæðra víðast fábrotin þegar senda þarf upplýsingar á milli og fá úrlestur og álit. Óásættanlegt er að nota símtæki og myndaforrit í þeim til að flytja viðkvæm gögn á milli. Eitthvað sem er brot á persónuverndarlögum en hefur reynst neyðarúrræði í alvarlegum aðstæðum til að geta fengið álit sérfræðinga. Oft á ögurstundu!
Söfnunarverkefnið snýst einnig um að reyna að fækka ónauðsynlegum ferðum t.d. verðandi mæðra milli landshluta vegna þess að tækjabúnaður heima í héraði er ekki nógu góður. Í nútímanum og með aukinni ljósleiðaravæðingu á landinu er margt sem má auðveldlega fylgjast með í heimabyggð, bæði með möguleikum fjarlækninga og rafrænni vistun gagna. Tækni sem þessi bætir alla skráningu með vistun gagna í samtengdu og rafrænu kerfi, sem auðvelt er að fletta upp upplýsingum í þegar bregðast þarf skjótt við í aðstæðum sem upp kunna að koma. Jafnframt er hægt að auka á samvinnu og færa sérfræðiþekkingu og úrlestur nær konunni og fjölskyldu hennar. Minnka fjarveru, vinnutap og óþægindi að ekki sé talað um það, að fá betri tæki og úrlestur af þeim fyrir landsbyggðina. Það færir eftirlitið meira til konunnar frekar en að konan fari úr sinni heimabyggð með öllum þeim óþægindum sem það hefur í för með sér. Þær eru oft í viðkvæmu ferli þar sem ferðalög gera þeim erfitt fyrir og getur beinlínis aukið á áhættuþætti þeirra og eða veikindi.
Kæru landsmenn, tökum nú öll höndum saman og bregðumst við ákalli um aukna tæknivæðingu sem aukið getur öryggi kvenna á meðgöngu, í fæðingu og skoðunar á kvenlíffærum.
Fyrir hönd afmælisnefndar Kvenfélagasambands Íslands,
Elinborg Sigurðardóttir,
ritari nefndar og formaður Sambands sunnlenskra kvenna.
